آزادگی در دنیا

بله تقریبا همین طور است! آزاده باشید یعنی از بندگی شیطان و اسارت نفس خود را نجات دهید و رسم مردانگی و حریت و جوانمردی را حتی اگر دین ندارید از دست ندهید!توضیح این‌که:امام حسین(ع) در روزعاشورا پس از آن‌که همه یارانش به شهادت رسیدند، به تنهایی مشغول نبرد بودند، تیرها و نیزه‌ها از هر سو بدن مبارک امام را نشانه می‌گرفتند، در این هنگام لشکر انبوهی به فرماندهی شمر بن ذی الجوشن، بین امام و خیمه‌های آن‌ حضرت فاصله شدند و قصد حمله به خیمه‌های امام را داشتند، امام فرمود: ای پیروان شیطان[1] اگر دین ندارید و از قیامت نمی‌هراسید، در دنیایتان آزاده باشید و اگر فکر می‌کنید عرب هستید به اصل و نسب خودتان برگردید و … تا من زنده هستم به خیمه‌ها حمله نکنید.[2]در این جمله امام، اولاً: حریت در دنیا [3] را از آنان خواسته؛ یعنی رعایت اخلاق و قوانین عمومی جنگ‌ها را که در میان همه اقوام جهان معتبر است. ثانیاً: آنها را به رعایت برخی اخلاق نیک عرب‌ها دعوت نمودند و به عبارتی چنین فرمودند که اگر مسلمان نیستید، عرب که هستید! پس چرا قوانین پذیرفته شده در جامعه‌ی عربی را زیر پا می­گذارید؟!خلاصه این‌که هر جامعه‌ای – چه دین‌دار و چه بی‌دین- برخی ویژگی‌های مثبت وجود دارد و عرب‌ها نیز – حتی قبل از اسلام- با تمام نکات منفی، اما نکات مثبتی؛ چون عدم تعرض به زنان و کودکان تا پایان جنگ در میان آنها وجود داشته که عمل به آن، نوعی آزادگی به شمار می‌آمد. امام(ع) نیز ایشان را به همین آزادگی دعوت می‌نمود.
از جمله امور فطری حریت و آزاده بودن است که از خواست های بنیادین و اساسی انسان است . به همین دلیل امام حسین(ع) خطاب به دشمنا نی که در باطن و درون نسبت به دین باور و اعتقادی نداشتند بلکه آن را انکار می کردند بر این امر فطری انگشت گذاشته و سعی در بیدار کردن فطرت آنها دارد و یاد آور می شود که شما انسان هستید و دارای فطرت انسانی و با وجود این که فطرت شما با گرد و غبار گناه و سرکشی محجوب و مستور شده ولی چون انسان هستید از شما انتظار می رود که لا اقل آزاد مرد و حر باشید و بر طبق اقتضای فطرت خود رفتار نمایند!
نمونه هایی از رفتار و عمل کسانی که با وجود مجرم بودن به برخی امور انسانی و فطری پایبند و متعهد بودند برای این منظور مناسب است . مثلا فضیل عیاض با وجود راهزن بودن امانتدار بود و در داستانی در همین مورد نقل شده وقتی مسافری از دست یاران او فرار کرد به خیمه فضیل رسید و اموال خود را به امانت به او سپرد و فضیل با وجود مخالفت شدید دوستانش امانت او را حفظ کرد و به او بر گرداند .
پی نوشتها :
[1]. گفتنی است که منظور از شیطان ابی سفیان است، چنان‌که در لهوف این‌گونه آمده است: «فَصَاحَ وَیلَکُمْ یا شِیعَةَ آلِ أَبِی سُفْیانَ إِنْ لَمْ یکُنْ لَکُمْ دِینٌ وَ کُنْتُمْ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَکُونُوا أَحْرَاراً فِی دُنْیاکُم ». ابن طاووس، على بن موسى، ترجمه،فهرى زنجانى، احمد، اللهوف على قتلى الطفوف، ص 120، جهان، تهران، چاپ اول، 1348ش
[2]. «فَصَاحَ الْحُسَینُ ع وَیحَکُمْ یا شِیعَةَ الشَّیطَانِ إِنْ لَمْ یکُنْ لَکُمْ دِینٌ وَ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَکُونُوا أَحْرَاراً وَ ارْجِعُوا إِلَى أَنْسَابِکُمْ إِنْ کُنْتُمْ أَعْرَاباً کَمَا تَزْعُمُونَ أَنَا الَّذِی أُقَاتِلُکُم فَکُفُّوا سُفَهَاءَکُمْ وَ جُهَّالَکُم ». اربلى، على بن عیسى، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج 2، ص 50، بنى هاشمى، تبریز، چاپ اول، 1381ق.
[3]. البته، قید «فی دنیاکم» در نقل لهوف و بحار آمده است. اللهوف على قتلى الطفوف، ص 120؛ مجلسى، محمد باقر، بحارالأنوار، ج 45، ص 51، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.