تعارض در تشخیص اعلم
اگر عده اى از علما به اعلم بودن مجتهدى شهادت بدهند و در مقابل، گروهى شخص دیگرى را اعلم بدانند، و ما نتوانیم مجتهد اعلم را تشخیص دهیم، وظیفه چیست؟
آیات عظام امام، خامنه اى و نورى: در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، بنابر احتیاط واجب از او تقلید کند و در صورت تساوى، مخیر است.[ امام، توضیح المسائل، م 4 و 3؛ نورى، توضیح المسائل، م 4 و 3.]
آیات عظام بهجت، فاضل و صافى: در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، باید از او تقلید کند و در صورت تساوى، مخیر است.[ صافى، جامع الاحکام، ج 1، س 8؛ توضیح المسائل مراجع، م 3 و 4.]
آیتالله تبریزى: آگاهى و تخصص هر گروه از علما بیشتر باشد، شهادت و نظرشان مقدم است و در صورت تعارض، در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، از او تقلید کند و در صورت تساوى، مخیر است.[ توضیح المسائل، م 3 و 4.]
آیتالله سیستانى: آگاهى و تخصص هر گروه از علما بیشتر باشد، شهادت و نظرشان مقدم است و در صورت تعارض، در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، باید از او تقلید کند و در صورت تساوى، مخیر است؛ مگر در موارد علم
اجمالى بر تکلیف، (مانند قصر و اتمام) که در این هنگام بنابر احتیاط واجب باید هر دو فتوا را رعایت کند.[ تعلیقات على العروة، م 13، 20 و 21.]
آیتالله مکارم: بنابر احتیاط واجب از کسى تقلید کند که گمان به اعلمیت او دارد و در صورت تساوى، مخیر است.[ توضیح المسائل، م 4، 5 و 6.]
آیتالله وحید: در هر کدام احتمال اعلمیت داده شود، باید از او تقلید کند و در صورت تساوى باید از کسى تقلید کند که فتوایش مطابق احتیاط است و چنانچه احتیاط ممکن نبود و یا مشقت داشت، مخیر است.[ توضیح المسائل، م 3 و 4.]
تبصره. فرض مسأله جایى است که هر دو در تقوا مساوى باشند.[ حکم مسأله در جایى که یکى با تقواتر باشد در ص 56، پرسش 38 بیان شده است.]
تعارض در تشخیص اعلم