معنای حفظ، روشها و توصیه ها
حفظ قرآن به چه معنا است؟ و برای حفظ قرآن چه روشها و توصیه هایی هست؟
حفظ، یعنی نگهداری و مراقبت؛ و حفظ قرآن یعنی به خاطر سپردن و نگهداری الفاظ و مفاهیم قرآن در ذهن، برای عمل به آموزههای آن و رسیدن به کمال و سعادت جاودانه. برای سنین مختلف روش های مناسب و تجربه شدهای از سوی حافظین و مراکز تخصصی مربوطه ارائه شده است، که میتوان با آنها تماس گرفت و از راهنماییها و تجربیات آنها استفاده کرد.[ ر. ک: فصل آخر این کتاب (فصل منابع و مراکز علمی، فرهنگی، آموزشی ، پژوهشی و اطلاع رسانی قرآنی).]در یک تقسیم کلی حفظ قرآن به لحاظ شیوه و روش شروع، یا ترتیبی است و یا موضوعی و منتخب؛ و به لحاظ کمیت یا حفظ کلّ است یا نصف، یا جزء، یا سوره و یا آیه را شامل میشود.
حفظ ترتیبی حفظ از ابتدای قرآن یعنی از سوره حمد تا آخر قرآن یعنی سوره ناس یا حفظ از یک محدوده مشخص مثلا یک جزء یا چند جزء است؛ حفظ موضوعی، حفظ آیات مربوط به یک موضوع، یا یک سوره و یا چند سوره خاص و منتخب میباشد.
اما به صورت کلی برای حفظ قرآن، لازم است به توصیه های زیر که در آغاز حفظ و در میانه راه و در ماندگاری و تثبیت آیات حفظ شده، و نیز در تقویت انگیزه و اراده مؤثرند، توجه شود:
1. گرفتن تصمیم جدی و باقی ماندن بر تصمیم.
2. داشتن جواب های قانع کننده برای سوال های ذیل: چرا حفظ می کنم؟ فایده اش چیست؟ قرآن چیست؟ سخن کیست؟ روی من چه اثراتی ممکن است داشته باشد؟ چقدر به قرآن علاقه دارم؟ چه چیزی از قرآن برای من مهم تر است؟ چه کتابی از این مهم تر است؟ و… .
3. قرائت صحیح و روان قرآن به طوری که در هیچ جای قرآن مشکل قرائت نداشته باشید.
4. استفاده از یک قرآن خوش خط (مانند خط عثمان طه).
5. انس با صوت قرآن و گوش کردن به نوار ترتیل به ویژه قاریانی که صدای دلنشین دارند.
6. تقسیم اوقات حفظ به دو بخش(یکی برای حفظ و دیگری برای تکرار)، زمان حفظ ثابت باشد و بهتر است در مکانی آرام و اوایل صبح بعد از نماز صبح باشد ولی تکرار را میتوان هر موقع باشد، انجام داد.
7. انتخاب قسمتی از قرآن (یک صفحه، یا چند آیه)؛ اول چندین مرتبه باید آن را خواند (از روی متن) و سپس از حفظ برای کسی قرائت کرد تا غلطهای احتمالی را یاد آور شود.
8. خواندن آیه به آیه از حفظ.
9. انتخاب مکانی ثابت و داشتن حوصله.
10. هرگونه که حفظ می شود، به همان روش تکرار گردد.
11. در هنگام حفظ، زبان کار کند و صدا بیرون بیاید. کلمات آیات نیز شمرده شمرده و با تأنی خوانده شود.
12. در ابتدا هر روز محفوظات از حفظ خوانده شود؛ بعداً هفته ای یک بار و به مرور زمان ماهی یک بار، دوره شود و… اگر به این نحو حفظ گردد، فراموش نمی شود و قرآن خودش در سختی ها یار و مددکار شخص خواهد بود.
13 . یکی از مؤثرترین تکنیک های حفظ قرآن مشارکت در کلاس های حفظ و کار گروهی کردن و رقابت با دیگران زیر نظر استاد راهنما و شرکت در مسابقات است.
14. با مراکز تخصصی حفظ قرآن تماس بگیرید و از نرم افزار ها و تجربیاتی که اساتید فن دارند استفاده کنید.
15. در خصوص حفظ قرآن، سعی کنید بیش از طاقت به خودتان سخت نگیرید. به آرامی و حوصله آیاتی که حفظ کردید مرور کنید و سعی کنید در جلسات و مسجد که میروید آیات حفظ شده را برای دیگران بخوانید. حفظ سریع فراموشی را به دنبال دارد، باید تلاش نمائید تا محفوظات خود را تثبیت کنید، نگهداری محفوظات مهمتر از اصل حفظ است.
16. به سلامتی جسم و تغذیه مناسب، ورزش، تفریح و استراحت به جا و به اندازه توجه داشته و برنامه داشته باشید چرا شادابی و نشاط در ادامه کار بسیار موثر است.
معنای حفظ، روشها و توصیه ها