دین و اندیشه

نماز اهل سنت

پرسش و پاسخ

نظر علمای اهل سنت دریاره ی کیفیت نماز‌چگونه است؟

پاسخ کوتاه:
علمای اهل سنت درباره کیفیت نماز دیدگاه متفاوتی با شیعه دارند؛ اهل سنت، براى نماز صبح دو بار اذان و یک بار اقامه میگویند و جمله «حى على خیرالعمل» را در اذان صبح نمى گویند. بسیارى از اهل سنت، بسم الله را جزء سوره نمى دانند و آمین گفتن در نماز را مستحب می دانند. از نظر اهل سنت عبور کردن از مقابل نمازگزار حرام است و سجده بر فرش، سجاده و… را نیز جایز مى دانند.

علمای اهل سنت درباره کیفیت نماز دیدگاه متفاوتی با شیعه دارند، که به بعضى اشاره مى شود: 
1. اذان و اقامه
از نظر اهل سنت، اذان گفتن پیش از طلوع فجر مستحب است که در حقیقت اعلام وقت نافله است و چون وقت نماز صبح مى رسد یکبار دیگر اذان مى گویند و این اذان براى اعلام داخل شدن وقت نماز صبح است و پس از آن اقامه مى گویند. بنابراین براى نماز صبح دو بار اذان و یک بار اقامه گفته مى شود. از نظر فقهاى شیعه، اذان باید پس از داخل شدن وقت گفته شود.اهل سنت جمله «حى على خیرالعمل» را در اذان صبح نمى گویند. در برخى از کتاب هاى آنان آمده است که در زمان پیامبراسلام صلى الله علیه و آله و زمان خلیفه اول، این جمله در اذان گفته مى شد و خلیفه دوم از آن نهى کرد و دستور داد در اذان صبح به جاى این جمله دو بار بگویند: «الصلوة خیر من النوم» شیعه عبارت «اَشْهَدُ اَنَّ عَلیً وَلِیُ الله» را جزء اذان نمى داند ولى گفتن آن را جایز مى داند.
2. خواندن بسم الله در اول هر سوره
اهل سنت درباره خواندن بسم الله در نماز، دیدگاه متفاوتى با شیعه دارند؛ از نظر شیعه، بسم الله جزئى از سوره است و باید خوانده شود و خواندن سوره هاى قرآن بدون بسم الله در نماز سبب بطلان نماز است و ترک آن در نماز جایز نیست و مستحب است که حتى در نمازهایى که آهسته خوانده شود، بسم الله در نماز بلند خوانده شود و این یکى از شعائر شیعه است.
ولى بسیارى از اهل سنت، بسم الله را جزء سوره نمى دانند، حنفى ها و حنبلى ها خواندن آن را در آغاز حمد و سوره مستحب مى دانند؛ ولى به نظر آنها اگرچه نماز جهرى باشد مانند نمازهاى مغرب و عشاء باید بسم الله آهسته خوانده شود. اما از نظر شافعى بسم الله جزء هر سوره است و ترک آن در نماز جایز نیست.
3. قرائت سوره فاتحه در نمازهاى یومیه
از نظر شیعه واجب است در دو رکعت اول نمازهاى یومیه سوره فاتحه خوانده شود. اگر سوره دیگرى از قرآن به جاى آن خوانده شود، صحیح نیست و نماز باطل است. در دو رکعت سوم و چهارم، نماز گزار مى تواند تسبیحات اربعه بخواند و مى تواند به جاى آن سوره حمد یعنى فاتحه را بخواند.
اما از نظر اهل سنت: بنا بر مذهب حنفى، خواندن سوره فاتحه در دو رکعت اول نماز به طور معین لازم نیست، بلکه اگر سوره دیگرى به جاى فاتحه خوانده شود، نماز صحیح است.
اما نظر شافعى و مالکى و حنبلى آن است که خواندن سوره فاتحه در تمام رکعت هاى نماز واجب است، بدون فرق بین دو رکعت اول یا رکعت هاى سوم و چهارم نماز. هم چنین فرق بین نماز واجب و مستحب نمى باشد. در تمام نمازها و در تمام رکعت ها خواندن حمد به نظر این سه مذهب واجب است.
4. خواندن سوره بعد از فاتحه
از نظر شیعه خواندن سوره در رکعت اول و دوم نماز بعد از خواندن سوره حمد (فاتحه) واجب است و باید یک سوره کامل خوانده شود.
اما از نظر اهل سنت
به نظر حنبلى در دو رکعت اول نماز فقط خواندن یک سوره کفایت مى کند، هر سوره که باشد، بلکه هر مقدارى که ازآیات قران خوانده شود، کفایت مى کند؛ اگر کسى حمد را هم بخواند، خواندن سوره بعد از حمد واجب نیست.
اما به نظر سه مذهب دیگر، خواندن یک سوره در دو رکعت اول نماز بعد از خواندن سوره فاتحه، مستحب است، نه واجب.
5. جهر و اخفات در نماز
از نظر شیعه واجب است قرائت حمد و سوره در نماز صبح و مغرب و عشا بلند خوانده شود. در نماز ظهر و عصر واجب است آهسته خوانده شود.
اما از نظر اهل سنت
به نظر حنفى: جهر و اخفات در نماز واجب نیست، بلکه مستحب هم نیست و نماز گزار مخیر است که قرائت را بلند بخواند یا آهسته.
اما شافعى مطابق با مذهب شیعه در مسئله جهر و اخفات فتوا دارد.
از نظر مالکى و حنبلى، جهر در نماز صبح و مغرب و عشا مستحب است.
6. تکتف: دست گذاشتن روى هم در نماز
از نظر شیعه گذاشتن دست روى هم در نماز باطل است.
اما از نظر مذاهب اهل سنت:
از نظر هر چهار مذهب، دست روى هم گذاشتن در نماز مستحب است ،نه واجب. از نظر مذهب مالکیه، تکتف جایز است و مستحب هم نیست لکن آزاد گذاشتن دستان در نماز واجب مستحب است.
7. گفتن آمین در نماز
از نظر شیعه گفتن آمین در نماز حرام است و نماز باطل است.
اما از نظر چهار مذهب اهل سنت مستحب است.
8- خواندن قنوت
به نظر شیعه در تمام نمازهاى یومیه خواندن قنوت مستحب است.
اما به نظر مذاهب اهل سنت:
به نظر حنفى ها و حنابله: در غیر نماز وتر در نمازهاى دیگر قنوت ندارد.
به نظر شافعى و مالکى: خواندن قنوت فقط در نماز صبح مستحب است.
9- برگرداندن صورت به چپ و راست در حال خواندن سلام
شافعى ها و حنفى ها و حنبلى ها عقیده دارند که مستحب است نمازگزار در حال خواندن سلام نماز، در سلام اول صورت خود را به طرف راست و در سلام دوم به طرف چپ برگرداند، آن هم به اندازه اى که از پشت سر صورت او دیده شود. مالکى ها نیز این کار را مستحب مى دانند، ولى آن را به سلام آخر اختصاص داده اند. از نظر شیعه نمازگزار هنگام سلام نماز نباید صورتش از قبله منحرف شود.
10. عبور از مقابل نمازگزار
از نظر اهل سنت عبور کردن از مقابل نمازگزار حرام است، حتى در بعضى از کتاب هاى حدیثى آنان آمده است که نمازگزار باید مانع عبور عابر از مقابل خود باشد، اگرچه این کار به درگیرى بکشد، و کسى که از مقابل نمازگزار عبور مى کند شیطان است. به همین جهت وقتى در مکه یا مدینه از مقابل کسى که نماز مى گذارد، عبور کنید، با اعتراض شدید او و دیگران روبرو مى شوید و حتى ممکن است براى این کار خشونت هم نشان بدهند. بنابراین زائران ایرانى باید از پیش، به این مسئله توجه داشته باشند.از نظر شیعه عبور از مقابل نمازگزار حرام نیست ولى مستحب است که نمازگزار حایلى مانند عصا یا تسبیح یا چوب یا ریسمان قرار دهد تا میان او و کسانى که از مقابل او عبور مى کنند قرار گیرد، و این از باب احترام به نماز و رمز انقطاع از مردم به سوى خداست.
11. از نظر شیعه، سجده باید بر زمین) خاک و سنگ( و چیزهاى غیرخوراکى که از زمین مى روید باشد و سجده بر خاک از همه بهتر است. ولى اهل سنّت سجده بر فرش، سجاده و… را نیز جایز مى دانند.
ارکان نماز:
12. ارکان نماز را اهل سنّت چهار تا مى دانند(قیام و رکوع، سجود و قرائت) و بعضى از آنها نیّت را اضافه نموده اند ولى شیعیان ارکان نماز را پنج تا مى دانند (نیّت، تکبیرة الاحرام، قیام، رکوع، سجود)
13. اهل سنّت مى گویند نمازهاى پنجگانه باید در پنج وقت (ظهر، عصر، مغرب، عشاء، صبح) خوانده شود ولى از نظر شیعه در پنج وقت خواندن افضل و مستحب است.
15. درباره صلوات عبارت آل محمد را اهل سنت از صلوات حذف مى کنند و در تشهد که صلوات آن واجب است این عبارت را نمى گویند.
16. نماز مستحبى
نسبت به نمازهاى مستحبى و نوافل شیعه نیز مانند اهل سنت به آنهامعتقد است اما در برخى مسایل مانند جماعت خواندن نماز مستحبى اختلاف داشته و شیعه بر این باور است که نماز هاى مستحبى را باید فرادا خواند.
از نظر شیعه به جز نمازهاى واجب روزانه(17 رکعت)،نمازهاى دیگرى هم وجود دارد که انجام آنها مستحب است و بسیار ثواب دارد و چون این نمازها، اضافه بر نماز واجب است، به آنها نافله و نوافل گفته مى شود (نفل، به معناى زاید و افزون است).
اهل تسنن به نمازهاى مستحبى شب هاى ماه مبارک رمضان، تراویح مى گویند که 20 رکعت با 10 سلام خوانده مى شود، و چون در هر چهار رکعت به اندازه خواندن یک نماز استراحت مى کنند، به این نماز تراویح گفته مى شود. اینها این نمازها را به جماعت مى خوانند که بدعت است. چون رسول خدا صلى الله علیه و آله نماز مستحبى را به جماعت نمى خواند. اولین بار، عمر این بدعت را گذاشت؛ و برخى اصحاب گفتند که این کار بدعت است. او جواب داد: بدعت خوبى است؛ چه کارى بهتر از خواندن نماز با جماعت؟![1]پی نوشت:
1- معرفى منابع جهت مطالعه بیشتر:
ـ رساله علمیة امام خمینى، بخش واجبات نماز.
ـ محمد جواد مغنیه، الفقه على المذاهب الخمسه، ص111-108،1402 قمرى.
ـ الفقه على مذاهب الاربعة حزیرى، ج 1، ص 312.
ـ معالم مدرستین علامه عسکرى. 
 

نماز اهل سنت

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا