دین و اندیشه
وسوسه های شیطان
باید ازشروسوسه ها چطور خلاص شد?
مقدمه در مورد شیطان و وسوسه های شیطانی باید توجه داشته باشید که ستیز و مجاهده با شیطان کاری مستمر و دایمی است و تا انسان در این عالم زنده است و زندگی می کند ادامه دارد. و دام های شیطان برای انسان های با تقوا و دارای کمال و شناخت بیشتر، ظریفتر و پیچیده تر و مخفی تر است. الف ) نخستین گام
نخستین گام در مبارزه با شیطان این است که اطاعت از او را به تدریج کم نموده و به آهستگی از شبکه های دام او خارج شویم هر چند در این مبارزه ممکن است پای انسان بلغزد و در مورادی فریب او را بخورد. هر چقدر ارتباط انسان با خدای متعال و معرفت نسبت به او عمیق تر و گسترده تر باشد، تسلط شیطان بر او کمتر است. چنانچه خدای متعال در این مورد می فرماید: (انه لیس له سلطان علی الذین آمنوا و علی ربهم یتوکلون – شیطان تسلطی بر کسانی که مؤمن بوده و بر پروردگارشان توکل می کنند ندارد. نحل، آیه 99) و نیز می فرماید: (ان عبادی لیس لک علیهم سلطان – تو (شیطان) بر بندگان خاص من تسلط و نفوذی نداری. اسراء، آیه 65).
ب ) پناه بردن دائمی به خداوند و ارتباط پیوسته با او و توسل وارتباط با اولیای الهی(ع)
به طور کلی کار شیطان وسوسه کردن است و با پناه بردن دائمی به خداوند و ارتباط پیوسته با او و توسل و ربط با اولیای الهی(ع) می توان از این وسوسه ها رها شد و یا آن را به حداقل رسانید و شیطان را تسلیم نمود، چنانچه در روایت داریم که پیامبر بزرگ اسلام(ص) فرمودند: شیطان من به دست من مؤمن و رام گردید. پس بهترین راه حل، توجه کامل و دایمی به خداوند متعال و اولیائش و خود را در قلعه استوار و نفوذ ناپذیر او و اولیای پاک او درآوردن و رعایت کامل تقوای الهی کردن است.
بنابراین براى مبارزه با وسوسه های شیطان رعایت چند نکته لازم است:
1 . کوچک نشمردن هیچ گناهى هرچند به نظر صغیره باشد.
2 . عزم جدى و آهنین بر ترک معصیت و مراقبت جدى و دائمى نسبت به تمام افعال خود
3 . شرط نمودن با خدا مبنى بر ترک معصیت و هم چنین از او استعانت جستن،
4 . هر گاه فکر گناه و وسوسه آن به ذهن آمد بلافاصله آن را از لوح ذهن خارج کردن و توجه خود رابه خدا و امور شریفه مشغول داشتن. جدیت و موفقیت در این امر پیروزى بزرگى است و در واقع دفع دشمن شیطان نفس از همان خاکریز اول است.
قرآن مجید در وصف پارسایان مى فرماید: «ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذاهم مبصرون ؛ پرهیزگاران چون گرفتار وسوسه شیطان شوند هماندم متذکر (یاد خدا) شده وبصیرت یابند»، (اعراف، آیه 201)
5 . مطالعه و تفکر پیرامون عواقب سوء و وخیم گناه. در این رابطه مطالعه کتب پیرامون معاد بسیار نافع و لازم است.
6 . خود را همواره در محضر حق تعالى دانستن و او را به یقین در همه حال مراقب و بیناى به افعال خود نگریستن
7 . استمداد از خداوند و دعا و نیایش که فرمود: اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هیچ کدام به فضیلت و تزکیه روى نمى آوردید (و لو لا فضل الله علیکم و رحمته ما زکى منکم من احد ابدا..).
8 . جایگزین سازى اعمال و عادات نیکو؛ مانند شرکت دائمى در نماز جماعت، نماز شب، زیارت اهل قبور و دعا. «ان الحسنات یذهبن السیئات؛ خوبى ها سرانجام میدان را بر بدى ها تنگ خواهد کرد و آنها را از بین خواهد برد»
9 . توجه به چهره کریه و زشت واقعى سیئات،ى ) براى ترک معاصى لازم است دربسیارى از موارد انسان از مکروهات و چه بسا از برخى مباحات نیز چشم پوشد تا او را به انجام زشتى ها نزدیک نسازند.
10 . در حد ممکن دورى جستن از مکان ها و شرایطى که آدمى را به گناه ترغیب مى نماید.
11 . تقویت اراده
12 . محاسبه نفس همه روزه و در صورت رخداد خطا خود را محاکمه و توبیخ نمودن و بلافاصله استغفار کردن
13 . مطالعه پیرامون زندگى پارسایان و زاهدان و مطالعه کتب اخلاقى و … .
رعایت نکات زیر نیز شما را در این مسیر تعالى یارى خواهد کرد:
1- انجام یک سرى مستحبات؛ مثل همیشه با وضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصا «لاحول ولاقوة الا بالله العلى العظیم» عادت دادن. 2- سعى و کوشش در انجام وظایف و واجبات دینى،3- خواندن نماز با حضور قلب و در اول وقت،4 – گرفتن روزه مستحبى به ویژه دوشنبه و پنجشنبه هر هفته،5 – تلاوت قرآن بویژه بعد از نماز صبح،6 – تأمل و اندیشه در آیات قرآن، 7 – حتى المقدور سعى در خواندن نماز شب، 8 – از تنهایى دورى گزینید. 9 – سحر خیزى 10- تنظیم برنامه براى تمام شبانه روز و پر کردن اوقات فراغت با برنامه هاى صحیح و سودمند، 11- شرکت در ورزش هاى فردى و دسته جمعى،12 – شرکت در فعالیت هاى مذهبى و اجتماعى، 13- به صله رحم و ارتباطات اجتماعى بسیار بپردازید و به نزدیکان و اقوام خود بیش از پیش اظهار علاقه و محبت نمایید. 14- پرهیز از نگاه نامشروع، امام صادق(ع) فرمود: «نگاه پس از نگاه، در دل بیننده شهوت را مى انگیزاند»، (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 138) و باز فرمود: «نگاه، تیرى از تیرهاى شیطان است، چه بسا نگاهى که اندوه هاى دراز در پى دارد»، (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 139).15 – عدم معاشرت و دوستى با افراد منحرف و فاسد وانتخاب دوستان مؤمن و سالم،16 – از پرخورى و نیز از خوردن غذاهاى چرب و پرانرژى و تحریک کننده پرهیز کنید، 17- کنترل افکار و نیندیشیدن به صحنه هاى شهوت انگیزو دوری از مشاهده صحنه هاى مهیج و تحریک کننده دورى کنید، 18 – برنامه منظم مطالعاتى براى خود قرار دهید و سعى کنید فرصت هاى خود را با تفکر و مطالعه مناسب پر کنید.
نخستین گام در مبارزه با شیطان این است که اطاعت از او را به تدریج کم نموده و به آهستگی از شبکه های دام او خارج شویم هر چند در این مبارزه ممکن است پای انسان بلغزد و در مورادی فریب او را بخورد. هر چقدر ارتباط انسان با خدای متعال و معرفت نسبت به او عمیق تر و گسترده تر باشد، تسلط شیطان بر او کمتر است. چنانچه خدای متعال در این مورد می فرماید: (انه لیس له سلطان علی الذین آمنوا و علی ربهم یتوکلون – شیطان تسلطی بر کسانی که مؤمن بوده و بر پروردگارشان توکل می کنند ندارد. نحل، آیه 99) و نیز می فرماید: (ان عبادی لیس لک علیهم سلطان – تو (شیطان) بر بندگان خاص من تسلط و نفوذی نداری. اسراء، آیه 65).
ب ) پناه بردن دائمی به خداوند و ارتباط پیوسته با او و توسل وارتباط با اولیای الهی(ع)
به طور کلی کار شیطان وسوسه کردن است و با پناه بردن دائمی به خداوند و ارتباط پیوسته با او و توسل و ربط با اولیای الهی(ع) می توان از این وسوسه ها رها شد و یا آن را به حداقل رسانید و شیطان را تسلیم نمود، چنانچه در روایت داریم که پیامبر بزرگ اسلام(ص) فرمودند: شیطان من به دست من مؤمن و رام گردید. پس بهترین راه حل، توجه کامل و دایمی به خداوند متعال و اولیائش و خود را در قلعه استوار و نفوذ ناپذیر او و اولیای پاک او درآوردن و رعایت کامل تقوای الهی کردن است.
بنابراین براى مبارزه با وسوسه های شیطان رعایت چند نکته لازم است:
1 . کوچک نشمردن هیچ گناهى هرچند به نظر صغیره باشد.
2 . عزم جدى و آهنین بر ترک معصیت و مراقبت جدى و دائمى نسبت به تمام افعال خود
3 . شرط نمودن با خدا مبنى بر ترک معصیت و هم چنین از او استعانت جستن،
4 . هر گاه فکر گناه و وسوسه آن به ذهن آمد بلافاصله آن را از لوح ذهن خارج کردن و توجه خود رابه خدا و امور شریفه مشغول داشتن. جدیت و موفقیت در این امر پیروزى بزرگى است و در واقع دفع دشمن شیطان نفس از همان خاکریز اول است.
قرآن مجید در وصف پارسایان مى فرماید: «ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذاهم مبصرون ؛ پرهیزگاران چون گرفتار وسوسه شیطان شوند هماندم متذکر (یاد خدا) شده وبصیرت یابند»، (اعراف، آیه 201)
5 . مطالعه و تفکر پیرامون عواقب سوء و وخیم گناه. در این رابطه مطالعه کتب پیرامون معاد بسیار نافع و لازم است.
6 . خود را همواره در محضر حق تعالى دانستن و او را به یقین در همه حال مراقب و بیناى به افعال خود نگریستن
7 . استمداد از خداوند و دعا و نیایش که فرمود: اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هیچ کدام به فضیلت و تزکیه روى نمى آوردید (و لو لا فضل الله علیکم و رحمته ما زکى منکم من احد ابدا..).
8 . جایگزین سازى اعمال و عادات نیکو؛ مانند شرکت دائمى در نماز جماعت، نماز شب، زیارت اهل قبور و دعا. «ان الحسنات یذهبن السیئات؛ خوبى ها سرانجام میدان را بر بدى ها تنگ خواهد کرد و آنها را از بین خواهد برد»
9 . توجه به چهره کریه و زشت واقعى سیئات،ى ) براى ترک معاصى لازم است دربسیارى از موارد انسان از مکروهات و چه بسا از برخى مباحات نیز چشم پوشد تا او را به انجام زشتى ها نزدیک نسازند.
10 . در حد ممکن دورى جستن از مکان ها و شرایطى که آدمى را به گناه ترغیب مى نماید.
11 . تقویت اراده
12 . محاسبه نفس همه روزه و در صورت رخداد خطا خود را محاکمه و توبیخ نمودن و بلافاصله استغفار کردن
13 . مطالعه پیرامون زندگى پارسایان و زاهدان و مطالعه کتب اخلاقى و … .
رعایت نکات زیر نیز شما را در این مسیر تعالى یارى خواهد کرد:
1- انجام یک سرى مستحبات؛ مثل همیشه با وضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصا «لاحول ولاقوة الا بالله العلى العظیم» عادت دادن. 2- سعى و کوشش در انجام وظایف و واجبات دینى،3- خواندن نماز با حضور قلب و در اول وقت،4 – گرفتن روزه مستحبى به ویژه دوشنبه و پنجشنبه هر هفته،5 – تلاوت قرآن بویژه بعد از نماز صبح،6 – تأمل و اندیشه در آیات قرآن، 7 – حتى المقدور سعى در خواندن نماز شب، 8 – از تنهایى دورى گزینید. 9 – سحر خیزى 10- تنظیم برنامه براى تمام شبانه روز و پر کردن اوقات فراغت با برنامه هاى صحیح و سودمند، 11- شرکت در ورزش هاى فردى و دسته جمعى،12 – شرکت در فعالیت هاى مذهبى و اجتماعى، 13- به صله رحم و ارتباطات اجتماعى بسیار بپردازید و به نزدیکان و اقوام خود بیش از پیش اظهار علاقه و محبت نمایید. 14- پرهیز از نگاه نامشروع، امام صادق(ع) فرمود: «نگاه پس از نگاه، در دل بیننده شهوت را مى انگیزاند»، (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 138) و باز فرمود: «نگاه، تیرى از تیرهاى شیطان است، چه بسا نگاهى که اندوه هاى دراز در پى دارد»، (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 139).15 – عدم معاشرت و دوستى با افراد منحرف و فاسد وانتخاب دوستان مؤمن و سالم،16 – از پرخورى و نیز از خوردن غذاهاى چرب و پرانرژى و تحریک کننده پرهیز کنید، 17- کنترل افکار و نیندیشیدن به صحنه هاى شهوت انگیزو دوری از مشاهده صحنه هاى مهیج و تحریک کننده دورى کنید، 18 – برنامه منظم مطالعاتى براى خود قرار دهید و سعى کنید فرصت هاى خود را با تفکر و مطالعه مناسب پر کنید.
وسوسه های شیطان
