برتری امیرمؤمنان بر انبیاء
برتری امیرمؤمنان بر انبیاء
برتری امیرمؤمنان بر انبیاء
آیا امیرمؤمنان (علیه
السلام) از تمام انبیاء افضل است؟
برتری
امیرمؤمنان (علیه
السلام) بر انبیاء جز رسول گرامی اسلام (صلی
الله علیه و آله و سلم) از دو منظر اثبات شدنی است:
1.برتری مقام الهی امامت بر نبوت
شیعه با
تکیه بر مبانی قرآنی معتقد است که امامت به عنوان یک مقام الهی ما فوق نبوت است و
به تبع آن امامان شیعه و به خصوص امیرمؤمنان (علیه
السلام) از دیگر پیامبران افضل و برتر هستند. این آیه برتری
امامت بر نبوت را ثابت می کند:
« وَ
إِذِ ابْتَلی إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُک
لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیتی قالَ لا ینالُ عَهْدِی الظَّالِمینَ » [1] ؛
«(به
خاطر آورید) هنگامی که خداوند، ابراهیم را با وسایل گوناگونی آزمود. و او به خوبی
از عهده این آزمایش ها برآمد.
خداوند
به او فرمود:
«من تو
را امام و پیشوای مردم قرار دادم!»
ابراهیم
عرض کرد: «از دودمان من (نیز امامانی قرار بده!)».
خداوند
فرمود:
با
نگاهی بر شأن نزول این آیه، اعطای مقام امامت به ابراهیم (علیه
السلام) بعد از اعطای مقام نبوت، در اواخر عمر شریفش و بعد
از امتحانات مختلف بوده است و شیعه با این نگاه امامان را برتر از پیامبران می
شمارند. [ 2 ]
زیرا عنوان امامت، مثبت افضلیت است.[3]
2. وجود آیه و روایات خاص بر برتری امام
ورای آیه
قبل، آیه و احادیث مخصوصی وجود دارد که گواه افضلیت امام علی; (علیه
السلام) بر پیامبران است. در جریان مباهله حضرت علی (علیه
السلام)
« فَمَنْ
حَاجَّک فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَک مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ
أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکمْ
ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبینَ » [4] ؛
«هرگاه
بعد از علم و دانشی که (درباره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانی با تو به محاجّه و
ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان
خود را؛ ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت
کنیم، شما هم از نفوس خود؛ آن گاه مباهله کنیم؛ و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار
دهیم».
امیرمؤمنان (علیه
السلام) نفس و هم ردیف پیامبر (صلی
الله علیه و آله و سلم) شمرده شده است و در منظر الهی غیر
از امیرمؤمنان (علیه
السلام) کسی در صفات و کمالات مانند وی برای پیامبر (صلی
الله علیه و آله و سلم) نیست و هم ردیف و هم نفس پیامبر (صلی
الله علیه و آله و سلم) مانند پیامبر بر دیگر انبیاء برتر
خواهد بود. [5]
روایات
بسیاری نیز در منابع روایی وجود دارد که همگی گواه بر برتری امیرمؤمنان; (علیه
السلام) است؛ از این روایات که در منابع شیعه و سنی نقل
است: روزی حضرت از پیامبر (صلی
الله علیه و آله و سلم) پرسید که شما افضل هستید یا جبرئیل؟
پیامبر (صلی
الله علیه و آله و سلم)
«یا علی!
خداوند انبیاء مرسل را بر ملائکه مقرب برتری بخشیده و مرا بر تمام انبیاء مرسل
برتری بخشیده است و فضیلت بعد از من مال تو است، ملائکه خدمتکاران ما و خدمتکاران
محبین ما هستند»[6]
124. [2] . الهدایة،
صدوق، ص 73. [3] . قدردان، پاسخ
به شبهات کلامی امامت، ص 98. [4] . آل عمران، آیه
61. [5] . فاضل مقداد،
اللوامع الاللهیه، ص 383. [6] . «یا عَلِیُّ
إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فَضَّلَ أَنْبِیَاءَهُ الْمُرْسَلِینَ
عَلَی مَلَائِکَتِهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ فَضَّلَنِی عَلَی جَمِیعِ
النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ الْفَضْلُ بَعْدِی لَکَ یَا عَلِیُّ وَ
لِلْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِکَ وَ إِنَّ الْمَلَائِکَةَ لَخُدَّامُنَا وَ
خُدَّامُ مُحِبِّینَا». ینابیع الموده، ج3، ص 377؛ صدوق، کمال الدین، ج1، ص
254؛ عیون اخبارالرضا (علیه السلام) ،
ج1، ص 262؛ بحارالانوار، ج26، ص 335.
برتری امیرمؤمنان بر انبیاء