آثار گناهان

اینکه بفهمیم دقیقا عدم اجابت دعا به خاطر کدام عامل بوده است کار بسیار دشواری است و فقط خدا عالم است اما می توان به طور کلی به موانع اجابت دعا اشاره کرد.
1. گناه : یکى از عوامل مهمى که رابطه انسان با خدای متعال را ضعیف نموده و مانع اجابت دعا می شود, نافرمانى از دستورهاى خداست.حضرت على علیه السّلام در دعاى کمیل چنین مى فرماید: پروردگارا! گناهانى را بر من ببخش که موجب حبس و بالا نرفتن دعا مى شوند. و در جاى دیگر از همان دعا چنین مى فرماید: اى آقا و مولاى من ! به عزتت قسم ! از تو مى خواهم که بدى کردار و رفتارم موجب پوشیده شدن دعاى من از تو نشود.
در روایات، گناه را موجب حبس دعا شمرده اند ودر روایتی که در ذیل آمده است ، سبب بعضی از عذابها آمده است : درتفسیر جامع، ج 5، ص: 272 آمده است ، ابن بابویه بسند خود از حضرت امام زین العابدین علیه السّلام روایت کرده فرمود: – گناهانى که تغییر نعمت میدهد:   ظلم بر مردم و ترک عادت در خیرات و کفران نعمت و ترک شکر است زیرا خداوند میفرماید «إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ» (آیه 12 سوره رعد) و قتل نفس محترم موجب ندامت و پشیمانى میگردد چنانچه در قصه هابیل و قابیل میفرماید:   «فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِینَ» و ترک صله رحم و مسامحه در اداى نماز واجب تا وقتى که فوت شود و غفلت در وصیت در رد مظالم و منع زکوة است تا مرگ فرا رسد و زبان از حرکت باز بماند
– اما گناهانى که موجب نزول عذاب میشود:   معصیت و گناه شخص دانا است و ظلم و تعدى و استهزاء و تمسخر مردم
است، ترک دادرسى و معاونت مظلوم و ضایع نمودن امر بمعروف و نهى از منکر .
– و گناهانى که باعث میشود روزى و قسمت شخص از او دور شوند : تظاهر بفقر و خفتن بین نماز مغرب و عشا و خواب ماندن در وقت طلوع فجر و نماز صبح و استخفاف بنعمت و شکایت از خداوند است.
– و گناهانى که پرده ها را پاره میکند شرب مسکر و قمار کردن و مقلدى و مسخرگى نمودن و عیب جوئى از مردم و همنشینى با اهل معصیت و شک و تهمت است
– واما گناهانی که موجبات تسلط دشمنان میشود:تجاهربفسق و ظلم علنى کردن و مباح دانستن معصیت و پیروى از مردم شرور و اهل معصیت
– واما گناهانی که عمر را کوتاه می کند: قطع رحم و قسم دروغ خوردن و زنا کردن و سد راه مسلمین شدن و بخلاف ادعاى پیشوائى کردن عمر را کوتاه میکنند.
– گناهانی که باعث ناامیدى و قطع امید از خدا میشود: یاس از رحمت خدا و اعتماد بغیر خدا داشتن و تکذیب وعده هاى پروردگار.
– گناهانى که باعث تاریکى میشود:   بسحر و کهانت عمل کردن و بنجوم و منجم عقیده داشتن وعده خدا را تکذیب نمودن است.
-گناهانى که موجب پرده درى و بى آبروئى است قرض کردن بقصد ندادن و اسراف در هزینه هاى بیجا و باطل و سختى بر اهل و عیال و ارحام و بدخلقى و کم صبرى و اهانت کردن باهل دین و تنبلى و کسالت
–  و ارتکاب این اعمال سبب رد شدن دعا میشود : آرزوهاى بد و خلاف شرع کردن و با برادران دینى نفاق داشتن و ترک تقرب بسوى خدا و تأخیر در اداء نمازها در اول وقت و فحاشى نمودن
–  اما گناهانى که باران را حبس میکند و نزولش را محدود و معوق مینماید: جور و ستم حکام و قضات و شهادت دروغ و کتمان شهادت و منع زکوة و خوددارى از قرض دادن و بر فقراء و محتاجین رحم نکردن و یتیم را آزردن و فحاشى نمودن وسائل را در شب محروم و رد کردن است.
  2. لقمه حرام: استفاده از درآمد حلال و پاکیزه از دیگر شرایط اجابت دعا است که امروزه بیش از هرزمان دیگر لازم است به آن توجه شود. لقمه ى حرام تا 40 روز مانع استجابت دعا مى شود. (بحار الانوار،ج93،ص358)
3. قساوت قلب: همچنین گناهان زیاد که منجر به قساوت و سنگدلى مى شوند از عوامل دیگر عدم استجابت دعا مى باشد. امام صادق علیه السّلام مى فرماید: خداوند دعایى که از قلب قسى برخاسته باشد اجابت نمى کند. (میزان الحکمه،ج3،ص875)
4. شتاب و عجله: امام صادق علیه السّلام فرمود: همیشه مؤمن در خیر و آسایش است تا هنگامى که عجله نکند. در غیر این صورت ناامید مى شود و دعا را ترک مى کند. به درستى که بنده هنگامى که دعا مى کند خداوند متعال در صدد برآورده ساختن حاجت اوست تا زمانى که او عجله نکند. (اصول کافی،ج2،ص474)