بنیادهای تحت نظر رهبری – نظارت بر دفتر رهبری

دفتر رهبری در نظام سیاسی جمهوری اسلامی نهادی است که وظیفه آن تنظیم و تسهیل ساز و کار اجرای مسوولیت ها واختیارات رهبری می باشد. رهبری بر طبق قانون اساسی دارای وظایف و اختیاراتی است که در اصل 110 قانون اساسی به تفصیل مورد اشاره قرار گرفته است. انجام این مسوولیت ها نیازمند وجود ساز و کار اجرایی وسیع و کار آمد می باشد و دفتر رهبری با معاونت های مربوطه خویش (تداوم افتاب ، جمعی از نویسندگان ، مصاحبه حجت الاسلام ناطق نوری ، ص 136 ، موسسه جام جم ، 1389) در این راستا شکل گرفته است . البته در زمینه ساختار بیت و به طور کلی ساختار دفتر مقام معظم رهبری نیز باید بگوییم که دفتر مقام معظم رهبری ساختار اداری خاصی دارد که به صورت منعطف و به تناسب نیاز های این دفتر شکل گرفته است و اینگونه نیست که ساختار مصوب غیر قابل انعطافی داشته باشد و یا تشکیلات آن به صورت ثابت و ثبت شده در نظام اداری کشور باشد . به همین دلیل در هیچ منبعی ، ساختار داخلی دقیق این دفتر تشریح نشده است و یکی از علل آن نیز این است که در هر مقطعی به تناسب نوع نیازی که به وجود می آید ممکن است ساختار آن تغییر پیدا کند .منابع مالی دفتر رهبری :به طور کلی منابع مالی دفتر رهبری به سه بخش تقسیم می شود : 1 – بخشی از بودجه دفتر رهبری از طریق اعتبارات دولتی و ردیفی که در بودجه رسمی کشور به این دفتر اختصاص می یابد تامین می شود و علاوه بر دستگاه های نظارتی رسمی کشور از قبیل مجلس، سازمان بازرسی کشور و …، توسط دستگاه های نظارتی تحت پوشش دفتر مقام معظم رهبری (معاونت نظارت و حسابرسی دفتر مقام معظم رهبری و مؤسسه حسابرسی مفید راهبر) (نظارت و نهادهای نظارتی، محسن ملک افضلی اردکانی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1382، ص 125) به صورت دقیق نظارت می شود .2 – بخشی از پول هایی که به دفتر رهبری پرداخت می گردد وجوهات شرعیه ای است که مقلدین رهبر انقلاب ان را به دفترشان پرداخت می کنند. رهبر انقلاب به عنوان یکی از مراجع معظم تقلید که از مقلدین زیادی در داخل وخارج کشور برخوردارند مطرح می باشند. در همین جهت، مقلدین ایشان حقوق مالی شرعی را که بر عهده شان است به دفتر معظم له تقدیم می کنند که هر کدام از این موارد ، در فقه شیعی موارد مصرف خاص خود را دارد که در آنجا هزینه می شود .
3 – قسم دیگری از مبالغ واصله به دفتر رهبری عبارت است از پول هایی که توده مردم به عنوان هدایا و نذورات به دفتر رهبری می دهند . این قبیل موارد ، پول هایی است که مردم به عنوان هدیه و نذر به شخص مقام معظم رهبری تقدیم می کنند . این ها در حقیقت هدیه مردم است و متعلق به شخص مقام معظم رهبری می باشد که ایشان نیز این موارد را به صلاحدید خودشان و در موارد خاص هزینه می کنند .( تداوم افتاب ، جمعی از نویسندگان ، مصاحبه حجت الاسلام احمد مروی ، ص 32 ، موسسه جام جم ، 1389)
بنابر این با توجه به اینکه نهاد رهبری یکی از اجزاء مهم و تاثیر گذار در کشور است همچون هر دستگاه، نهاد و سازمان دیگری ردیف بودجه خاصی دارد که البته مبلغ آن با توجه به اعلام نیاز های مربوطه توسط دولت محترم در لایحه بودجه قید شده و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی تخصیص صورت می گیرد و این مساله عجیبی نمی باشد که در باره آن بحث و صحبتی مطرح باشد. البته در این سوال مشخص نکرده اید که مرادتان از بنیادهای چندگانه که با وجود آن نباید دفتر رهبری سهمی از بودجه داشته باشد چیست؟ چرا که بنیادهایی که تحت نظر رهبری فعالیت می کنند همچون «ستاد اجرایی فرمان حضرت امام»، اهداف مشخصی همچون محرومیت زدایی داشته و منابع درآمدی آنها نیز در راه های خاص خود خرج می شود که ربطی به مداخل و مخارج دفتر رهبری نداشته و به حساب و کتاب های آنها نیز نظارت دقیقی صورت می گیرد و صرف وجود یک بنیاد یا منبع درآمد زا که تنها مدیریت آن، ذیل تشکیلات رهبری تعریف می شود بدین معنا نیست که درآمدهای آن الزاما باید صرف امورات اداری دفتر رهبری شده و یا به خاطر وجود چنین مراکزی، دفتر رهبری و نهادهای تابعه آن نباید از بودجه سهمی داشته باشند، نظیر کمیته امداد امام خمینی ره که برای تشکیلات اداری و دفتری خود، نیازمند دریافت بودجه می باشد در حالی که علاوه بر منابعی همچون صندوق های صدقات، ممکن است برخی تشکیلات اقتصادی وابسته به این کمیته نیز وجود داشته باشند که با هدف درآمدزایی برای کمک به محرومین فعالیت هایی داشته باشند که نمی توان به صرف وجود چنین تشکیلات و منابع درآمدی که هدف گذاری آن چیزی غیر از اداره دفتری کمیته امداد می باشد، ردیف های بودجه این نهاد را قطع نمود و اعلام نمود که کمیته امداد باید برای اداره دفاتر خود متکی به منابعی باشد که برای کمک به محرومین و فقرا در نظر گرفته شده است.