دین و اندیشه
انفجار نور؟
یکی از سخنانی را که بسیار مشهور است و به ویژه در دهه فجر، فراوان از آن استفاده می کنند و آن را در روزنامه ها و نشریات می نویسند و گاه از صدا و سیما پخش می نمایند و به بنیانگذار جمهوری اسلامی،حضرت امام خمینی(قدس سره)،نسبت می دهند،این سخن است:«انقلاب ما انفجار نور بود»شایان ذکر است که این سخن نه بدین گونه و نه از ایشان بوده است؛بلکه این سخن ـ همان گونه که د
یکی از سخنانی را که بسیار مشهور است و به ویژه در دهه فجر، فراوان از آن استفاده می کنند و آن را در روزنامه ها و نشریات می نویسند و گاه از صدا و سیما پخش می نمایند و به بنیانگذار جمهوری اسلامی،حضرت امام خمینی(قدس سره)،نسبت می دهند،این سخن است:«انقلاب ما انفجار نور بود»شایان ذکر است که این سخن نه بدین گونه و نه از ایشان بوده است؛بلکه این سخن ـ همان گونه که در صفحه 181 از جلد ششم «صحیفه امام» نگاشته شده ـ از «یاسر عرفات» بوده است که در اوایل انقلاب اسلامی به ایران آمده و به محضر حضرت امام رسیده و درباره انقلاب اسلامی ایران، به ایشان عرض کرده است: «آن ها [دشمنان انقلاب اسلامی ایران] می گویند: زلزله ای رخ داده، ما می گوییم که انفجار نور روی داده است. » (صحیفه امام ،مجموعه آثار امام خمینی (قدس سره) ، چاپ اول، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(قدس سره)، 1378، ج 6، ص 181.)
همچنین مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره)»، در پاورقی همین صفحه 181، از جلد ششمِ «صحیفه امام»، چنین نوشته اند: عبارت «انقلاب ما انفجار نور بود» که غالباً در شعارها استفاده می شود، برگرفته از اظهارات فوق می باشد که به اشتباه به عنوان سخن امام خمینی(ره) تلقی شده است. (مجله یاس ، ش 19 )
دوم . با این حال مفهوم چنین عبارتی از فرمایشات مختلف حضرت امام(ره) قابل برداشت بوده و می توان در تبیین آن چنین گفت :
1-اینکه انقلاب اسلامی از منظر امام «انفجار نور» تعبیر می یابد. در واقع انفجار نور بندگی در جهان ظلمانی استکباری معاصر باشد0که انقلاب همانند نور، ظلمت مستکبرین را برملا ساخت 0 امواج وتاثیرات انقلاب اسلامی در تمام جهان نمایان شد؛وهمه ملتها به حقوق خود در مقابل حکومت های جور به خود آمدند0 در سایه آن فضا ،نورانیت معنوی وهمه چیز رنگ معنوی به خود گرفت0 بنابراین انقلاب اسلامی ،انفجاری از نور در عصر ظلمت و سکون و سکوت بود، که لرزه بر بنیان طاغوت ها و ابرقدرت ها انداخت 0 امام فرموده اند «نهضت انفجاری ایران در اثر دیکتاتوری واختناق وفشار رژیم پهلوی هشداری بود برای همه مستکبرین در مقابل مستضعفین و000دولتها باید در خدمت ملت ها باشند وملت ها پشتیبان آنان تا آسایش برای همه گان باشد عاقبت اختناقها انفجار است»0(صحیفه نور ج7 ص32) در جای دیگر می فرماید :«یکی از عواملی که موجب پیروزی شماها شد همین زیادی ظلم وزیادی اختناق بود ،که این اختناق وفشار زیاد شد ،انفجار از آن پیدا شد»(صحیفه نور ؛ج8،ص444)
2- جمله (انقلاب، انفجار نور بود) مبین انفجار عشق با پیوند بین رهبر و مردم،باشد ؛که تا آن زمان این علاقه وارتباط بین رهبروملت اینگونه سابقه نداشته است ،یک مرتبه در این برهه از زمان ،مثل نورپرتو افکنی کرد،وبه اوج خود رسید0 از پرتو انوار پیروزی انقلاب هزاران چشمه نور در زندگی این ملت جوشید و جلوه های عشق و امید را در اعماق جانها و روانها متجلی ساخت.این مضمون در بیان امام چنین آمده است :«ملت ایران،…می دانند که انقلاب عظیم ایران که در نوع خود کم نظیر یا بی نظیر است از ارزشهای بزرگی برخوردار است…امید است که این انقلاب جرقه وبارقه ای الهی باشد که انفجاری عظیم در توده های زیر ستم ایجاد نماید وبه طلوع فجر انقلاب مبارک حضرت بقیةالله ارواحنا لمقدمه الفداء منتهی شود.»(همان ج15 ص75)
3- همانطور که گاه نوربه طور ناگهانی روشن وخاموش می شود،پیروزی انقلاب اسلامی از این جهت که ،عموم تحلیل گران سیاسی و همه کسانی که در رخدادها و حوادث ایران دخیل بودند وقوع چنین پیروزی را، حتی تا روزهای واپسین عمر رژیم شاه ناممکن می دانستند، بیشتر شبیه به یک نور ومعجزه بود تا تحولی عادی.واین پیروزی را کسی پیش بینی نمی کرد؛لذا تعبیر به نور شده است0امام در این مورد می فرمایند: «تقریبا ما به این مرتبه رسیده ایم که ملت ما یک دفعه یک انقلابی کرد ویک انفجاری درست حاصل شد که نظیر آن در هیچ جا نبود ، یک ملتی که همه چیزش وابسته بود واین رژیم سابق همه چیز این را از دست داده بود وهمه چیز ما را وابسته کرده بود ،یک دفعه یک انفجاری در برکت همین مجالس بود» [مجالس سوگواری ابا عبدالله الحسین علیه السلام]0(همان ج16ص348)
شواهد دیگر در مضمون انفجار بودن انقلاب اسلامی در کلام اما م(ره):
« موج این نهضت شما و انقلاب شما، در عالم این موج رفته است ، در همه جاى دنیا این موج پیروزى شما سایه افکن است .» ؟(صحیفه نور جلد:17 صفحه :63 تاریخ سخنرانى :61/7/25)
« ما براى خاطر خداى تبارک و تعالى این نهضت را و این ادامه نهضت را دنبال کردیم و ملت ما بحمدالله با رشد ایمان و با قدرت الهى این انقلاب را به پیش برد امیدواریم که این انقلاب یک انقلاب جهانى بشود و مقدمه براى ظهور حضرت بقیه الله – ارواحناله الفداء – باشد» . (صحیفه نور جلد:16 صفحه :88 تاریخ سخنرانى :61/1/1)« خاصیت یک نهضت اسلامى که از خود توده ها و خود ملت برخاسته همین هایى است که در ایران واقع شد. یکدفعه سرتاسر ایران بعد از اینکه انقلاب به پیروزى تا حدودى رسید سرتاسر کشور بدون اینکه یک نظمى در کار باشد و یک اشخاصى بخواهند مردم را آگاه کنند، خودشان برداشتند و سازمان هایى درست کردند و گروه هایى درست کردند. سرتاسر ایران خود ملت دادگاه درست کرد و در هر شهرى ، در هر ناحیه اى یک ملایى قاضى شد و چند نفرى هم دادستان و امثال ذلک بدون اینکه از مرکز یک تعیین شده باشد و سرتاسر کشور نهادهاى مختلف پیدا شد، جوشید.»(صحیفه نور جلد:12 صفحه :187 تاریخ سخنرانى :59/3/27)
همچنین مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره)»، در پاورقی همین صفحه 181، از جلد ششمِ «صحیفه امام»، چنین نوشته اند: عبارت «انقلاب ما انفجار نور بود» که غالباً در شعارها استفاده می شود، برگرفته از اظهارات فوق می باشد که به اشتباه به عنوان سخن امام خمینی(ره) تلقی شده است. (مجله یاس ، ش 19 )
دوم . با این حال مفهوم چنین عبارتی از فرمایشات مختلف حضرت امام(ره) قابل برداشت بوده و می توان در تبیین آن چنین گفت :
1-اینکه انقلاب اسلامی از منظر امام «انفجار نور» تعبیر می یابد. در واقع انفجار نور بندگی در جهان ظلمانی استکباری معاصر باشد0که انقلاب همانند نور، ظلمت مستکبرین را برملا ساخت 0 امواج وتاثیرات انقلاب اسلامی در تمام جهان نمایان شد؛وهمه ملتها به حقوق خود در مقابل حکومت های جور به خود آمدند0 در سایه آن فضا ،نورانیت معنوی وهمه چیز رنگ معنوی به خود گرفت0 بنابراین انقلاب اسلامی ،انفجاری از نور در عصر ظلمت و سکون و سکوت بود، که لرزه بر بنیان طاغوت ها و ابرقدرت ها انداخت 0 امام فرموده اند «نهضت انفجاری ایران در اثر دیکتاتوری واختناق وفشار رژیم پهلوی هشداری بود برای همه مستکبرین در مقابل مستضعفین و000دولتها باید در خدمت ملت ها باشند وملت ها پشتیبان آنان تا آسایش برای همه گان باشد عاقبت اختناقها انفجار است»0(صحیفه نور ج7 ص32) در جای دیگر می فرماید :«یکی از عواملی که موجب پیروزی شماها شد همین زیادی ظلم وزیادی اختناق بود ،که این اختناق وفشار زیاد شد ،انفجار از آن پیدا شد»(صحیفه نور ؛ج8،ص444)
2- جمله (انقلاب، انفجار نور بود) مبین انفجار عشق با پیوند بین رهبر و مردم،باشد ؛که تا آن زمان این علاقه وارتباط بین رهبروملت اینگونه سابقه نداشته است ،یک مرتبه در این برهه از زمان ،مثل نورپرتو افکنی کرد،وبه اوج خود رسید0 از پرتو انوار پیروزی انقلاب هزاران چشمه نور در زندگی این ملت جوشید و جلوه های عشق و امید را در اعماق جانها و روانها متجلی ساخت.این مضمون در بیان امام چنین آمده است :«ملت ایران،…می دانند که انقلاب عظیم ایران که در نوع خود کم نظیر یا بی نظیر است از ارزشهای بزرگی برخوردار است…امید است که این انقلاب جرقه وبارقه ای الهی باشد که انفجاری عظیم در توده های زیر ستم ایجاد نماید وبه طلوع فجر انقلاب مبارک حضرت بقیةالله ارواحنا لمقدمه الفداء منتهی شود.»(همان ج15 ص75)
3- همانطور که گاه نوربه طور ناگهانی روشن وخاموش می شود،پیروزی انقلاب اسلامی از این جهت که ،عموم تحلیل گران سیاسی و همه کسانی که در رخدادها و حوادث ایران دخیل بودند وقوع چنین پیروزی را، حتی تا روزهای واپسین عمر رژیم شاه ناممکن می دانستند، بیشتر شبیه به یک نور ومعجزه بود تا تحولی عادی.واین پیروزی را کسی پیش بینی نمی کرد؛لذا تعبیر به نور شده است0امام در این مورد می فرمایند: «تقریبا ما به این مرتبه رسیده ایم که ملت ما یک دفعه یک انقلابی کرد ویک انفجاری درست حاصل شد که نظیر آن در هیچ جا نبود ، یک ملتی که همه چیزش وابسته بود واین رژیم سابق همه چیز این را از دست داده بود وهمه چیز ما را وابسته کرده بود ،یک دفعه یک انفجاری در برکت همین مجالس بود» [مجالس سوگواری ابا عبدالله الحسین علیه السلام]0(همان ج16ص348)
شواهد دیگر در مضمون انفجار بودن انقلاب اسلامی در کلام اما م(ره):
« موج این نهضت شما و انقلاب شما، در عالم این موج رفته است ، در همه جاى دنیا این موج پیروزى شما سایه افکن است .» ؟(صحیفه نور جلد:17 صفحه :63 تاریخ سخنرانى :61/7/25)
« ما براى خاطر خداى تبارک و تعالى این نهضت را و این ادامه نهضت را دنبال کردیم و ملت ما بحمدالله با رشد ایمان و با قدرت الهى این انقلاب را به پیش برد امیدواریم که این انقلاب یک انقلاب جهانى بشود و مقدمه براى ظهور حضرت بقیه الله – ارواحناله الفداء – باشد» . (صحیفه نور جلد:16 صفحه :88 تاریخ سخنرانى :61/1/1)« خاصیت یک نهضت اسلامى که از خود توده ها و خود ملت برخاسته همین هایى است که در ایران واقع شد. یکدفعه سرتاسر ایران بعد از اینکه انقلاب به پیروزى تا حدودى رسید سرتاسر کشور بدون اینکه یک نظمى در کار باشد و یک اشخاصى بخواهند مردم را آگاه کنند، خودشان برداشتند و سازمان هایى درست کردند و گروه هایى درست کردند. سرتاسر ایران خود ملت دادگاه درست کرد و در هر شهرى ، در هر ناحیه اى یک ملایى قاضى شد و چند نفرى هم دادستان و امثال ذلک بدون اینکه از مرکز یک تعیین شده باشد و سرتاسر کشور نهادهاى مختلف پیدا شد، جوشید.»(صحیفه نور جلد:12 صفحه :187 تاریخ سخنرانى :59/3/27)
انفجار نور؟