درس هایی از ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س)
تمام دوران زندگی و ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) الگویی است برای کسانی که می خواهند در دنیا و آخرت سعادتمند شوند ما در اینجا تنها به گوشه ای از این الگوهای اخلاقی و تربیتی اشاره می کنیم:
۱- الگوی عفاف و پاکدامنی. ۲- کفو و همتا بودن. ۳- تقسیم کار .۴ـ همسرداری .۵ـ پرورش فرزندان ۶ـ سبک بودن مهریه .۷ـ جهیزیه به اندازهی نیاز .۸ـ جشن عروسی و دوری از گناه .۹ـ سادگی با خوشحالی منافات ندارد .۱۰ـ بی تکلفی
۱ـ الگوی عفاف و پاکدامنی
۱- الگوی عفاف و پاکدامنی. ۲- کفو و همتا بودن. ۳- تقسیم کار .۴ـ همسرداری .۵ـ پرورش فرزندان ۶ـ سبک بودن مهریه .۷ـ جهیزیه به اندازهی نیاز .۸ـ جشن عروسی و دوری از گناه .۹ـ سادگی با خوشحالی منافات ندارد .۱۰ـ بی تکلفی
۱ـ الگوی عفاف و پاکدامنی
حضرت زهرا (س) الگویی است به تمام معنی برای عفاف و حجاب و پاکدامنی، چرا که در هر حالتی پایبند به عفت و حجاب خویش بود، که نمونه های آن بسیار است، مثلاروزی مرد نابینایی، پس از اجازه، به خانه فاطمه(س) آمد، پیامبر(ص) در آن جا حاضر بود، فاطمه(س) خود را از آن نابینا پوشانید و از او فاصله گرفت، پیامبر(ص) به او فرمود: چرا از مرد نابینا فاصله گرفتی، با این که او تو را نمی بیند؟ فاطمه(س) پاسخ داد: او اگر مرا نمی بیند من که او را می بینم، وانگهی او بوی مرا استشمام می کند. رسول خدا(ص) به نشانه تصدیق گفتار فاطمه(س)، خطاب به او فرمود: أَشْهَدُ اَنّکِ بَضْعَةٌ مِنّی؛ گواهی می دهم که تو پاره تن من هستی. (بحارالانوار، ج۴۳، ص۹۱).
۲- کفو و همتا بودن:
یکی از اصول اساسی و رازهای موفقیت ازدواج، کفو و همتا بودن دختر و پسر با هم است، زیرا تنها در صورت همتا و همشأن بودن دو زوج است که درک متقابل آنان از یکدیگر امکانپذیر است.
برخی تصور میکنند کفویت تنها به شرائط ظاهری از قبیل مسائل نژادی و یا وضعیت مادی و رفاهی بستگی دارد. در صورتی که چنین نیست، بلکه همتایی و هم سوئی آرمانها، خواستها و تمایلات روحی و روانی افراد، میزان آگاهیهای علمی و دینی و میزان تعهد عملی به مکتب و مذهب، و ارزش نهادن به ویژگیهای اخلاقی و فرهنگی است. اگر مسئله همتایی نبود، بدون تردید دختران زیبایی در مدینه بودند که از ازدواج با حضرت علی (ع) خرسند میشدند. اما او حتی از آنان خواستگاری هم نکرد و برای حضرت فاطمه (س) نیز خواستگاران فراوانی بودند امّا حضرت فاطمه (س) و پیامبر(ص) به این وصلتها راضی نشدند تنها حضرت فاطمه (س) و روح والای او بود که زیباییها و شکوه معنوی حضرت علی(ع) را درک میکرد . در این مورد پیامبر اکرم (ص) فرمودند: اگر خدا علی را نمیآفرید برای فاطمه کفو و همتایی وجود نداشت. (ینابیع الموده، ص ۱۷۷ و ۲۳۷).
۳ـ تقسیم کار
یکی از مسائل مهم در هر خانوادهای، چگونگی تقسیم کار بین زن و شوهر و تعیین محدوده وظیفه و مسئولیت هر کدام از آنها است. این مسئله آن قدر با اهمیت است که حتی علی(علیهالسلام) و زهرا(سلاماللهعلیها) نیز نزد رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آمدند و از ایشان خواستند تا کارها را میان آنها تقسیم کند و حدود مسئولیت هر یک را معین سازد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) با درایت ویژه خود و بر اساس آموزههای الهی در تقسیم بندی بسیار زیبایی، کارهای درون خانه را به حضرت زهرا(سلاماللهعلیها) و کارهای بیرون خانه را به داماد شایسته خویش سپرد. این تقسیم کار آن چنان تازه عروس را به وجد آورد که فرمود: خدا میداند که من چقدر از این مطلب خوشحال شدم که کارهای بیرون خانه بر دوش من نیافتاد. (بانوی نمونه اسلام: ص ۹۶ ).امام صادق(علیهالسلام) فرموده است: علی(علیهالسلام) هیزم و آب خانه را فراهم میآورد و خانه را رفت و روب میکرد. حضرت زهرا(سلاماللهعلیها) نیز آسیاب میکرد و با خمیر، نان میپخت. (بحارالانوار: ج ۴۳، ص ۱۵۱) این تقسیم کار بر پایه ویژگیهای جسمی و روحی مرد و زن صورت گرفت. با این حال، آنان هیچ گاه از همکاری با یکدیگر غافل نگشتند، بلکه گاه و بیگاه، سنگینی کار را از دوش طرف دیگر برمیداشتند. روزی رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به خانه پر نور آنان وارد شد و دید که عروس و داماد هر دو با هم سرگرم آسیاب کردن هستند. پرسید: کدام تان خستهتر است؟ علی(علیهالسلام) فرمود: فاطمه از من خستهتر است. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به جای دختر نازنینش نشست و علی(علیهالسلام) را در آسیاب کردن، یاری رساند. (بهجة قلب المصطفی (صلی الله علیه و آله)، ص ۴۹۵)، در این روایت، همکاری علی(علیهالسلام) در کارهای خانه و مهر و محبت و ایثار ایشان نسبت به همسرش آشکار است. به همین ترتیب، فاطمه(سلاماللهعلیها) در کارهایی که بر عهده علی(علیه السلام)گذاشته شده بود، به وی یاری میرساند. امیرالمؤمنین(علیهالسلام) به یکی از یارانش فرمود: میخواهی از وضع و رفتار خودم و فاطمه برای تو تعریف کنم؟ (فاطمه) آن قدر در خانهام، آب می آورد که آثار مشک بر بدنش آشکار بود. آن قدر آسیاب میکرد که دستهایش تاول زد. آن قدر در پاکیزگی خانه زحمت میکشید که لباسهایش کثیف میشد (بانوی نمونه اسلام، ص ۹۷).کوشش در کارهای منزل و ضعف جسمی که بر اثر آزار و اذیتهای صدر اسلام بر او وارد گشته بود، سبب شد از توانایی فاطمه(سلاماللهعلیها) روز به روز کاسته گردد، بنابراین نزد پدر رفت تا از ایشان بخواهد خادمی را برای کمک کردن به او در کارهای خانه، در نظر بگیرد. با این حال، بدون گفتن مطلب خویش، نزد علی(علیهالسلام) برگشت. علی(علیهالسلام) پرسید: چه شد؟ فاطمه گفت: به خدا سوگند! با دیدن هیبت رسول خدا نتوانستم از او چیزی بخواهم. این بار علی(علیهالسلام) به همراه فاطمه(سلاماللهعلیها) راهی منزل پیامبر(صلی الله علیه و آله) شدند و نیاز خود را بیان کردند. پیامبر(صلی الله علیه و آله) با پاسخ خود، آنان را مجذوب خویش ساخت: فاطمه جان! میخواهی کاری را به شما یاد بدهم که از خادم خدمتکار بهتر باشد؟ چون خواستی بخوابی، ۳۴ مرتبه الله اکبر و ۳۳ بار الحمدلله و ۳۳ بار سبحان الله بگو، در این هنگام علی(علیهالسلام) با مهربانی رو به فاطمه کرد و گفت: برای طلب دنیا نزد رسول خدا رفتیم، ولی پاداش آخرت نصیبمان شد (بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۸۵) پس هر دو، با خوشحالی به خانه برگشتند. پس از تولد بچهها، مسئولیت هر دو بیشتر شد؛ زیرا وظیفهی پرورش فرزندان نیز بر کارهای پیش افزوده گشت. با این حال، دشواری این کارها را بر خود هموار میکردند. روزی، پیامبر(صلی الله علیه و آله) فاطمه(سلاماللهعلیها) را دید که لباس کم ارزشی بر تن دارد و با یک دست آسیباب میکند. بچه را نیز در دامن خود نهاده است و شیر میدهد. با دیدن این منظره، اشک از چشمان پیامبر(صلی الله علیه و آله) جاری شد و فرمود: ای دختر عزیزم! سختی دنیا را بچش تا به شیرینی آن دنیا برسی. فاطمه(سلاماللهعلیها) نیز به زیبایی تمام فرمود: خدا را برای نعمتهایش سپاسگزارم. (بحارالانوار: ج ۴۳، ص ۸۵ و ۸۶) سختی کارها به گونهای بود که حتی دیگران نمیتوانستند به راحتی از آن بگذرند و این، خود، نشان دهنده اوج خلوص نیت فاطمه(سلاماللهعلیها) و علاقه مندی او به علی(علیهالسلام) بود. روزی بلال ـ مؤذن پیامبر(صلی الله علیه و آله) ـ دیرتر از معمول به نماز صبح رسید. چون رسول خدا(صلی الله علیه و آله) علت را جویا شد، گفت: وقتی به مسجد میآمدم، از کنار خانه علی(علیهالسلام) و فاطمه گذشتم. دیدم فاطمه سرگرم آسیاب کردن است و بچهاش گریه میکند. گفتم: ای دختر پیامبر(صلی الله علیه و آله)! یکی از کارهایت را به عهده من بگذار تا کمکی به شما کرده باشم. فاطمه بچهداری را بر عهده گرفت و من، به گرداندن آسیاب پرداختم. به این دلیل، دیرتر به مسجد رسیدم. پیامبر(صلی الله علیه و آله) به بلال فرمود: به فاطمه ترحم کردی، خدا بر تو ترحم کند. (بانوی نمونه اسلام: ص ۱۱۸).
۴ـ همسرداری
رفتار زوجین نسبت به یکدیگر به ظرفیت وجودی و شخصیت آن دو بستگی دارد. هر قدر شأن و شخصیت زوجین بیشتر باشد و از جایگاه بالاتری برخوردار باشند، بر مسئولیت پذیری همسران نسبت به یکدیگر افزوده میشود. با نگریستن به جایگاه علی(علیهالسلام) و زهرا(سلاماللهعلیها) حساسیتها و مسئولیتهای همسرداری این دو بزرگوار را درخواهیم یافت. عروس، دختر رسول خدا(سلاماللهعلیها) و عزیزترین مردم نزد او است. فاطمه(سلام الله علیها)، ام ابیها، برترین زنان دو جهان و مصداق بارز کوثر است. داماد نیز علی(علیه السلام) است؛ نخستین مسلمان پس از رسول خدا، وصی پیامبر(صلی الله علیه و آله) و انسان کاملی که در کعبه به دنیا آمده و همه زندگی اش را وقف اسلام کرده است. بنابراین، هر دو با شناخت کامل از یکدیگر، بهترین الگوی همسرداری در اسلام و جهان هستند. بر اساس آموزههای اسلامی، همسرداری برای زن و مرد اهمیت دارد؛ زیرا: جهاد زن، خوب شوهرداری است.( وسائل الشیعه: ج ۱۴، ص ۱۱۶) هم چنین پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرموده است: بهترین شما کسی است که برای خانوادهاش، بهترین باشد و من بهترین شما هستم برای خانوادهام.) همان: ص ۱۲۲).در آن روزهای پرآشوب پا گرفتن اسلام که هر از چند گاهی، شعلههای جنگ برافروخته میشد، علی(علیهالسلام) هم چون شیر از حریم رسالت و اسلام پاسداری میکرد. در بازگشت به خانه نیز تنها نوازشها و دلگرمیهای همسر مهربان و دلسوزش بود که خستگی را از بدن خسته و مجروح او بیرون میساخت. تنها مایهی امید او در این شرایط، زهرا(سلاماللهعلیها) بود تا بر زخمهای جسمی و روحی علی(علیهالسلام) مرهمی بنهد. او هم چنان که لباسهای خونین علی(علیهالسلام) را میشست، گرد و غبار خستگی را از چهرهی شوهرش میزدود. به همین دلیل، علی(علیهالسلام) میفرمود: چون به خانه میآمدم و به زهرا مینگریستم، همهی غم و غصههایم زدوده میشد.(بانوی نمونه اسلام: ص ۱۰۳)، و به راستی چنین بود؛ زیرا همه پیروزیهای علی(علیهالسلام) مرهون آرامشی بود که نگاه مهربان و نگران زهرا در جان علی(علیهالسلام) میریخت. زهرا(سلاماللهعلیها) مانند پروانهای پیرامون علی(علیهالسلام) میگردید تا بتواند او را برای تلاش یا جهاد دیگری آماده سازد؛ چون وجود اسلام با وجود علی(علیهالسلام) و شمشیر و کلام علی(علیهالسلام) در هم آمیخته بود. زهرا(سلاماللهعلیها) از مقام عصمت برخوردار بود و دارندهی چنین مقامی هیچ گاه در فکر این نبود که شوهر خویش را برنجاند یا نافرمانی کند. در واقع، هرگونه اخلاق ناپسند از فاطمه(سلاماللهعلیها) به دور و همه اخلاق حسنه و نیک در وجود او، جمع بود. از دیگر سو، علی(علیهالسلام) نیز مردی متفاوت از دیگر مردان بود. هیچ گاه رنجهای همسر باوفایش را نادیده نمیگرفت و با مهربانی وصف ناپذیری در راه آسایش اسلام و خانوادهاش میکوشید. با چهرهای شاداب و خندان ـ که در ورای آن، زخم شمشیر و تیر و نیزه بود ـ به همسرش دلگرمی میداد و قلب و جسم خسته زهرا(سلاماللهعلیها) را با گفتار و کردار شیرین خود تسلی میبخشید. از هیچ کاری برای آسایش و رهایی همسرش از مشکلات، دریغ نمیکرد تا جایی که حتی کار در نخلستان یهودی را برای رضایت فاطمه (سلاماللهعلیها) میپسندید.
روزی رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به منزل علی(علیهالسلام) شرفیاب شد.حسن و حسین(علیهماالسلام) را در خانه نیافت. چون از احوال آنان پرسید، دخترش فرمود: امروز در خانه ما چیزی برای خوردن نبود. علی(علیهالسلام) آنان را با خود برد تا گریه نکنند و از من غذا نخواهند. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در جست و جوی داماد خویش بیرون رفت او را در نخلستان یهودی در حال آبکشی یافت. دیدحسن(علیهالسلام) و حسین(علیه السلام) نیز سرگرم بازی هستند و مقداری خرما در برابرشان قرار دارد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) به علی(علیهالسلام) فرمود: پیش از این که هوا گرم شود، حسن و حسین را به خانه بر نمیگردانی؟ علی(علیهالسلام) فرمود: وقتی از خانه بیرون آمدم، غذایی در خانه نداشتیم، صبر کنید تا قدری خرما برای فاطمه تهیه کنم. من با این یهودی قرار گذاشتهام که در برابر هر سطل آب، یک دانه خرما بگیرم. پس از مدتی، علی(علیهالسلام) با مقداری خرما به خانه برگشت.( ذخائر العقبی: ج ۱، ص ۴۹)علی(علیهالسلام) با این کارها رنجهای همسرش را جبران میکرد، فاطمه(سلاماللهعلیها) در حساسترین صحنهها نیز شوهر خویش را تنها نگذاشت و دوشادوش او برای اعتلای اسلام تلاش کرد. یکی از این صحنهها، جنگ و جهاد بود. نخستین حضور زهرا(سلاماللهعلیها) در جهاد پس از ازدواج، شرکت در غزوهی احد بود، درگیر و دار غزوه احد و در حالی که دشمن به سبب سهل انگاری پاسداران تنگه احد به مسلمانان هجوم آورده بودند، دندان و لب مبارک رسول خدا(صلی الله علیه و آله) مجروح شد. در جنگ احد، ۱۴ زن از جمله فاطمه(سلاماللهعلیها) دختر رسول خدا(صلی الله علیه و آله) حضور داشتند که آب و غذا میبردند، زخمها را مداوا میکردند و به مجروحان آب میدادند. فاطمه(سلاماللهعلیها) از گروه زنها خارج شد و چهره پدر را خونین دید. زخم پیامبر(صلی الله علیه و آله) را شست و شو میداد و علی(علیهالسلام) با سپر آب میریخت. هنگامی که فاطمه(سلاماللهعلیها) دید خون بند نمیآید، قطعه حصیری برداشت و سوزانید و آن را بر زخم گذاشت تا از خون ریزی پیشگیری کند. (مغازی: ج ۱، ص ۲۵۰( ،پس میتوان نتیجه گرفت که هر کدام از این همسران مهربان در نهایت صبر و متانت، افزون بر انجام کارهای خود، کمک و مددکار یکدیگر بودند. آنان الگوی جاودانهای برای همسرداری گشتند که تا امروز، هیچ نظیری برای آن نمیتوان جست.
۵ـ پرورش فرزندان
زهرا(علیهاسلام) و علی(علیهالسلام)، این دو همسر مهربان که خود تجسم عینی پرورش اسلامی به دست آموزگار بزرگ تعلیم و تزکیه؛ پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) بودند، فرزندان خویش را به گونهای پرورش میدادند که بنابر شرایط و اوضاع زمانه، بتوانند رهبری امت را در دست بگیرند. حسن و حسین، زینب، ام کلثوم (علیهم السلام)، گلهای وجود زندگی علی و زهرا (علیهما السلام) بودند که آنان چنان پرورش یافتند که هر کدام، آموزگار جاودان انسانها شدند. و این ممکن نبود مگر با همکاری، همیاری و هم فکری این دو همسر گران قدر. حسن(علیهالسلام) و حسین(علیهالسلام)، پس از پدر، مسئولیت امامت امت را بر عهده گرفتند. زینب و کلثوم نیز پیام ناب اسلام و تشیع را در اوج ظلمتها به گوش خفتگان جامعه رساندند. بدین گونه هر صفحهای از زندگی آنان، سرفصل نوینی را در اسلام گشود و این در پرتو پرورشی بود که از پدر و مادر خویش آموخته بودند. برای علی(علیهالسلام) و فاطمه(سلاماللهعلیها) چه سعادتی و افتخاری بهتر از این که پیامبر(صلی الله علیه و آله) درباره فرزندانشان فرمود: «الولد ریحانة و ریحانتای: الحسن و الحسین» فرزند، ریحانه است و ریحانه من، حسن و حسینند. یا در جای دیگر فرمود: «الحسن و الحسین سید الشباب اهل الجنة»؛ حسن(علیهالسلام) و حسین(علیهالسلام)، سرور جوانان اهل بهشت هستند. (بحارالانوار: ج ۴۳، ص۲۶۴)
۶ ـ سبک بودن مهریه
بهترین مرد و بهترین زن جهان با هم پیوند زناشویی بستند، در حالی که بیشترین بهایی که برای مهریه زهرا گفته شده، ۵۰۰ درهم است. آری، اسلام محمدی(صلی الله علیه و آله) نه تنها مهر فراوان را نشانه ارزش و بزرگی زن نمیداند، بلکه بر عکس، فراوانی مهر را نشانه شومی یک زن میشمارد. چنان که امام صادق(علیهالسلام) میفرماید: شومی زن به فراوانی مهر و عقیم بودن اوست (وسائل الشیعه: ج ۱۵، ص ۹.( پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) دختر دردانه و محبوبش را به مهریهای اندک، شوهر داد تا این سیره در میان مسلمانان گسترش یابد، هر چند متأسفانه این گونه نیست. همچنین میبینیم پیامبر(صلی الله علیه و آله)از شمشیر، زره و شتر که دامادش، علی(علیهالسلام) برای مهریه زهرا(سلاماللهعلیها) در نظر داشت، تنها به زره بسنده کرد. و شمشیر و شتر را که وسیله جهاد و زندگی بود، برای علی(علیهالسلام) باقی گذاشت. این نکته نیز نشان میدهد که اسلام، بر حداقل مادیات تأکید دارد، نه حداکثر. در دیدگاه اسلامی، کم توقعی باید سرلوحه زندگی خانوادهها، قرار گیرد.
۷ـ جهیزیه به اندازهی نیاز
یکی از مشکلات خانوادههای امروزی برای ازدواج دخترانشان، فراهم آوردن جهیزیه است. این پدیده که جنبه مدگرایی و چشم و هم چشمی نیز به خود گرفته است، گاهی به درگیری، اختلاف و کشمکشهای اقتصادی میان خانوادهها میانجامد. چنین وضعیتی را با جهیزیه فاطمه(سلاماللهعلیها) و علی(علیهالسلام) مقایسه کنید. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) برای عروسی دخترش ـ که عصمت کبرای الهی و سرور زنان دو جهان است ـ از محل فروش یک سوم بهای زره علی(علیهالسلام) جهیزیهای بسیار ساده و آبرومند فراهم آورد، به گونهای که شگفتی همگان را برانگیخت. پیامبر(صلی الله علیه و آله) با شوهر دادن دختر خویش و چگونگی این پیوند میخواست فرهنگ و سنتی نوین در اندازد و بر روی همه اندیشههای غلط مادی، خط بطلان بکشد. به راستی، اگر پیامبر(صلی الله علیه و آله) جهیزیه فراوان و گران بها را مایه ارزش مندی زن میدانست، آیا هیچ گاه حاضر میشد که برای دخترش که از همهی دنیا برایش عزیزتر بود، وسایل اندک آن هم سفالین بخرد؟ آری، با به کار بستن چنین روش پسندیدهای، میتوان امید داشت که گره بسیاری از مشکلات امروزی ما گشوده شود.
۸ـ جشن عروسی و دوری از گناه
محفل عقد و عروسی باید محل نزول فرشتگان الهی باشد، چنان که درباره عروسی علی (علیهالسلام) و زهرا(سلاماللهعلیها) گفتهاند: در شب زفاف فاطمه، جبرئیل و میکاییل و اسرافیل به همراه هفتاد هزار فرشته نازل شدند. (کشف الغمه: ج ۱، ص ۴۹۶)، محفلهایی که مالامال از لعب و لهو و حرام و دیگر مسائل غیر شرعی و اخلاقی است، مورد تأیید اسلام نیست. در چنین محفلهایی نه تنها فرشتگان الهی فرود نمیآیند، بلکه برپا کنندگان در آن به خشم الهی گرفتار میشوند. علی(علیهالسلام) و زهرا(سلاماللهعلیها) در مسجد ـ خانهی خدا ـ با شنیدن خطبه پیامبر بزرگ اسلام، زندگی مشترک خود را آغاز کردند. در این مراسم، فرشتگان فوج فوج وارد مسجد میشدند و به یکدیگر تبریک و تهنیت میگفتند. بسیار مایه تأسف است که مسلمانان از این مراسم پرفیض و برکت، سرمشق نمیگیرند. هر چند کسی نمیتواند به پای برگزار کنندگان آن مراسم برسد، ولی دست کم شایسته است محفلهای عروسی پیروان این بزرگان از لهو و لعب و کردار و گفتار نامشروع و حرام، تهی باشد.
۹ـ سادگی با خوشحالی منافات ندارد
برنامه ریزی چنین محفل با برکتی نیز آموزنده است. این مراسم با شکوه و معنوی، به سادگی و بدون هزینهی اضافی برگزار شد، به گونهای که جابر میگوید: ما در عروسی علی(علیهالسلام) و فاطمه(سلاماللهعلیها) ـ که خداوند از هر دو خشنود باشد ـ حاضر بودیم و هیچ عروسی بهتر از آن عروسی ندیدیم.( فاطمة الزهرا(سلاماللهعلیها) من المهد الی اللحد: ص ۱۹۰)، پس مراسم عروسی را میتوان در عین سادگی و کم خرجی، با برنامهریزی مناسب، برپا کرد و در این راه، مراسم عروسی علی(علیهالسلام) و فاطمه(سلاماللهعلیها) الگوی مناسبی خواهد بود.
۱۰ـ بی تکلفی
برگزاری مراسم عقد و عروسی، به روزها و ماهها برنامه ریزی نیاز ندارد، بلکه با کمی دقت میتوان در چند روز، همه امور آن را سامان داد. پیامبر چون از تمایل علی(علیه السلام) برای بردن همسرش به خانه برای آغاز زندگی مشترک آگاه شد، به او فرمود: امشب یا فردا شب، فاطمه را به خانهات میفرستم و ترتیب کارها را خواهم داد. (فاطمة الزهرا(سلاماللهعلیها) من المهد الی اللحد: ص ۱۸۷) بدین ترتیب، همه این کارها در یک شبانه روز به سامان رسید و علی(علیهالسلام) و فاطمه(سلاماللهعلیها) زندگی مشترک خود را آغاز کردند.
این مسائل تنها گوشه ای بود از الگوهای زندگی امام علی و حضرت زهرا (علیهما السلام) که انشاءالله درسی باشد برای همه ما.
درس هایی از ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س)