اهل سنت و مظلومیت امام علی(ع)
آیا اهل سنت (تسنن) به مظلومیت علی(ع) واقف و معترفند؟
اگر مقصود از مظلومیت علی(ع) محبت و دوستی نسبت به ایشان باشد، اکثریت قریب به اتفاق اهل سنت، محب و دوستدار ایشانند علمای اهل سنت و اهل تشیع در کتب معتبره خود روایات بسیار زیادی در لزوم محبت علی(علیه السلام) نقل می کنند مانند: «محبت علی نشانه ایمان و بغض علی نشانه کفر و نفاق است» و یا «کسی که محبت علی را نداشته باشد هرگز بوی بهشت را هم استشمام نخواهد کرد (جهنمی خواهد بود)». و «خدایا دوست بدار هر کس که علی را دوست می دارد و دشمن بدار هر کس او را دشمن می دارد» و… (موسوعه الامام علی بن ابیطالب، دارالحدیث، که به نقل از کتب معتبر و متعدد شیعه و سنی احادیث را گردآوری کرده است). بر همین اساس امام شافعی که یکی از چهار امام مذاهب چهارگانه اهل سنت است، این ابیات را سروده است: «علی حبه جنه، قسیم النار والجنه؛ محبت علی سپری است در برابر آتش جهنم، او تقسیم کننده بهشت و جهنم است». البته بعضی فرق سنی مثل خوارج و ناصبیه، با امیرالمؤمنین دشمن هستند. مثلا «ازارقه» که فرقه ای از خوارج است، امیرالمؤمنین(ع) را کافر می داند. (توضیح الملل، مترجم: سید محمدرضا جلالی نایینی، ج 1، انتشارات اقبال، ص 152). اما اگر مراد از مظلومیت این باشد که حق خلافت شایسته انسان بود و از ایشان گرفته شد، باید گفت چنین معنایی را اهل سنت معتقد نیستند زیرا اصلی ترین اختلاف میان اهل تسنن و تشیع بر سر امامت است و اهل تسنن به این قائلند که نصی از جانب پیامبر وارد نشده و الا به دست ما می رسید. مثلا به نظر «اشعریه» که فرقه ای سنی است، امامت ثابت می شود به اتفاق و اختیار، نه به نص و تعیین شرع، زیرا اگر نصی بود پنهان نمی ماند. (توضیح الملل، ص 130). البته قابل ذکر است که برخی گروه های انگشت شمار سنی مثل «نظامیه» در اعتقاد به امامت به شیعه بسیار نزدیک اند. در کتاب «توضیح الملل، ص 81» در این باره آمده است: «امامت ثابت نمی شود مگر به نص و تعیین فرمودن پیامبر(صلی الله علیه و آله) و پیامبر نص فرمود امامت را بر علی – رضی الله عنه – در چند جا، و این معنا را طاهر فرموده به طریقی که مردم را اشتباه نماند مگر آن که فاروق (=عمر) – رضی الله عنا – آن را پوشیده داشت».
در مورد گروه هایی مثل «نظامیه» می توان گفت که اعتقاد داشته اند حق خلافت علی(علیه السلام) غصب شده است و از این حیث به مظلومیت علی(علیه السلام ) واقف و معترفند ولی با این حال تفکر حاکم بر اعتقادات اهل سنت چنین نیست، لذا از این جهت (غصب حق خلافت) علی(علیه السلام) را مظلوم نمی دانند. در کتب روایی اهل سنت نیز می توان روایاتی را یافت که در آن به مظلومیت علی(علیه السلام) اشاره شده است. مثلا در کتاب روایی «بحر المناقب، ص 99» در حدیثی نبوی خطاب به علی(علیه السلام) آمده است: «… بعد از من (= سول خدا(صلی الله علیه و آله« 30 سال زنده هستی و در این مدت بندگی خدا را می کنی و بر ظلم قریش صبر می کنی… ای علی! بعد از من حق تو غصب می شود ولی از تو می خواهم بر اذیت های امت برای خدا و به خاطر من صبر کنی…» (امیرالمؤمنین، سید حسن ابطحی، ص 104 – 105).
اهل سنت و مظلومیت امام علی(ع)