اولوالامر از نظر امام رضا(ع)
اولوالأمری که در قرآن اطاعتش واجب شده، به چه معناست؟ آیا امام رضا(علیه السلام) مصداقی از اولوالأمرند؟ راز این اطاعت چیست؟
ابان می گوید: خدمت حضرت رضا(علیه السلام) رسیدم و درباره ی معنای این آیه از ایشان سؤال کردم:
(((یا أَیُّها الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا الله وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ اولی الامر مِنْکُمْ)))[ نساء (4)، آیه 59. ]؛
«ای کسانی که ایمان آورده اید، خدا و رسول و اولوالأمر خویش را اطاعت کنید».
امام در پاسخ فرمودند: «علی بن ابی طالب(علیه السلام).» سپس سکوت فرمودند. وقتی سکوتشان طول کشید، گفتم: «بعد از آن کیست؟» فرمودند: «حسن(علیه السلام).» بار دیگر سکوت کردند. پرسیدم: «بعد از آن کدام است؟» اظهار داشتند: «حسین(علیه السلام).» ایشان همچنان سکوت می کردند و من سؤال می کردم تا همه ی ائمه(علیهم السلام) را نام بردند.[ تفسیر العیاشی، ج1، ص 251. ]
درباره ی راز این اطاعت، امام رضا(علیه السلام) چنین می فرمایند: «اگر گوینده بگوید که چرا اولوالأمر قرار داده شده اند و به اطاعت ایشان فرمان رفته است، در جواب او گفته می شود: به سبب های فراوان:
اول، آفریدگان بر حدّ محدودی قرار گرفته و فرمان یافته اند؛ پس برای این که کارشان تباه نشود، نباید از این حد درگذرند. این کار جز به آن میسّر نمی شود که برایشان امینی بگمارند تا آنان را از تجاوز از حد و ورود به ناحیه ی خطر بازدارد؛ چه، اگر چنین نمی بود، هیچ کس لذت جویی و سودمندی خود را به دلیل جلوگیری از تباه شدن دیگران فرو نمی گذاشت. پس برای مردمان سرپرستی قرار داده شد تا آنان را از فساد و تباهی بازدارد و حدود و احکام را در میان ایشان اقامه کند.
دوم، هیچ فرقه ای از فرقه ها و هیچ ملتی از ملت ها را نمی یابیم که جز با داشتن سرپرست و رئیسی که به دین و دنیای ایشان رسیدگی کند، باقی مانده باشد. پس در حکمت [خداوند] حکیم جایز نیست که خلق از داشتن چیزی که ناگزیر باید داشته باشند و دوام و قوامشان جز به آن میسّر نیست، محروم شوند: کسی که آنان به راهنمایی او با دشمنان خود می جنگند و غنائم را تقسیم می کنند، نماز جمعه و جماعت آنان را برپا می دارد و از تعدّی ستمگران بر دیگران جلوگیری می کند.»[ عیون أخبار الرضا(علیه السلام)، ج2، ص 100. ]
اولوالامر از نظر امام رضا(ع)