پهلوی و غارت ثروت های ایران
لطفا برای این ادعا که میگویند فرح دیبا ۳۸۴ چمدان از طلا و جواهرات را از ایران خارج کرده است سند موثق ارایه دهید
هواپیمای شاه؛ گنج سیار نامشروع!
خروج شاه از ایران در 26 دیماه سال 1357، بزنگاهی مهم در فرآیند انتقال ثروت ملی به خارج از کشور بود. عباس میلانی این وضعیت را اینگونه روایت میکند:
«از صبح 16 ژانویه (26 دی) ضرب زندگی در دربار تندتر شده بود. همهچیز انگار در حال تعلیق بود. مبلها را پوشانده و بسیاری از نقاشیها را از دیوار پایین آورده بودند. اینجا و آنجا جعبههایی دیده میشد. سفر شاه و ملکه قریبالوقوع به نظر میرسید. دو روز قبل از سفر، در 14 ژانویه (24 دی) چهارده بستهی بزرگ، پر از متعلقات شاه و خاندان سلطنتی، به فرودگاه برده شده بود. اندازهی این 14 بسته در حدی بود که عملاً یکی از دو هواپیمایی را که قرار بود شاه و همراهانش را به خارج ببرد، پر میکرد. چند روز قبل، هواپیمای اختصاصی کوچکی، الیاسی، یکی از خدمتکاران معتمد شاه را به ژنو برده برود. الیاسی اوراق بهادر و دیگر اسناد ارزشمند شاه را بههمراه خود به سوئیس برد. چند و چون این پرواز یکسره محرمانه نگه داشته شد. محتویات آنچه الیاسی به سوئیس برد نیز روشن نیست.»( عباس میلانی، نگاهی به شاه، تورنتو: پرشین سیرکل، 1392، ص 509)
رئیس کل تشریفات دربار، آغاز عملیات خروج شاه و همراهان را در 24 دیماه 57 اعلام کرد. او دستور داد برچسبهای شناسایی چمدانها، بستهها و صندوقهای شاه، که منقش به آرم دربار و سلطنتی بود، به درون کاخ نیاوران آورده شود تا تشریفات لازم و آخرین شناسایی دربارهی آنها صورت بگیرد. برچسبهای اختصاصی دربار اینک آماده شده بود تا به چمدانها و صندوقها الصاق گردد. یک تیم از افراد مورد تأیید فرح در دربار، جمعآوری و بستهبندی همهگونه عتیقه، جواهرات و الماسهای گرانبها، ساعتهای تمامطلا، تاج و نیمتاجهای تمام زمرد را برعهده داشتند و این کالاهای ارزشمند نیز در 384 بسته و چمدان کوچک جای گرفت.
این گنجینه از جواهرات و عتیقهجات در مکانهای امن کاخ نیاوران نگهداری میشد. فرح بر همهی بستهبندیها نظارت کامل داشت. بستهبندی و جمعآوری دلارهای آمریکایی، که از ماهها قبل نقداً جمع شده بودند، توسط بخش مالی دربار انجام شد. تاج شاهنشاهی با 3380 قطعه الماس و 50 قطعه زمرد، 368 حبه مروارید و با وزن 2 کیلو و 80 گرم و از نظر قیمت غیرقابل تخمین و تاج ملکه با 1646 قطعه الماس و تعداد معتنابهی از جواهرات دیگر و طلا به ارزش دهها میلیون دلار، بخش اندکی از جواهرات ربودهشدهی سلطنتی هستند.( مرکز اسناد انقلاب اسلامی:www.irdc.ir/fa/content/40212/print.aspx)
براساس آمارهایی که روزنامهها و نشریات آمریکایی منتشر کردهاند، ثروت شاه شبکه پیچیدهای از شرکتها، بنیادها، حسابهای بانکی، زمینی در کوستادل اسپانیا، ویلایی گرانقیمت در سنتموریس سوئیس که بعدها سیلویو برلوسکونی آن را خرید و املاکی در نقاط مختلف دنیا بود.
همانگونه که اشاره شد، شاه و خانوادهاش در موقع فرار از کشور، مقدار زیادی از جواهرات خود را بههمراه بردند. سعید قانعی در اینباره مینویسد: «البته این جواهرات مختص خود شاه و فرح بود، والاحضرتها جواهرات خود را بهطور جداگانهای آورده بودند. بهویژه اشرف که پیش از اوجگیری انقلاب از ایران خارج شده بود و به همین سبب هم سر فرصت عمدهی جواهرات خود را از ایران خارج کرده بود. همچنین ملکهی مادر (مادر شاه) هم که حدود یک سالی قبل از انقلاب به لندن آمده بود، بیشتر جواهرات خود را در همان زمان همراه آورده بود.»( مرکز اسناد انقلاب اسلامی، همان)
میراث مسروقه
احمدعلیمسعود انصاری، یکی از نزدیکان شاه و البته پسرخاله فرح دیبا، برخلاف این خاندان، سالهاست که بهراحتی به ایران رفتوآمد دارد. وی که پس از اختلاف مالی و دعوای قضایی پیشآمده با این خاندان به فکر بازگشت به ایران افتاد، بیش از هرکس دیگری نسبت به مسائل و ماجراهای پشتپردهی دربار اشراف دارد.
او درباره میزان ثروتی که پس از مرگ شاه در تابستان سال 1359 به ماترک او رسید، چنین میگوید: «من ثروت شاه را به چند بخش تقسیم میکنم. بخش نخست آن 62 میلیون دلاری است که همه شنیدهاند. 12 میلیون دلار از این پول بعد از خروج شاه از ایران تا زمان مرگ وی هزینه شد و حدود 50 میلیون دلار باقیمانده پس از وی تقسیم شد.»
انصاری در ادامه ضمن اشاره به املاک شاه در کشورهای اروپایی، که از دیدگاه حقوقی متعلق به جمهوری اسلامی ایران است، افزود: «از 12 میلیون دلار هزینهشده یک مورد به مبلغ 3.5 میلیون دلار را فرح به پسر رانندهی شاه داد تا آقایان فریدون جوادی و رضا قطبی را از ایران خارج کنند. از 50 میلیون دلار باقیمانده 20 درصد به رضا، 20 درصد علیرضا،20 درصد فرح، 15 درصد لیلا، 15 درصد فرحناز، 8 درصد شهناز و 2 درصد به مهناز نوهی شاه رسید.»( روایت پسرخالهی «بیوه شاه» از پشتپردهی میلیاردها دلار ثروت شاه، خبرگزاری فارس: 21/10/1392، www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921021000656)
برآوردهای گوناگون از یک سرقت بزرگ
در رابطه با ثروت محمدرضاشاه پهلوی، ارقام و اعداد نجومی بسیاری روایت شده است. در یک مورد، روزنامهی «نیویورکتایمز» در تاریخ دهم ژانویهی 1979، با استناد به گفتهی منابع بانکی جهانی نوشت که فقط اوراق بهادار متعلق به شاه، بیش از یک میلیارد دلار قیمت دارد و نیز مبلغی بین دو تا چهار میلیارد دلار تنها در طول این دو سال آخر (1356 و 1357) از سوی خانوادهی سلطنتی ایران به آمریکا منتقل شده است.( اسکندر دلدم، زندگی و خاطرات امیرعباس هویدا، چاپ چهارم، تهران، گلفام، 1375، ص 242)
حسین فردوست، دوست و همراه همیشگی شاه نیز در خاطرات خود اشاره کرده است که پس از رفتن رضاشاه، املاک زیادی به محمدرضا رسید. درآمد وی تنها از مستغلات شمال، سالی 62 میلیون تومان بود؛ املاکی که شاه و پدرش بهتدریج از مردم گرفته و یا با بهای ناچیزی خریده بودند. بنا به گفته مزیّن، رئیس املاک بنیاد پهلوی گرگان، املاک شاه از گرگان تا مرز شوروی ادامه داشت. مزین در مدت ده سال به فروش زمینهای گرگان پرداخت و آنگاه بهسراغ زمینهای بجنورد و گنبد رفت.
اردشیر زاهدی نیز درباره میزان ثروتی که شاه موفق به انتقال آنها به خارج از کشور شد، چنین نوشته است: «دادستان تهران در زمان شریف امامی، فهرست دقیقی از افرادی که پولهایی را بهشکل ارز خارج کرده بودند، استخراج کرد. در میان این فهرست، شخص اعلیحضرت تا آن زمان 31میلیارد دلار از کشور خارج کرده بود.»( زاهدی، اردشیر، 25 سال در کنار پادشاه، به کوشش: ابوالفضل آتابای، تهران، عطایی، 1381، ص 313)
در آن زمان، بنا به نوشته هفتهنامه آلمانی «فوکوس»، شاه برای خرید 6 فروند زیردریایی از یک شرکت آلمانی، 109 میلیون مارک رشوه دریافت میکند. همچنین با گزارش روزنامه اتریشی «کوریر» در نتیجه سودجویی و چپاولگری سرمایهی مردمی، برای خانوادهاش بیش از 44 میلیارد دلار ارث بهجای میگذارد.( کیهان هوایی، شمارهی 1106، چهارشنبه 18 آبان 1374، ص 9)
روزنامه «فایننشالتایمز» در گزارشی که به مناسبت بیداری اسلامی در کشورهای عربی علیه دیکتاتورها منتشر شد، میزان داراییهای خارجشده از سوی دیکتاتورهای فراری از کشورهای مختلف را بررسی و اعلام کرد: محمدرضا پهلوی، شاه مخلوع ایران، 35 میلیارد دلار دارایی از ایران خارج کرده است. به نظر میرسد این رقم متعلق به خروج مستقیم دارایی بهشکل ارز از کشور باشد و املاک و سهام خاندان پهلوی در خارج از کشور در آن محاسبه نشده است.
فرح پهلوی و فرزندان او در حالی اعلام میکنند اموال شاه تنها 60 میلیون دلار بوده که آماری که بانک مرکزی و دادستان تهران در زمان شریف امامی منتشر کرد، نشان میدهد در سال 1357 تنها مقامات دولتی 13 میلیارد دلار ارز طی 2 ماه خارج کردند و شاه و اطرافیانش مسلماً مبلغی بیش از این به تاراج بردهاند.
اسناد و مدارک موجود در ایران نشان میدهد بخشی از املاک محمدرضا پهلوی در ایران، شامل 220 هکتار زمین، قبل از خروج او از کشور، در سال 57 به فروش رفته و بهصورت ارز از کشور خارج شده است. با این حال، براساس آمارهایی که روزنامهها و نشریات آمریکایی منتشر کردهاند، ثروت شاه شبکهی پیچیدهای از شرکتها، بنیادها، حسابهای بانکی، زمینی در کوستادل اسپانیا، ویلایی گرانقیمت در سنتموریس سوئیس که بعدها سیلویو برلوسکونی آن را خرید و املاکی در نقاط مختلف دنیا بود.
ارزش ثروت تقسیمشده شاه از 120 میلیون دلار برطبق گفته بعضی وابستگان به خانواده پهلوی، تا رقم رؤیایی 100 میلیارد دلار، طبق برآوردهای برخی نویسندگان و روزنامهنگاران، متغیر است. عباس میلانی نیز رقمی نزدیک به یک میلیارد دلار را نزدیکتر به واقعیت میداند و هنوز هم مشخص نیست چه میزان از ثروت ایران توسط او و خاندانش به یغما رفته است.( عباس میلانی، نگاهی به شاه، تورنتو: پرشین سیرکل، 1392،ص 514)
فرح پهلوی و فرزندان او در حالی اعلام میکنند اموال شاه تنها 60 میلیون دلار بوده که آماری که بانک مرکزی و دادستان تهران در زمان شریف امامی منتشر کرد، نشان میدهد که در سال 1357، تنها مقامات دولتی 13 میلیارد دلار ارز طی 2 ماه خارج کردند و شاه و اطرافیانش مسلماً مبلغی بیش از این به تاراج بردهاند. مقامات وابسته به حکومت، چون وضعیت انقلاب و امکان سقوط نظام شاهنشاهی را دیدند، اقدام به خارج کردن اموال خود از کشور کردند. براساس جمعبندی برخی گزارشها دربارهی همهی دزدیها و اموال بهسرقترفته توسط این خاندان، میتوان این رقم را تا 100 میلیارد دلار هم برآورد کرد.
(مرکز اسناد انقلاب اسلامی(www.irdc.ir/fa/content/40212/print.aspx
پهلوی و غارت ثروت های ایران