آثار حرص و طمع
آثار حرص و طمع چیست ؟
آثار زیان بار حرص و طمع در زندگی آثار اخروی حرص و طمع:کسی که حرص و طمع داشته باشد در آخرت از خوبان و مقربان درگاه الهی شمره نخواهد شد و مطمئنا بهشتی که جای خوبان است جایی برای چنین شخصی ندارد همان گونه که از امام باقر علیه السلام نقل شده است که حضرت فرمود:
چه بد بنده ایست آن بنده که در او طمعى باشد کـه او را بـکـشـانـد، و چـه بـد بـنـده ایـسـت آن بـنـده کـه در او میل و رغبتى باشد که او را خوار کند.«1»
بهشت برین جای کسانی است که ایمانشان به خدا و روز قیامت و زیاد باشد و دنیا را مزرعه ای برای اخرت قرار داده باشند و کسانی که داری حرص و طمع هستند ایمان کاملی ندارند و لذا در بهشت برای این گروه جایی وجود ندارد چون ایمان ندارند و ایمان نداشتن این ها به خاطر حرص و طمع می باشد همان گونه که از همان گونه که سعدان گوید: به امام صادق (ع ) عرض کردم :
چیست آن که ایمان را در بنده پایدار کند؟ فرمود: ورع و پارسائى (و پرسیدم ) آنچه که او را از ایمان بیرون بود چیست ؟ فرمود: طمع است .«2»
هر کس که به دنبال خیر و سعادت دنیا و اخرت می باشد باید حرص و طمع را کنار بگذارد و تنها راهی که انسان را به سعادت و خوشبختی واقعی می رساند دوری از این صفت رزیله می باشد همان گونه که از زین العابدین علیه السلام این گونه نقل شده است که حضرت فرمود:
من تمامى خیر و سعادت را دیدم گرد آمده در اینکه باید طمع از هر چه در دست مردم است برید.«3»
آثار دنیوی حرص و طمع:
کسانی که حریصانه به دنبال جمع آوری مال دنیا هستند و در این راه به حرام مبتلا می شوند به کم فروشی و فروش جنس معیوب روی می آورند باید این را بدانند که این گونه حرص ورزیدن مال و اموالشان را زیاد نمی کند بلکه در ضمن این که آن ها را به فقر و نداری می کشد از قدر و منزلتشان نیز می کاهد همان گونه که از مولای متقیان امر المومنان نقل شده است که حضرت می فرماید:
آزمندی قدر و منزلت آدمی را می کاهد و روزیش را زیاد نمی کند.«4»
حرص انسان را معیوب می کند انسانی که اشرف مخلوقات است. اگر روح انسان خالی از لکه های گناه باشد سجدگاه فرشتگان است ولی این روح با ارزش با حرص ورزیدن معیوب و بی ارزش می گردد همان گونه که از امیر المومنین علیه السلام در این زمینه می فرماید:
آزمندی انسان را به عیبهای زیادی در می افکند. «5»
و البته این طور نیست که انسان را فقط لکه دار کند بلکه انسان را از بعضی صفات که موجب خوشبختی و آرامش در زندگی است دور می سازد همان طور که امام صادق علیه السلام در این زمینه می فرماید
آزمند از دو خصلت محروم شده و در نتیجه دو خصلت را با خود دارد: از قناعت محروم است و در نتیجه آسایش را از دست داده است، از رضایت و خرسندی محروم است و در نتیجه یقین را از کف داده است. «6»
آثار روحی و فکری حرص و طمع:
حرص این گونه نیست که فقط دنیا و آخرت انسان را خراب کند و به آتش و رنچ و گناه بکشاند بلکه مرکز فرماندهی بدن را نیز اشغال کرده و فکر انسان را نیز احاطه خواهد کرد همان گونه که از مولای متقیان علیه السلام نقل شده است که حضرت می فرماید:
قربانگاه عقل ها غالبا در پرتو طمع ها است.«7»
کسانی که دارای روحیه طمع هستند اولین ضربه را به خودشان می زنند به این صورت که عقلشان را به قربان گاه می برند و با لبه های تیز و بی رحم حرص عقل را سر می برد و وقتی در شخصی عقل کشته شد او تبدیل به حیوانی خطرناک می شود که هیچ چیز دیگر جلودارش نیست و او بسیار خطرناک می شود و حتی اطرافیانش و محارمش نیز نباید از کید و اتش طمع او در امان باشند
منابع:
1:عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَمَّنْ ذَکَرَهُ بَلَغَ بِهِ أَبَا جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ لَهُ طَمَعٌ یَقُودُهُ وَ بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ لَهُ رَغْبَةٌ تُذِلُّهُ «اصول کافى جلد 4 صفحه :9 روایة :2 »
2:مـُحـَمَّدُ بـْنُ یـَحـْیـَى عـَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ عَلِیِّ بْنِ سُلَیْمَانَ بْنِ رُشَیْدٍ عَنْ مُوسَى بْنِ سَلَّامٍ عَنْ سَعْدَانَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قُلْتُ لَهُ مَا الَّذِى یُثْبِتُ الْإِیمَانَ فِى الْعَبْدِ قَالَ الْوَرَعُ وَ الَّذِى یُخْرِجُهُ مِنْهُ قَالَ الطَّمَعُ «اصول کافى جلد 4 صفحه :10 روایة :4 »
3:عـَلِیُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِیـمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمِنْقَرِیِّ عَنْ عَبْدِ الرَّزَّاقِ عَنْ مـَعـْمـَرٍ عـَنِ الزُّهـْرِیِّ قَالَ قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع رَأَیْتُ الْخَیْرَ کُلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فِی قَطْعِ الطَّمَعِ عَمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ «اصول کافى جلد 4 صفحه :10 روایة :3»
4:قال الامام علی – علیه السلام: اَلْحِرْصُ یَنْقُصُ قَدْرَ الرَّجُلِ وَ لا یَزِیدُ فی رِزْقِهِ.«غرر الحکم، ح 1550»
5:قال الامام علی علیه السلام: الحِرصُ مُوقِعٌ فی کَثِیرِ العُیُوبِ.«غرر الحکم، ح 1131»
6:قال الامام الصادق – علیه السلام – : حَرُمَ الحَرِیصُ خَصلَتَینِ وَ لَزَمَتهُ خَصلَتَانِ: حَرُمَ القِنَاعَةَ فَافتَقَدَ الرَّاحَةَ، وَ حَرُمَ الرِضَا فَافتَقَدَ الیَقِینَ.«خصال، ص 69، ح 104»
7:قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَ علیه السلام: أَکْثَرُ مَصَارِعِ الْعُقُولِ تَحْتَ بُرُوقِ الْمَطَامِعِ «نهج البلاغه، حکمت 219.»
آثار حرص و طمع