ارشاد همکار به حجاب
با تعدادی از خواهران همکارمواجهیم که در محیط اداری رعایت مسایل اخلاقی مثل آرایش کردن وصحبت بانامحرم را دارند . درضمن برخی نیز از فرزندان ایثارگران وشهدا می باشند .
لطفا بفرمایید به چه نحو برخورد کنیم که اثرگذار باشد ؟
الف ) برای حفظ خود از گناه به مطالب زیر توجه نمایید :یکی از کیدهایی ( حیله هایی ) که شیطان بوسیله آن انسان را وسوسه می کند و به گناه و انحراف می خواند و بسیاری را گمراه کرده و می کند کید و حیله زنان است ، چنانچه خداوند متعال می فرماید : « لَمَّا رَأَى قَمِیصَهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِنْ کَیْدِکُنَّ إِنَّ کَیْدَکُنَّ عَظِیمٌ » ( پس چون [شوهرش] دید پیراهن او از پشت چاک خورده است گفت بی شک این از نیرنگ شما [زنان] است که نیرنگ شما [زنان] بزرگ است ) [سوره یوسف / آیه 28 ] پیامبر اکرم « صلی الله علیه و آله» می فرماید : «اوثق سلاح ابلیس النّساء؛ مطمئن ترین اسلحه برای شیطان، زنان هستند».( نهج الفصاحه، ص196 )
امام صادق(ع) می فرماید: «لیس لابلیس جند اشد من النساء و الغضب» برای شیطان سربازانی محکم تر از زن (بی حجاب و بی ایمان) و غضب وجود ندارد.( فروع کافی، ج5، ص515 / تحف العقول، ص357. )
ولی در عین حال این کید نسبت به انسان مؤمن ضعیف است زیرا مؤمن به ریسمان محکم خدا چنگ زده و در کنف حمایت خدا قرار گرفته است و خدا مدافع او شده و کید شیطان و زنان برای گمراه کردن او ضعیف و بی اثر است:
الَّذینَ آمَنُوا یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ الطَّاغُوتِ فَقاتِلُوا أَوْلِیاءَ الشَّیْطانِ إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعیفاً (س نساء / آیه 76)
کسانى که ایمان دارند، در راه خدا پیکار مى کنند و آنها که کافرند، در راه طاغوت [بت و افراد طغیانگر]. پس شما با یاران شیطان، پیکار کنید! (و از آنها نهراسید!) زیرا که نقشه شیطان، (همانند قدرتش) ضعیف است.
البته با توجه به جاذبه عمیق جنسی که در زنان بخصوص زیبارویان هست و با توجه به فتانی و طنازی فوق العاده آنها و کید و مکرهای آنان در دلربایی ، معلوم است که این فتنه گری و مکر عظیم بوده و بسیاری از انسان ها را به زمین می زند و به همین جهت می بینیم که وقتی یوسف صدیق با فتنه گری زنان درباری و فتانی و طنازی آنان روبرو می شود که هر کدام با هزار عشوه و ناز او را به خود فرامی خواند ، دست نیاز به آستان بی نیاز بلند کرده و در نهایت عجز و ناتوانی عرض می کند:
إِلاَّ تَصْرِفْ عَنِّی کَیْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَیْهِنَّ وَ أَکُنْ مِنَ الْجاهِلین (س یوسف آیه 33)
و اگر مکر و نیرنگ آنها را از من باز نگردانى، بسوى آنان متمایل خواهم شد و از جاهلان خواهم بود.
* راهکارهای غلبه ی بر وسوسه های شیطان
برای غلبه ی بر وسوسه های شیطان راههای زیر توصیه می شود :
1– کسب معرفت نسبت به خدای متعال؛ سعی کنید در ابتدا یک دوره ی کامل کتابهای شهید مرتضی مطهری (رحمه الله علیه) را مطالعه کنید . این کار باعث می شود پایه های اعتقادی شما بسیار محکم شود . لذا تلاش کنید در طول روز ساعاتی مشخص را برای مطالعه قرار دهید .
2 – انس با قرآن؛ حتما ً در طول روز مدتی را برای تلاوت قرآن , آنهم توأم با تفکر و تدبر قرار دهید ؛ چرا که قرآن نور است و همنشین با او نیز نورانی می شود .
3– خواندن نماز ها در اول وقت همچون نهری است که انسان را شستشو می دهد .
4 – عدم توجه به وسواس فکری؛ یکی از راههای مبارزه با افکار باطل , بی توجهی به آنها و مشغول شدن به کارهای مثبت است.
5– خواندن دو رکعت نماز و توسل به آقا امام زمان ( عج الله تعالی فرجه شریف )؛ اگر دیدید بی توجهی به یک وسواس فکری, فایده نکرده و شما را آزار می دهد , با خواندن دو رکعت نماز و استغاثه به درگاه صاحب العصر و الزمان, از حضرت بخواهید شما را یاری کند.– دائم الوضو بودن ؛ وضو نور است ؛ سعی کن همیشه با وضو باشی چرا که وضو آبی است که بر آتش دامهای شیطان ریخته می شود .
6 – طولانی کردن سجده ها ؛ ناله ی شیطان از سجده های طولانی بلند می شود . بنابراین سعی کنید سجده های نمازها را طولا نی تر کنید .
7 – تقویت اراده و تصمیم جدى براى گام برداشتن در جاده بندگى و اطاعت امر الهى و بى توجهى به وسوسه هاى شیطان و هوا و هوس ها از طریق شناخت شیطان و مکائد شیطان و راه کمال انسان, شناخت دین , خداوند و شناخت های دیگری که در این راه نیاز است.
8 – یاد و ذکر خداوند به معناى وسیع آن که مهمترین یاد همان انجام واجبات و ترک محرمات است.
9 – تماس دایم با خداوند و بندگان برگزیده او از طریق قرائت قرآن و توسلات و خواندن دعاها.- ارتباط و تماس و دوستى با کسانى که بنده خوب خدا مى باشند و دیدن و همنشینى با آنها ما را به یاد خوبى ها و به یاد خداوند مى اندازد.
10 – انجام کارهاى صالح و خدمت و احترام به پدر و مادر و کسانى که بر گردن انسان حق دارند، زمینه ساز توفیقات بیشتر و انجام اعمال نیک بعدى مى باشد.
ب ) برای راهنمایی این گونه افراد به نکات زیر توجه نمایید :
قبل از هرچیز در خصوص این مساله خوب است بدانید که جذب دیگران به سوی رعایت مسائل دینی و شرعی ارتباط نزدیکی به نوع شخصیت افراد دارد ؛ چراکه براساس روان شناسی تربیتی شخصیت انسان ها از تیپهای گوناگونی است مثل شخصیت خودکار، سازش پذیر، بدگمان، افتاده، مبارزه طلب، تعدیل نیافته، ماجراجو، مشتاق، اخلاقی که برای هر یک می توان از به یک یا چند روش از روشهای متعددی که در این زمینه وجود دارد استفاده نمود .
با در نظر داشتن نکته گفته شده برای اینکه بتوانید با موفقیت دیگران را به رعایت مسائل دینی و شرعی تشویق نمائید دو پیشنهاد عمده را به شما هدیه می نمائیم:
پیشنهاد اول
موانعی که باعث سستی افراد نسبت به رعایت مسائل دینی می شود را بر طرف نمائید؛ که مهترین آنها از قرار ذیل می باشد.
1 ـ عدم اعتماد به نفس
ایجاد اعتماد به نفس در افراد برای مقابله و مواجهه با محیط های ناسالم ، تمسخرهای افراد نادان و همچنین خجالتی بودن .زیرا بعضاً ممکن است فردی که اقدام به رعایت مسائل دینی میکند توسط دیگران مورد تمسخر قرار بگیرد در چنین شرایطی اگر اعتماد به نفس نداشته باشد از میدان بدر رفته و همرنگ جماعت می شود .
2 ـ گناه
راه برطرف نمودن این مانع، آشنا نمودن اینگونه افراد با پیامدهای منفی گناهان و تشویق به ترک گناه و معاصی کوچک و بزرگ از جمله ترک تماشاى فیلم ها و صحنه هاى مبتذل و آلوده به گناه و همین طور حضور در محیط هاى ناسالم می باشد .شما می توانید برای شناساندن گناهان وی را به خواندن کتاب گناهان کبیره شهید دستغیب و همینطور کتاب گناه شناسى، محسن قرائتى تشویق نمائید .
3 ـ دوستان ناباب
وجود دوستان ناشایست درانحراف آدمی به سمت ناهنجاری های اخلاقی بسیار موثر است. چه بسا جوانانی که در مسائل دینی علا قمند و به دینداری خود را غبند و لیکن در محیط های مختلف از قبیل محل هایی که در آن زندگی می کنند یا محیط کار و تحصیل که در آن ساعاتی را سپری می سازند با افرادی آشنا شوند که کارهاى نادرست انجام مى دهند یا حرفهاى لغو و بیهوده مى زنند به مرور زمان موجب مى گردد که حالات و رفتار آنها در روح انسان تأثیر بگذارد و حال نماز و دعا و مناجات از انسان سلب شود و به تدریج او را در دام بی دینی و لا ابالی گری گرفتار می کنند.راهی که در خصوص چنین افرادی توصیه می شود کنترل دوستان پیرامون خانواده می باشد ؛ لذا اگر دوستانى دارد که رعایت مسائل دینی نیستند و نسبت به مسائل دینى و شرعى توجه ندارند و از خانواده هاى لاابالى هستند باید به نحوى او را از آن ها جدا شد و دوستانى مناسب را جایگزین آنها نمود .
4 ـ ضعف بنیه های اعتقادی
رای رفع این مانع می توان از کتاب هاى اعتقادى آقاى محسن قرائتى آغاز نموده و سپس از کتاب هاى استاد شهید مطهرى مثل: «توحید»، «نبوّت»، «اصل عدل در اسلام»، «امامت و رهبرى»، «معاد». کتاب «عدل الهى» آن شهید هم مفید است. کتاب «آموزش عقاید» اثر استاد مصباح هم در سیر مطالعاتى اصول عقاید مفید و لازم است..
5 ـ نا امیدی
احتمال دارد که بدلیل انجام گناهان ؛ چنین شخصی از درگاه الهی نا امید شده و به همین دلیل دیگر مسائل دینی را رعایت نمی کند ، لذا به رحمت و مغفرت الهى امیدوارش نمائید بگونه ای که گناهان و اشتباهات احتمالى که ممکن است قبلا یا هم اکنون مرتکب شده باشد باعث یاس و ناامیدى وی نشود و به او اطمینان بدهید که خداوند توبه پذیر است و در صورت توبه همه گناهان را هر چند خیلى بزرگ باشند مى آمرزد.
پیشنهاد دوم
از ابزارهایی که خداوند متعال برای هدایت انسان ها قرار داده به بهترین وجه بهره بگیرید.
خداوند متعال جهت هدایت بشر سه ابزار مهم را در نهادش به ودیعت گذاشته که می توان با به کارگیری این ابزارها به اصلاح زیر بناهای فکری افراد بی نماز پرداخته و آنها را به رعایت مسائل دینی تشویق و ترغیب نمود .
1 . فطرت انسان
برای بهره برداری از این ابزار می توانید به دو موضوع تاکید نمود .
الف – فطری بودن خدا خواهی : همه انسانها دارای فطرت الهی می باشند لذا می توانید از این ویژه گی خدایی بهره جسته و شخص مورد نظرتان را تشویق به رعایت مسائل دینی کنید و به عنوان نمونه اینگونه مطرح نمائید که : برخی از مسائل است که تنها به دست خدا بوده و هیچ بشری نمی تواند در آن دخل و تصرف کند مانند طول عمر و عافیت و سلامتی ، کمی یا زیادی روزی و یا اینکه زندگی انسان همیشه به یک منوال نبوده و بسیاری از اوقات دچار فراز و نشیب های گوناگون می شود که برخی از اینها در صورت نبود پشتوانه ای خدایی همچون طوفانی سهمگین زندگی انسان را نابود می کند .
از او بپرسید در چنین مواقعی می خواهد دست به دامن چه کسی بشود اگر می خواهد دست به دامن غیر خدا بشود که از آنها کاری بر نمی آید و اگر می خواهد از خدا استمداد بجوید این کار را چگونه می خواهد انجام دهد آیا می تواند از خدایی که به دستوراتش گوش نداده بخواهد که او به حرفش گوش کند و خواسته اش را برآورده کند . پس انسان باید یک راهی را جهت ارتباط بین خود و خدا برای خود باز بگزارد تا بتواند در چنین مواقعی به درگاه الهی التماس کند و بهترین راه همان نماز می باشد .
ب- فطری بودن تشکر و سپاسگذاری در انسان : از ویژگی های فطری هر انسانی این است که در مقابل نعمتی که دیگران به وی عطا می کند سپاسگذار بوده و تشکر می نماید . فطرت انسان خواهان تشکر از ولى نعمت است. پیامبر خدا فرموده اند : « جبلّت القلوب على حبِّ من احسن الیها قلب ها »( بحار الأنوار ج 74 ص 142) ؛ « بر اساس دوستى و محبت کسى که به انسان احسان کند، آفریده شده است » و از آنجا که در اصل خداى سبحان خالق و هستى بخش ماست و از سویى همه نعمت ها و برکاتى که در زندگى ما وجود دارد از آن اوست. بنابر این لازم است به اقتضاى تکلیف فطرى خودمان از قادر منّان تشکر کنیم و این تشکر انجام نمی گیرد مگر با اطاعت دستورات الاهی .
2 . ابزار احساس و عاطفه
الف - اگر دوستانى مذهبى و از خانواده هاى مذهبى دارد از طریق آنها مى توان توجه او را بیشتر به نماز جلب کرد به این صورت که اگر مسجدى در نزدیکى خانه ى شماست به دوستان او تلفن بزنید که بیایند در خانه و او را با خود به مسجد ببرند و او را با مسجد مرتبط بسازید یقینا اثر بسیار چشمگیرى بر او خواهد گذاشت.
ب – از اتفاقات پیرامونی خود جهت راهنمایی وی استفاده کنید به عنوان مثال شنیدن خبر مرگ ناگهانی دوستان و آشنایان و فامیل معمولا بسیار بر روی افراد تاثیر می گذارد و شما می توانید در چنین موقعیت هایی متذکر شوید که مرگ معلوم نیست چه موقع به سراغ ما بیاید و چه بسا فرصت جبران گذشته را به ما ندهد و اگر ما دست خالی به ان دنیا برویم سرنوشت بسیار بدی پیدا خواهیم کرد ؛ پس چه خوب است تا زنده ایم فرصت را غنیمت شمرده و برای خود ره توشه ای ذخیره نمائیم .
ج- از اصول و عقایدی که تا کنون نسبت به آنها پایبندی خود را حفظ نموده بهره کافی را ببرید مثلا ممکن است وی ارادت خود را نسبت به امام حسین علیه السلام حفظ کرده باشد لذا شما می توانید با بیان داستان عاشورا بگوئید که حضرت زینب ( س ) در بدترین شرایط ، به حفظ حجاب خود می اندیشیدند خواند پس چه جوابی به امام خواهیم داشت اگر از ما بپرسد که من در چنین شرایطی نمازم را ترک نکردم چرا تو که ادعای محبت من را داری با وجود آرامش و تمامی امکانات رفاهی مسائل دینی را رعایت نکردی و نمازت را نمی خواندی ؟ و یا ممکن است کسی چون به شفاعت معصومین ( علیهم السلام ) اعتقاد دارد بگوید که ما چون شیعه هستیم هر کار بکنیم بالاخره مورد شفاعت ائمه علیهم السلام قرار می گیریم و بهشتی می شویم ! در پاسخ به وی بگوئید : امام صادق علیه السلام در آخرین لحظات مرگ خود دستور داد تمامی خویشاوندانش را جمع نمودند و به انها فرمود «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلاة»( بحار الأنوار ، ج 47، ص: 8) ؛ « بشفاعت ما نخواهد رسید کسى که نماز خود را سبک شمارد.»
در پایان جهت رسیدن به نتیجه مطلوب و عملی شدن آنچه تا کنون گفته شد نکاتی را حتما باید لحاظ نمائید
1. براى دستیابى به توفیق هدایت این گونه افراد به ائمه اطهار(علیهم السلام ) متوسل شوید و آنها را در پیشگاه خداوند واسطه کنید که خداوند توفیق چنین عملی را به شما عطا فرماید.
2. سعى کنید افرادى که صحبت آنها بر روى آنان نافذ است، پیدا کنید و از آنان بخواهید که با مهارت و شگرد شایسته اى، با آنها درباره رعایت مسائل دینی و شرعی صحبت کنند. این کار را مى توان از طریق جلسه میهمانى یا در طول مسافرت به انجام رساند.
3. متناسب با جایگاهی که طرف مقابل شما از لحاظ سنی و یا نوع ارتباطی که با شما دارد مثل دوست ، همکار و …. می توانید از ابزارهای تشویقی متناسب با هر یک استفاده نماید .
4 . در هیچ یک از مراحل گفته شده با رعایت موازین شرعی از برخورد نیک و ملاطفت آمیز و احترام نهادن دور نشوید. این را بدانید که با فشار واجبار کسى را نمى توان هدایت نمود و چه بسا تأثیر منفى آن بیشتر از هدایت گردد. اگر رابطه شما با همکارانتان اکنون به جبهه گیرى و حساسیت نشان دادن و صف آرایى منتهى شده است براى مدتى سکوت کرده و حرفى به او نگویید و به دنبال اجراى روش غیرمستقیم باشید و به شکلى از همکارى افراد دیگر بهره مند شوید.
5 . به شخصیت این گونه افراد به خصوص در جمع دوستان و فامیل احترام بگذارید.
6 . توان روحى و جسمى و روانى او را در عمل به خوبى ها و ترک بدى ها مد نظر داشته باشید و فراتر از توانش از آنها انتظار نداشته باشید.
7 . از سخت گیری و زیاده روی پرهیز نموده وانجام دستورات دینی را آسان جلوه دهید .
8 . آنها باید این موضوع را درک نماید که آنچه که شما مطرح می نمائید از سر دلسوزی و شفقت و مهربانی ، همراه با رأفت و رحمت، و عشق و موعظه حسنه می باشد و نیت دیگری ندارید .
9 . به هنگام گفتگو باید از جدال خصمانه و غرور و خودمحوری به دور بود و پرسش و پاسخهایی که رد و بدل می شود باید نیکو، منطقی و اقناع کننده و برای کشف حقیقت باشد لذا از بحث و جدل های بی فایده که ثمره ای جز بی احترامی به یکدیگر و بسته شدن راههای دیگر ندارد جداً خودارى کنید.
10 . صفات پسندیده و نقاط مثبتی که در ایشان هست را مد نظر قرار دهید و همواره ایشان را به خاطر آن ویژگی های مثبت مورد احترام و تکریم قرار دهید.
11 سعی کنید کتاب هایی در این زمینه ( حجاب ) در صورتی که اهل مطالعه هستند ، به این گونه افراد معرفی کنید .
12 . هرگز این گونه افراد را را سرزنش نکنید و از طریق نکوهش و سرزنش نخواسته باشید افکار و اندیشه هاى خود را به وى منتقل و یا تحمیل کنید و به جاى این که او را به خاطرعدم رعایت مسائل دینی مورد سرزنش و یا مورد انتقاد قرار دهید، اعمال مثبت او را مورد تشویق قرار داده و اورا بیشتر مورد احترام و تکریم قرار دهید.
13 . در خصوص مسائل دینی ؛ از سوی خود اظهار نظر نکید بلکه مطالبی که ارائه می نمائید مستند به روایات معتبر و یا فتاوای مراجع باشد .
14 . هر شخصى یک نقطه پذیرش و به قول معروف «رگ خوابى» دارد، سعى کنید این رگ خواب و نقطه پذیرش را به دست آورید و از این کانال وارد شوید و هدف خود را تعقیب کنید و لذا به صرف این که باید شخصى را هدایت کرد بسنده نکنید بلکه با مطالعه بر روى خصوصیات وى ؛ راه نفوذ در او و جلب نظر او را به دست آورید سپس زیر بناهاى فکرى وی را مورد بررسى قرار داده و در اصلاح آن بکوشید. دیدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستى، انسان، معاد و امورى است که داراى نتیجه مستقیم بر عملکرد افراد می باشد. پس باید به تقویت و اصلاح این مبانى کوشید.
15 . بهترین روشی که از سوی معصومین علیهم السلام برای جذب دیگران به راه خدا معرفی شده این است که خودمان با اشتیاق و علاقه به احکام دینى اسلام عمل کنیم و همیشه به دستورات دینى پایبند باشیم و در واقع با عمل خود دیگران را به دستور دینى دعوت کنیم به عبارت دیگر احکام دینى را با عمل خود تبلیغ کنیم.
قرآن در سوره بقره مى فرماید: « أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُم »( البقرة : 44) ؛ «آیا دیگران را به نیکى دعوت مى کنید در حالى که خودتان را فراموش کرده اید».حضرت صادق علیه السّلام فرمود: مردم را با غیر زبان خود (با اعمال و رفتار خود) براه حق دعوت نمائید . باید مردم از شما ورع و کوشش و نماز و اعمال خیر ببینند ؛ که این روش کاملا جلب کننده است. (بحار الأنوار ج 67 ص 303 )
البته علت اتخاذ چنین رویکردی نیز کاملا روشن است ؛ چراکه اگر اهل عمل نباشید ولو به ظاهر خود را متعبدهم جلوه دهید تأثیرگذارى شما خیلى کم مى شود. گذشته از اینکه چه بسا اگر حساسیت خاصى به شما پیدا کرده باشند دعوت زبانى شما نه تنها آنها را بیدار و هدایت نمى کند بلکه لجاجت و سرپیچى دیگران را ولو بخاطر ناراحت کردن شما بیشتر خواهند کرد .
16 . مطالب مندرج در این نوشتار برنامه هایی عملی می باشد که پیاده نمودن آنها نیاز به صبر ، حوصله و زمان می باشد بنابراین تمامی آنچه گفته شد را به عنوان یک مقاله و یا مطلب علمی نمی توان به کسی که مسائل شرعی را رعایت نمی کند ارائه نمود ، بلکه هر کدام از این موارد را به تناسب موقعیت و در فرصتهای مناسب به مرور زمان پیاده نمائید .
ارشاد همکار به حجاب