رزق و روزی
اینکه میگن خدا روزی رسونه یعنی چی
گیج شدم از یه طرف میگن انسان باید نهایت تلاششو برای کاری بکنه
از یه طرف میگن خداروزی رسونه نگران چیزی نباش
به نکات زیر توجه نمایید :1ـ رزق انسان در خوراک و پوشاک خلاصه نمیشود بلکه رزق معنوی ( مثل توفیق زیارت ,عبادت و ..)و رزق تکوینی ( مثل استعداد , چشم , گوش و ..) هم جزء رزق به حساب می اید .
2 ـ رزق لزوما به معنای دارایی نیست بلکه رزق انسان همانی است که مورد انتفاع قرار می گیرد . به عبارت دیگر از مال, ان چه که مورد استفاده است رزق محسوب می شود و زاید بر ان ( و لو در تملک انسان باشد ) رزق نیست .
3 – رزق و روزى که خداوند آنرا بعهده گرفته و ضمانت کرده عبارتست از سهم و نصیبى که باید به مخلوقات برسد تا بتوانند به وجود و بقاء خود ادامه دهند. البته تعهد و ضمانت الهى و رزاقیت و روزى رسانى که به خداوند نسبت مى دهیم با تعهدات و ضمانت ها و تکفل هاى انسانى متفاوت است.
اینکه در قرآن کریم آمده: «و ما مِن دابة فی الارض الا على الله رزقها » ترجمه : رزق و روزى هر جنبنده اى بر عهده خداونداست. (سوره هود، آیه6 ) قوه جذب و تغذّى که در گیاهان است همینطور جهازات تغذیه، میل ها و غریزه هائى که در جانداران است و آنها را بسوى مواد غذایى مى کشاند همه از مظاهر رزاقیت حضرت حق است. خداست که هر جاندارى را بوسیله یک سلسله میل ها و رغبت ها مجهز کرده که در پى مایحتاج خود برود و براى ارضاى این میل ها همیشه در تلاش باشد. همین اندیشه و تلاش و جد و جهد در این زمینه به موجب رزّاقیت خداوند است و یکی از مجاری رزاقیت اوست که روزى و روزى خوار و رزق و مرزوق را عاشق یکدیگر قرار داده و در پى هم واداشته است. در متن واقع پیوستگى خاصى بین اجزاء خلقت وجود دارد که آن ها را به یکدیگر تطبیق مى دهد. تا طفل طفل است و قادر به تحصیل روزى و تهیه آن نیست، روزى او را آماده و مهیا در اختیار او قرار داده است و تدریجا که او قدرت بیشترى پیدا مى کند و با کنجکاوى مى تواند روزى خود را به دست آورد دیگر روزى او به آسودگى در اختیارش نیست مثل اینکه روزى او را بر مى دارند و در نقطه اى دور دست مى گذارند تا برود و آنرا پیدا کند و استفاده نماید. بطور کلى یک تناسبى است میان آمادگى روزى و مقدار توانایى روزى خوار و مقدار هدایتى که بسوى روزى خود شده است.انسان چون نسبت به گیاهان و حیوانات موجودى عالى تر و راقى تر است و آنچه براى زندگى گیاهان و حیوانات کافى است براى او کافى نمى باشد مسئله تحصیل روزى او شکل و وضع دیگرى دارد. فاصله بین روزى و روزى خوار در عرصه زندگى انسان بیشتر است. از این رو وسائل زیادترى در اختیار او قرار داده شده و دستگاه هدایت در وجودش تقویت گشته به او عقل و عمل و فکر داده شده. وحى و نبوت به یارى اش آمده و برایش وظیفه و تکلیف مقرر شده و همه اینها از شئون رزاقیت خداوند است (ر.ک: بیست گفتار، آیت الله مطهرى، گفتار ششم، ص 127 تا 137)
4 ـ دو نوع رزق :
الف . رزق طالب (رزقى که بسراغمان مى آید )
ب . رزق مطلوب ( رزقى که بسراغش مى رویم )
امام على(ع)می فرماید :« اِن الرزق رزقان رزق تطلبه و رزق یطلبک فان انت لم تأته اتاک » (نهج البلاغه، نامه 31)
الف . رزق طالب
رزق طالب (که به سراغ ما مى آید) رزقى است که همواره ما را تعقیب مى کند حتى اگر از آن فرار کنیم ما را رها نمى سازد همان طور که رهایى از چنگال مرگ ممکن نیست. حضرت رسول اکرم(ص): لو اَنَّ ابنَ آدم فَرَّ من رِزقِه کما یَفِرُّمن المَوتَ لادرکه کما یدرکه الموت (مکارم الاخلاق 2/377)این گونه رزق ریشه در قضاى الهى دارد و هیچ گونه تغییر و تحولى در آن صورت نمى گیرد. در این زمینه مرحوم علامه طباطبایى مى فرماید: روزى و روزى خوار متلازم هم هستند و معنى ندارد که روزى خوار در مسیر زندگى طالب بقاء باشد اما رزقى برایش نباشد همینطور ممکن نیست رزقى محقق باشد و روزى خوارى در بین نباشد و نیز ممکن نیست رزق از مایحتاج روزى خوار افزون باشد و لذا رزق داخل در قضاى الهى است. (المیزان، ج 18، جزء 27، ص 377، عربى)
ب . رزق مطلوب
اما رزق مطلوب رزقى است که براى طالب آن مقدّر شده است. اگر آنرا طلب نمائیم و مشروط به اینکه علل لازم وصول به آنرا مراعات نمائیم چنین رزقى را می توانیم بدست مى آوریم و در واقع تلاش ما در جهت رسیدن به این گونه روزى، جزءالعلّة است و اگر در کنار دیگرعلل مهیاى عالم غیب قرار گیرد مسلما دستیابى به آن حتمى است.حال روزى طالب و محتوم همان روزى وجود و هستى، عمر، امکانات و محیط و خانواده و استعداد… است که از ناحیه این قسم روزى ، طالب توان و نیروى لازم و دقت وهوشیارى براى تلاش و انجام کار پدید مى آید و در سایه این امور دَرِ روزى مطلوب و مشروط گشوده مى گردد. در باب روزى مطلوب هر کس به شکلى باید دست نیاز و در عین حال جدیت و تلاش را بسوى رزاق مطلق (حضرت حق) بلند کند حتى طفل شیرخوار که تلاشش همان گریه و ناله و فریاد اوست که در پس این گونه افعال به روزى مطلوبش (شیر مادر) دست پیدا مى کند. اما چون در بستر رشد بالید و به مقطعى بالاتر رسید تلاش و جدّیت او شکلى دیگر پیدا مى کند و به صورت تفکر و اندیشه و فعل و حرکت اعضا و جوارح نمود مى یابد و کمیّت وکیفیت روزى نیز تغییر مى کند.
5 ـ با نگاهى به سیره و زندگانى چهارده معصوم پى مى بریم که کار، تلاش و تولید در عرصه هاى کشاورزى و دامدارى جزء جدایى ناپذیر زندگى ایشان بوده است. آن بزرگواران کار و تولید را در جامعه اسلامى به یک فرهنگ و باور عمیق تبدیل نموده اند تا جائى که امام صادق(ع) به یکى از یاران خود فرمود: روش تأمین هزینه هاى زندگى از طریق کار و تولید، دنیاطلبى نیست، بلکه آخرت طلبى است.
رزق و روزی