وظایف چهار ملک مقرب ( جبرائیل، میکائیل، عزرائیل و اسرافیل)
سلام.کار فرشته میکائیل، جبرئیل، اسرافیل چیست؟
در بـیـن مـلائکـه الله ، چهار ملک وجود دارند که در پیشگاه خداوند قرب خاصی دارند و در لسان حکما و فلاسفه الهی از آنها تعبیر به رئوس ملائکه میشود، آنها عبارتاند از: جـبـرئیـل ، مـیـکـائیـل ، اسـرافـیـل و عـزرائیـل .
در روایـات و اخـبـار بـه ایـن چـهار ملک مقرب معروف ، به صراحت اشاره شده است . از جمله روایـتـی از رسـول گـرامـی اسـلام (صلی الله علیه و آ له ) وارد است که فرمود ان الله تـبـارک و تـعـالی اخـتـار مـن کـل شـی ء اربـعـه ، و اخـتـار مـن المـلائکـه جـبـرئیـل و مـیـکـائیـل اسـرافـیـل و مـلک المـوت ؛ خـداونـد مـتـعـال از هـر چـیـزی چـهـار تـا را اخـتـیـار و انـتـخـاب فـرمـوده و از فـرشـتـگـان نـیـز جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و ملک الموت (عزرائیل ) را اختیار کرده است .
جـبـرئیـل فـرشـتـه عـلم و مـتـوجـه سـازنـده مـجـردات، کـه بـه فـهـم و تـعـقـل ادراک میکنند. مـیـکـائیـل فـرشـتـه ارزاق اسـت .
اسـرافـیـل فـرشته زنده گردانیدن است.
و عزرائیل فرشته میراندن و ترقی دهنده مواد از صور پایینتر به کاملتر است . سایر فرشتگان تحت ریاست این چهار فرشتهاند.
الف- جبرئیل فرشتهای است که وحی الهی را به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آ له ) میرساند. او مـلک مـقـرب خـدا و بزرگتر از جمیع فرشتگان است که علم حضرت حق در او تـجـلی میکند و از او در طـریـقـه وحـی بـه فـرشـتـگـان پایینتر و کوچکتر – که تعدادشان بسیار است – تجلی و ظهور میکند و از آنها بر پیامبر (صلی الله علیه و آ له ) تجلی مییابد. جبرئیل یکی از چهار فرشته مقرب بلکه برترین آنها است ؛ زیرا رسول خدا (صلی الله علیه و آ له ) فرماید: آیا شما را به برترین فرشتگان جبرئیل خبر بدهم؟
ب- مـیـکـائیـل : یکـی از رئوس چهارگانه مـلائکـه ، مـیـکـائیـل اسـت و قـرآن مـجـیـد در سـوره بـقـره آیـه 98 از مـیـکـائیـل به عنوان میکال یاد فرمود- و دشمنی با او را در ردیف دشمنی به خدا و ملائکه و انبیا قرار داده و دشمن او را متهم به کفر است : من کان عدوا لله و ملائکه و رسله و جـبـرئیـل و مـیـکـال فـان الله عـدو للکـافـریـن؛ میکائیل موکل ارزاق موجودات بوده و اعوان و یارانی نیز در جمع عالم دارد.
هـر چـنـد بـه طـور یـقین نمیتوان گفت که بین چهار ملک معروف ، جامع و رئیسی هست ، اما شـایـد تـا ایـن مـقـدار بـتـوان گـفـت کـه اگـر رئیـس بـیـن ایـشـان بـاشـد، جـبـرئیـل اسـت و حـدیـثـی وارد اسـت کـه امـیـر المـومـنـیـن (علیهالسلام ) از رسـول خـدا (صـلی الله عـلیـه و آ له ) سـوال کـرد: انـت افـضـل ام جـبـرئیـل ؟ شـمـا بـرتـریـد یـا جبرئیل . آن گاه حضرت تفصیلاً سر برتری خویش و اولیای الهی را بیان میدارد.
حـضـرت امـام خـمـیـنـی (ره ) در تـوضـیـح ایـن حـدیـث شـریـف میفرماید: ایـن کـه سـوال شـد کـه: آیـا آن حـضـرت بـرتـر اسـت یـا جـبـرئیـل؟ ایـن سـوال نـه تـنـهـا دربـاره جـبـرئیـل اسـت ، بـلکـه مـورد سـوال ، هـمـه سـاکـنـان عـالم جـبـروت هـسـتـنـد و امـام ایـن کـه جـبـرئیـل را بـه خـصـوص ذکـر کرده ، با به واسطه عظمت مقامی است که او را در میان فرشتگان دیگر است و یا به خاطر آن است که در چنین مورد ذهنها متوجه او میشوند نه به دیگر فرشتگان .
صـدر المـتـالهـیـن بـعـد از ایـن کـه بـه بـزرگـان و رئوس مـلائکـه اشـاره میکند، جـبـرئیـل را بـه لحـاظ این که خداوند در قرآن کریم به صفات کمالی او اشاره فـرمـوده اسـت، آورده، و بـر سـایـر بـزرگـان فـرشـتـگـان بـه شـش دلیل ترجیح میدهد:
1- جبرئیل صاحب وحی است: نزل به الروح الامین علی قلبک .
2- نام او را پیش از فرشتگان دیگر در قرآن بیان نموده است : من کان عدوا لله و ملائکه و رسـله و جـبـرئیـل و مـیـکـال . زیـرا جـبـرئیـل صـاحـب عـلم و وحـی و مـیـکائیل صاحب روزی و غذاست . و علمی که آن غذای روحانی است ، برتر و بالاتر از غذای جسمانی است ، پس باید جبرئیل برتر از میکائیل باشد.
3- خـداونـد نـام او را پـس از خـود قـرار داده اسـت : فـان الله هـو مـولاه و جبرئیل و صالح المومنین .
4- او را روحالقدس نـامـیـده اسـت و دربـاره عـیـسـی(علیهالسلام) فرمود: اذ ایدتک بروح القدس .
5- خـداوند دوستانش را یاری میدهد و دشمنانش را سر کوب میگرداند با هزار فرشته صف بسته .
6- خـداونـد او را بـه صـفـات ششگانه در قرآن ستوده است که عبارتند از: رسالت او، ارجـمـنـدی او، نیرومندی او، منزلت و مقام او، فرماندهی او بر فرشتگان و امین وحی بودن او: مطاع ثم امین .
میکائیل و به تعبیر قرآن میکال فرشته رزق است. در حدیث آمده است: میکائیل بر ملائکهای که بر ارزاق موکل اند همچون ابر و ملائکه رعد و برق و ملائکه باد و باران و غیره سروری دارد. (بحارالانوار، ج 59، ص 221)
ج -عـزرائیـل . مامور قبض ارواح : ولی قـبـض کـننده اصلی ذات پاک خداست، آن گاه در عالم اسباب، فرشته مرگ ، یعنی عـزرائیـل مـجری این فرمان است و او نیز به وسیله گروهی از فرشتگان و رسولان الهی این مأموریت را نجام میدهد
قبض ارواح گاهی به خدا نسبت داده شده، گاهی به ملک الموت (عزرائیل ) و گاهی نیز به فرشتگان مرگ .
1- الله یـتـوفـی الانـفـس حـیـن مـوتـهـا ؛ خـداوند جانها را به وقت مرگ کاملاً دریافت میدارد.
2- قل یتوفاکم ملک الموت الذی و کل بکم ؛ بگو: جان شما را فرشته مرگ که بر شما گمارده شده دریافت میدارد.
3- حتی اذا جاء احدکم الموت توفّت رسلنا و هم لا یفرّطون ؛ تا این که چون مرگ یکی از آنان فرا رسد، رسولان ما جان او را میگیرند، و ایشان کوتاهی نمیکنند.
کـمـی دقـت در آیـات فـوق ، نـشان میدهد که هیچ گونه تضادی در میان آنها نیست ؛ زیرا قـبـض کـننده اصلی ذات پاک خداست ، آن گاه در عالم اسباب فرشته مرگ ، یعنی عـزرائیـل مـجری این فرمان است و او نیز به وسیله گروهی از فرشتگان و رسولان الهی این مأموریت را انجام میدهد.
د- اسرافیل» در زبان سُریانى به معناى بنده خداوند متعال است. «ایل» به زبان عبرى به معناى «اللّه» و «اسراف» به معناى بنده است. شاید بتوان گفت: نشانه عظمت این فرشته این است که نفخه مرگ و حیات، در دست او مى باشد. هرچند از روایتى که از امام سجاد علیه السلام رسیده، استفاده مى شود که نفخه مرگ را اسرافیل انجام مى دهد و پس از آن، خود اسرافیل هم مى میرد و آن گاه خدا همه موجودات را زنده مى کند؛ یعنى نفخه حیات در دست خداوند است.
وظایف چهار ملک مقرب ( جبرائیل، میکائیل، عزرائیل و اسرافیل)