تعدد صراط و سبیل در قرآن
آیه (والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا) (هر کس در راه ما جهاد کند او را به راه های خود هدایت می کنیم) نشانه تعدد صراط نیست؟
اشاره شما سوال کننده محترم به آیه 69 سوره عنکبوت است که باید خدمت شما عرض شود که «صراط» به مسیر و راه اصلی گفته می شود که یکی هم بیشتر نیست شاید به همین دلیل در قرآن بیش از 40 بار و به صورت مفرد به کار رفته است و در حقیقت همان صراط مستقیم خداوند متعال است که در قالب مسیر انبیاء الهی، ائمه معصومین و اهل بیت(علیهم السلام) به نام اسلام ناب محمدی (صل الله علیه و آله) تبیین شده است. و سبیل از مصادیق صراط محسوب می شود محسوب می شود و به صورت مفرد و جمع در قرآن وارد شده است.در آیه مورد نظر منظور از «سُبلنا» صراط نیست بکله راه های فرهی است که به صراط مستقیم منتهی می شود. یکی از همین راه ها، «جهاد فی سبیل الله» است. همچنین در این بخش از آیه «جَاهَدُوا فِینَا» منظور هر گونه جهاد و تلاشی است که در راه خدا و برای رضایت او و به منظور خدمت به دین اسلام انجام پذیرد. و منظور در «لَنَهْدِیَنَّهُمْ» این است که ایشان را هدایت و رهنمود می کنیم و به خیر و حق میرسانیم و مراد از «سُبُلَنَا» راههای منتهی به خودمان است. یعنی راههای حرکت و سیر به سوی خدا، وصول به رضایتالله و هدایت به سوی خیرات و توفیق پیداکردن در خیرات و حسنات.بنابراین سبیل در آیه فوق، به معنای تعدد صراط نیست. و در قرآن هم هرجا واژه صراط بیان شده، مفرد است که خود این نشانه ای بر عدم تعدد صراط دارد. مانند آنچه روزانه در نمازهای واجب می خوانیم «اهدنا صراط المسقتیم، صراط الذین انعمت علیهم غیرالمغضوب علیهم ولاالضالین» و موارد متعدد دیگری که در قرآن وجود دارد.
جهت مطالعه بیشتر به کتاب های لغت، مفردات راغب، العین و … و همچنین تفسیر نور اثر آقای قرائتی، تفسیر نمونه اثر آیت الله مکارم شیرازی و … ذیل همین آیه مراجعه کنند.
تعدد صراط و سبیل در قرآن