ازدواج فرزندان آدم(ع)

در باره ازدواج فرزندان حضرت آدم سه نظرمطرح است: 1. خداوند برای هر یک از پسران و دختران، زوجی از فرشتگان و جنّیان آفرید و اولاد آنها با یکدیگر به صورت پسر عمو و دختر عمو در آمدند و تکثیر نسل صورت گرفت. «زراره» به نقل از امام صادق علیه السّلام در نقد نظر اهل سنّت می گوید: وای بر این گروه که نظرات آنها نه موافق نظرات فقهای حجاز است و نه مطابق آراء فقیهان عراق. خداوند دو هزار سال قبل از خلقت آدم امر فرمود تا بر لوح محفوظ نقش ببندد که ازدواج برادر و خواهر با یکدیگر از محرمات است, پس چگونه است اینگونه نظرات, در حالیکه ما هیچ اثری از حلیّت این موضوع در کتب آسمانی مثل تورات و زبور و قرآن نمی یابیم, براستی که اینگونه برداشتها چیزی نیست مگر تقویت نظریة مجوسیان.آنگاه حضرت پیرامون پیدایش نسل آدم و ذریّه او فرمود:«آدم علیه السّلام در هفتاد بار زایمان حوّا صاحب یکصد و چهل دختر و پسر شد(حضرت حوّا در هر حمل صاحب دو قلو، یکی پسر و دیگری دختر، می شد) تا اینکه هابیل به دست برادرش کشته شد. در مرگ او آدم آنقدر بی تابی کرد که تصمیم گرفت پنجاه سال از حوّا دوری گزیند، بعد از این مدت طولانی خداوند بر آنها عطیه ای بهشتی مرحمت فرمود، عصر روز پنج شنبه حوریه ای بنام« نزلة» از بهشت آمد و با «شیث» ازدواج کرد و فردای آن روز به هنگام عصر کنیزکی بهشتی بنام «منزلة» به امر خداوند از بهشت آمد و به ازدواج«یافث» در آمد. از همسر شیث پسری به دنیا آمد و نیز از همسر یافث دختری، و آن هنگام که آندو به حد بلوغ رسیدند با یکدیگر ازدواج نمودند . سلف صالح و برگزیدگان از پیامبران یکی پس از دیگری پا به عرصة وجود نهادند.»( مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403 هـ .ق، ج 11، ص 224 و 223.
2. فرزندان آدم علیه السّلام با نسل های باقیمانده از نسل های پیشین ازدواج کردند. چرا که آدم ـ علیه السّلام ـ نخستین انسانی نبود که بر این پهنا گام نهاده، بلکه پیش از او انسانهایی در روی زمین زندگی می کرده اند و منقرض شده اند.( مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیست و هشتم، ج 3، ص 282، و سبحانی، جعفر، منشور جاوید، قم، موسسه امام صادق ـ علیه السّلام ـ ، ج 11، ص 111)
در «توحید» صدوق از امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایتی آورده شده که در ضمن آن به راوی فرموده:«شاید شما گمان کنید که خدای عزّوجلّ غیر از شما هیچ بشر دیگری نیافریده، نه چنین نیست بلکه هزار هزار آدم آفریده که شما از نسل آخرین آدم از آدم ها هستید.»( صدوق، ابن بابویه، توحید، تهران، مکتبة الصدوق، چاپ1378 هـ .ق، ص277، حدیث 2)
3. نظریه سوم ناظر به اینست که: ازدواج آنها با خودشان انجام گرفته و مجوّز آن، ضرورت آغاز آفرینش و نبودن همسری دیگر بوده است.
از امام سجاد علیه السّلام نقل شده است که«… هابیل با«لودا» خواهر هم قولوی قابیل ازدواج کرد و«قابیل» با«اقلیما»، همزاد و هم قولوی هابیل.» مرد قرشی گفت اینکه عمل مجوسیان امروز است، حضرت فرمود:«مجوسیان اگر این کار را می کنند و ما آن را باطل می دانیم برای این است که بعد از تحریم خدا آن را انجام می دهند.»( طبرسی، احتجاج، نجف، انتشارات نعمان، 1386، هـ .ق، ج 2، ص 44)
و از امام رضا ـ علیه السّلام نقل شده که فرمود:«حوّا حامله شد به هابیل و خواهر او در یک شکم، و در شکم دوم به قابیل و خواهر او، پس هابیل را به خواهر قابیل و قابیل را به خواهر هابیل تزویج نمود، و بعد از آن نکاح خواهران حرام شد.»( مجلسی، حیاة القلوب، پیشین، ج1، ص 198).
در جمع بندی اقوال باید بگوییم که علاّمه مجلسی طرفدار قول اول است و در رابطه با احادیثی که راجع به قول سوم نقل شده گفته است:«چون این احادیث موافق اهل سنّت است، بر تقیّه حمل کرده اند.»( مجلسی، حیاة القلوب، پیشین، ج1، ص 198، و بحارالانوار، ج 11، ص 219)
همچنین سید نعمت الله جزایری صاحب«قصص الانبیاء» قول اول را می پذیرد و احادیث قول سوم را حمل بر تقیه می کند(جزایری، سیّد نعمت الله، قصص الانبیاء، ترجمة یوسف عزیزی، تهران، انتشارات هاد، چاپ پنجم، 1379 هـ .ش، ص 114)
علاّمه طباطبائی در«المیزان» در تفسیر آیة شریفة«وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالاً کَثِیراً وَ نِساءً»( نساء/1) طرفدار قول سوم است .و می نویسد:«از ظاهر اطلاق آیة شریفه بر می آید که در انتشار نسل بشر غیر از آدم و همسرش هیچ کس دیگری دخالت نداشته، نه هیچ زنی از غیر بشر دخالت داشته، و نه هیچ مردی، چون قرآن کریم در انتشار این نسل تنها آدم و حوّا را مبدأ دانسته و اگر غیر آدم و حوّا مردی یا زنی از غیر بشر دخالت می داشت، می فرمود:« و بثَّ منْهُما و مِنْ غیرهما» و یا عبارتی دیگر نظیر این را می آورد تا بفهماند که غیر از آدم و حوّا موجودی دیگر نیز دخالت داشته.
و اما اینکه چنین ازدواجی در اسلام حرام است و بطوری که حکایت شده در سایر شرایع نیز حرام و ممنوع بوده است ضرری به این نظریه نمی زند برای اینکه تحریم حکمی است تشریعی، که تابع مصالح و مفاسداست، نه حکمی تکوینی(نظیر مستی آوردن شراب) و غیر قابل تغییر، و زمام تشریع هم به دست خدای سبحان است.»( طباطبائی، محمد حسین، المیزان، ترجمة محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، ج 4، ص 229)