یوسف در مصر
از زمانی که یوسف وارد مصر شد تا زمانی که ماجرای زلیخا پیش آمد حداقل ده سال به طول انجامید. چگونه است که هیچ یک از زنان شهر یوسف را در این مدت ندیده بودند؟
در پاسخ میتوان گفت:الف) آنچه قرآن کریم در مورد زیبایی یوسف(ع) آورده است جملهای از زبان زنان مصر است. آنان با دیدن یک باره یوسف(ع) دچار حیرت شدند و دست از ترنج نشناخته گفتند: «این آدمی نیست، بلکه فرشتهای با کرامت است.» این تعابیر، سخنانی دور از ذهن و غیرقابل قبول نیستند؛ بلکه کاملاً معقول اند. یوسف جوانی رشید از سرزمین خوش آب و هوای کنعان و با تقوایی که نورانیت افزونی به او عطا نموده است؛ ناگهان با ظاهری آراسته در برابر زنانی قرار میگیرد که جز مردان نژاد مصر را ندیدهاند، زنانی که رفاه و فراغت بیش از حدّ، آنها را اهل شهوت و پرداختن به زیبائیهای ظاهر نموده و نعمت حیا و عفت را از آنها گرفته است. به نظر میرسد در این شرایط این قصّه کاملاً قابل تحقق خواهد بود.نکتهای که نباید از آن غفلت ورزید این است که زیبایی از امور نسبی است؛ یعنی ممکن است کسی چیزی و یا شخصی را زیبا ببیند و دیگری آن را کمتر زیبا ببیند و یا اصلاً زیبا نبیند و یا ممکن است ملتی چیزی و یا شخص و نژادی را زیبا ببینند و شیفته آن باشند؛ اما برای افراد و ملتی دیگر عادی جلوه کند. در جریان یوسف(ع) هم، گرچه خود یوسف از زیبایی خاصی برخوردار بوده است؛ اما شاید آنچه که مایهی شگفتی و دستپاچگی زنان مصر شد، این بود که آنان به جهت قلمرو جغرافیایی خاصی که داشتهاند، تا آن زمان با چنین زیبایی آشنا نبودهاند.ب) این سخن که زنان مصر، یوسف را قبلاً دیده بودهاند، کاملاً بیدلیل است و قراینی بر خلاف آن وجود دارد: اولاً زنان مصر وقتی از جریان زن عزیز مصر با یوسف(ع)، با همدیگر سخن گفتهاند، از یوسف(ع) به عنوان «جوان» یاد نمودهاند، و این میتواند قرینهای باشد بر این که آن ها او را نمیشناختهاند و گرنه اسم او را مطرح مینمودند. ثانیاً زن عزیز مصر یوسف را به کارهای بیرون نگمارده بود. ثالثاً اگر زنان مصری، یوسف را دیده بودند دیگر معنا نداشت زن عزیز مصر برای توجیه عمل خود، یوسف را به آنها نشان دهد. هم چنین در این صورت زنان مصری که تا دیروز زن عزیز مصر را ملامت مینمودند بعد از دیدن یوسف(ع) خود آتش بیار معرکه نمیشدند، که یوسف(ع) از شرّ آنها به خداوند پناه ببرد.گذشته از این قراین، حتّی اگر بپذیریم که زنان قبلاً یوسف را دیده بودهاند ممکن است این دیدار در سالهای کودکی و یا نوجوانی او بوده است که یوسف(ع) آن هنگام از اندام و چهرهای برخوردار نبوده که زنان به او از منظر یک مرد رشید خوش چهره که مایهی مدهوشی آنها شود، نگاه کرده باشند؛ اما بعد از مدتی یوسف(ع) وارد مرحلهای از رشد شده است که از چهرهای مردانه و زیبا برخوردار شده است و زنان مصری با دیدن او خود را گم کرده و ناخودآگاه زبان به توصیف او میگشایند.(نقدی بر مقاله «داستان های باور نکردنی قرآن» نویسنده: محمد ربیع درویشی)
یوسف در مصر