نسخه اصلی قرآن
کجا و چگونه می توان به کتابت اصلی قرآن کریم دست یافت؟ (جهت مطالعه اعجاز عددی قرآن)
نسخه اصلی قرآن کریم مصحفی است که علی(ع) آن را جمع آوری نموده است، ولی باید توجه کرد مصحف امام على علیه السلام، قرآن دیگرى یا مشتمل بر آیاتى غیر از آنچه در قرآن هاى موجود است، نیست. تفاوت عمده آن در ترتیب و اشتمال بر توضیحات و اطلاعات جانبى (مانند شأن نزول و…) است که در فهم قرآن، تأثیر به سزایى دارد. چنان که خود آن حضرت فرمود: «لقد جئتهم بالکتاب مشتملاً على التنزیل والتأویل»؛ بلاغى، محمدجواد، آلاء الرحمان، (طبع نجف)، ج 1، ص 257.؛ «من قرآن را همراه با توضیحات مربوط به نزول و تأویل آن عرضه کردم».علی(ع) در روایتی فرمود: «آیه اى بر پیامبرصلى الله علیه وآله نازل نشد، مگر آنکه بر من خوانده و املا فرمود و من آن را با خط خود نوشتم و نیز تفسیر و تأویل و ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه هر آیه را به من آموخت و مرا دعا فرمود تا خداوند فهم و حفظ آن را به من مرحمت فرماید. از آن روز تا به حال، هیچ آیه اى را فراموش نکرده و هیچ دانش و شناختى را که پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم به من آموخته و من آن را نوشته ام، از دست نداده ام»تفسیر برهان، ج 1، ص 16، شماره 14 ؛ (ق) معرفت، محمد هادى، تاریخ قرآن، ص 86..
توضیح بیشتر:
پس از رحلت رسول اکرم صلى الله علیه وآله، یاران و اصحاب آن حضرت به جمع آورى آیات قرآن اقدام کردند.
حضرت على علیه السلام – که از همه یاران پیامبرصلى الله علیه وآله به مواقع تنزیل و تأویل قرآن آگاه تر بود – پیش از همه به این کار اقدام کرد و آیات قرآن را با ویژگى هاى خاصى که خواهد آمد، در یک جا و کنار هم قرار داد و به مردم عرضه کرد؛ لکن به دلایلى مورد استقبال و پذیرش دستگاه رسمى خلافت واقع نشد. امام على علیه السلام آن را به خانه بر گرداند و بنا بر روایتى فرمود: از این پس هرگز آن را نخواهید دید. آن مصحف پس از امام علیه السلام، نزد فرزندان و امامان معصوم علیهم السلام باقى ماند.
گفتنى است قرآن ها یا نسخه هایى از قرآن – که منسوب به امام على بن ابى طالب است و در بعضى از موزه ها و کتابخانه ها موجود است – نمى تواند از نظر تاریخى و شواهد و قراین، متعلق به آن حضرت باشد.
ویژگى هاى مصحف حضرت على علیه السلام
مصحف امام على علیه السلام، نسبت به دیگر مصحف ها، از امتیازات فراوانى برخوردار بود؛ از جمله:
1. براساس ترتیب نزول، تنظیم شده بود.سیوطى، الاتقان، ج 1، ص 183، نوع 18.
2. قرائت مصحف آن حضرت، مطابق با قرائت پیامبرصلى الله علیه وآله بود و اختلاف قرائت در آن راه نداشت.
3. مشتمل بر اسباب و مکان نزول آیات و نام اشخاصى بود که آیات در شأن آنان نازل گشته بود.
4. جوانب کلى و تأویل آیات – به گونه اى که آیه، محدود و مخصوص به زمان یا مکان یا شخص خاصى تلقى نگردد – در این مصحف روشن شده بود.
در هر صورت به دلائل گوناگون از جمله وجود حافظان قرآن و اهتمام مسلمان ها به حفظ و جمع آوری آیات قرآن و اراده الهی بر حفظ و مصون بودن آن از تحریف، قرآن موجود واجد همه آیات وحی الهی است و کمبودی ندارد و اگر منظور از کتاب اصلی نسخه اولیه باشد باید در موزه ها جستجو کرد. قرآن فعلی همه وجوه اعجاز را در بر دارد و هر کس به تناسب آگاهی و اطلاع و همراهی در عمل می تواند در عرصه های گوناگون از آن استفاده کند.
ر.ک:
الف. جوان آراسته، حسین، درسنامه علوم قرآن، ص 163؛
ب. فصلنامه بینات، ش 28، ص 184؛
پ. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص 365.
نسخه اصلی قرآن