اشتغال زن
آیا کار کردن زن ممانعتی با اسلام دارد؟
در پاسخ به پرسش شما به بیان دیدگاه مقام معظم رهبری در باره اشتغال زنان می پردازیم. بطور اجمال نظر مقام معظم رهبری در مورد اشتغال بانوان، این چنین می توان بیان کرد: ایشان در سومین نشست اندیشههای راهبردی مسئله اشتغال زنان در جامعه را، امری قابل قبول و بدون اشکال خواندند اما تأکید کردند: در این زمینه باید دو شرط اساسی را کاملاً رعایت کرد نخست: اینکه اشتغال، کار اساسی زن در خانه و خانواده و مسئولیت مهم همسری و مادری را تحت الشعاع قرار ندهد و دوم اینکه مسئله محرم و نامحرم بخوبی رعایت شود.اما بطور تفصیل باید بگوییم: کار زنان اختصاصى به حوزه درون خانه ندارد، بلکه زن مى تواند هر نوع کارى که فاسد کننده خانواده و مزاحم حقوق ناشى از ازدواج نباشد براى خود انتخاب کند و درآمدش هم منحصراً به خود او تعلق دارد.
ناگفته نماند که موضوع بحث ما این نیست که آیا زن در درجه اول باید به وظایف خانوادگى بپردازد یا نه؟
بدون تردید ما طرفدار این هستیم که وظیفه اول زن، مادرى و خانه دارى است؛ پس در اینجا با سه مسئله مواجه هستیم:
1. اصل حضور زنان در فعالیت هاى اجتماعى و اشتغال آنان
2. حوزه حضور زنان در فعالیت هاى اجتماعى و اشتغال آنان که باید متناسب با ویژگى هاى جسمى و روحى زنان باشد.
3. نحوه حضور زنان در فعالیت هاى اجتماعى و اشتغال که باید سالم و بدون آفت باشد. اسلام ساز و کارهایى را براى مسئله اندیشیده است و از جمله آنها مى توان به پوشش اسلامى بانوان و کسب اجازه از همسران و توصیه به منع اختلاط اشاره کرد.
4. در واقع هدف اساسى آموزه هاى دینى از این حقوق و تکالیف این است که زنان و مردان شخصیت واقعى خویش را بازیافته و به آنچه شایسته و مصلحت است دست یابند. از این رو همیشه زن و شوهر باید این نکته مهم را با خود مرور کنند که «شریک زندگى غیر از شریک تجارى است و کانون خانواده، باید با عشق و دلدادگى زن و شوهر شروع شود و استمرار یابد».
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه مسئله زن و خانواده از مسائل درجه یک کشور است افزودند: در خصوص زن و خانواده، منابع و تعلیم اسلامیِ برجسته و متقنی وجود دارد که باید پس از تئوریزه شدن، بهصورت نظریه های قابل استفاده، در اختیار همه قرار گیرد.
حضرت آیت الله خامنه ای، نقش و سهم بانوان در نظام اسلامی را ممتاز و بی بدیل دانستند و خاطرنشان کردند: نقش بانوان در دوران مبارزه، پیروزی انقلاب اسلامی، بعد از انقلاب بهویژه دورهی بسیار سخت دفاع مقدس، و در عرصه های مختلف، نقشی مؤثر، ممتاز و بی جایگزین است که با هیچ معیاری قابل اندازه گیری نیست.
ایشان با تأکید بر اینکه کشور همواره به حضور زنان در مجموعه حضور ملی، نیازمند است، خاطرنشان کردند: بر همین اساس باید برای حفظ ظرفیت بانوان در جامعه و نقش آفرینی آنان، تلاش شود.
رهبر انقلاب اسلامی، دومین علت مهم ضرورت توجه به موضوع زن را، نقش اساسی و محوری زن در خانواده دانستند.
ایشان خاطرنشان کردند: در نگاه اسلام، خانواده پایه بسیار مهم و سلول اصلی جامعه است، به گونه ای که بدون بهره مندی از خانواده های «سالم، سرزنده و با نشاط»، امکان پیشرفت جامعه به خصوص پیشرفت فرهنگی وجود ندارد و اینگونه خانواده ها نیز بدون حضور زنان مؤمن و فهیم، شکل نمی گیرند و استمرار نمی یابند.
رهبر انقلاب، تمرکز دشمنان بر مقوله زن به عنوان یکی از مبانی هجوم سیاسی- تبلیغاتی به نظام اسلامی را، سومین علت ضرورت توجه کامل به مقوله زن خواندند و افزودند: باید با روشنگری در افکار عمومی مردم جهان، اجازه ندهیم اهداف سیاستگذاران و برنامه ریزان غربی در «حمله به مبانی اسلام در قبال زن»، محقق شود.
ایشان در همین زمینه به فرار زیرکانه غرب از ورود به مقوله خانواده اشاره و خاطرنشان کردند: غربی ها، بحث زن را با شدت مطرح می کنند اما اسمی از خانواده نمی آورند چرا که بحث خانواده از نقاط ضعف بارز آنهاست.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به کارهای فراوان بر زمین مانده در موضوع زن و خانواده تأکید کردند: نظریه پردازی و گفتمان سازی در این زمینه، نیازی حقیقی است که باید مورد توجه روحانیون و اندیشمندان و صاحبنظران حوزه و دانشگاه قرار گیرد که البته نقش رسانه ها نیز در زمینه گفتمان سازی، بسیار مهم است.
حضرت آیت الله خامنه ای سرمایه گذاری پژوهشی و پرهیز از انفعال در «بررسی و نقد نظریات رایج دنیا در باب زن و خانواده را» دو پیش شرط نظریه پردازی در این زمینه دانستند و افزودند: باید با اتکای به داراییهای فراوان علمی، در میان مدت و درازمدت دهها نظریه و الگوی مترقی از اسلام استخراج و ارائه کرد.
ایشان، نگاه غرب به زن را گمراهی و ضلالتی عمیق و بزرگترین اهانت و ضربه به کرامت زن برشمردند و افزودند: حتی افراطی ترین فمینیستها نیز برخلاف تصورشان در حال زدن ضربه ای اساسی به «زن» هستند چرا که با ضایع کردن زن، او را به ابزاری برای شهوت رانی مرد تبدیل کرده اند و متأسفانه این مسئله، در افکار عمومی غرب نیز پدیده ای عادی و پذیرفته شده است.
رهبر انقلاب اسلامی نگاه اسلام به زن را فوق العاده متعالی خواندند و تأکید کردند: در نگاه اساسی اسلام، زن از حیث انسان بودن هیچ فرقی با مرد ندارد و به استناد آیات قرآنی، زن و مرد در مسیر تعالی و قرب الهی، کاملاً یکسان هستند.
ایشان نگاه اسلام به خانواده را بسیار متعالی و جذاب برشمردند و خاطرنشان کردند: خیلی از مشکلات زنان مربوط به مسائل خانواده است که در این زمینه خلأهای قانونی و خلأهای سنتی عجیب و فراوانی داریم که اگر این مسائل حل شود مشکلات برای زنان در اجتماع کاهش می یابد و قابل تحمل می شود.
رهبر انقلاب، جنسیت را در نگاه اسلام، امری ثانوی و عارضی خواندند و افزودند: مسئله جنسیت در کارکردهای زندگی معنا و مفهوم می یابد و در جایگاه زن و مرد در اسلام، هیچ تأثیری ندارد.
ایشان نقش همسری و مادری را، فوق العاده مهم توصیف و خاطرنشان کردند: همسر خوب می تواند مرد را در جامعه به عنصری مفید و مؤثر تبدیل کند.
حضرت آیت الله خامنه ای، مسئله اشتغال زنان در جامعه را، امری قابل قبول و بدون اشکال خواندند اما تأکید کردند: در این زمینه باید دو شرط اساسی را کاملاً رعایت کرد نخست اینکه اشتغال، کار اساسی زن در خانه و خانواده و مسئولیت مهم همسری و مادری را تحت الشعاع قرار ندهد و دوم اینکه مسئله محرم و نامحرم بخوبی رعایت شود.
باید در این زمینه گفت که توجه و نگرانی مقام رهبری در مورد اشتغال زنان و رعایت این دو شرط، کاملا بجا و منطقی و مطابق با موازین شرعی و به مصلحت زنان و جامعه است و بدون شک بهترین و والاترین منزلت و مقام و مناسبترین مسئولیت برای زنان خانه داری و تربیت نسل آینده است؛ مسئولیتی که با جسم و روح ظریف و لطیف زنان تناسب دارد و این زنان هستند که می توانند با احساسات و عواطف سرشار خود، کانون خانواده را گرم و مستحکم سازند و به خانواده و جامعه، آرامش و امید و نشاط بدهند و بدین وسیله بزرگترین مسئولست اجتماعی خود را نیز انجام دهند؛ زیرا این فرزندان صالح و تربیت شده مادران هستند که اداره جامعه را در آینده بعهده می گیرند و مردان نیز در چنین کانونی با دلگرمی واشتیاق و انگیزه بالاتری به وظایف اجتماعی خویش میپردازند. امام امت ره فرمودند: از دامن زن است که مرد به معراج میرود.
رسول گرامی اسلام فرمودند: بالاترین جهاد زنان، خوب شوهر داری کردن است و حضرت زهرا سلام الله علیها بعنوان بهترین الگوی زنان ما از اینکه نبی مکرم اسلام کارهای داخل منزل را به او واگذار کردند، بسیار خوشحال و خرسند شدند. از سوی دیگر اسلام، تامین مخارج زندگی و نفقه زن را به عهده مرد گذاشته است تا آنان با خیال راحت به وظیفه مهم و خطیر تدبیر منزل و تربیت نسل آینده بپردازند و قطعا سالمترین و بهترین و مناسب ترین مسئولیت و وظیفه زنان که با روح و جسم لطیف و ظریف و پر احساس آنها تناسب دارد، امور منزل و شوهر داری و تربیت نسل آینده است – وظیفه ای که طبق فرمایش مقام معظم رهبری بی بدیل است و هیچکس جز زنان و بانوان محترمه نمیتواند آن ها را انجام دهد. در حالی که شغلهای اجتماعی را دیگران هم میتوانند انجام دهند و هیچ وقت روی زمین نمیماند. البته واضح است که با توجه به ضرورت های اجتماعی، پذیرش و انجام کارها و مسئولیتهای اجتماعی متناسب با زنان و در محیط زنانه مانند مدارس دخترانه و یا بیمارستان های زنان و مانند آن، منحصرا باید در اختیار بانوان قرار گیرد اما متاسفانه واقعیات جامعه ما بگونه دیگری است. امروزه با کمال تاسف مشاهده می شود که یک رقابتی سخت بین زنان و دختران تحصیل کرده برای بدست آوردن هر گونه شغل و کاری که آن ها را به نحوی مشغول سازد، در گرفته است و بسیاری از آنان برای چشم و هم چشمی و رقابت و عقب نماندن از دیگران به هر شغل و کار اجتماعی با هر در آمد ناچیزی تن میدهند و آن را برای خود یک ارزش و کمال محسوب می کنند و از وظیفه و رسالت اصلی خویش غافلند. امروزه بسیاری از زنان در بسیاری ادارات و سازمان ها و مراکز دولتی و خصوصی، از کارمند بانک و پست و مجری برنامه های تلوزیون گرفته تا فروشندگی و کارگری و حتی رانندگی تاکسی و اتوبوس !، به کار گرفته شده اند و برخی از کارهای غیر مرتبط و غیر ضروری و مشاغل و کارهای اجتماعی که در حیطه و مسئولیت مردان است و هیچ سنخیتی با جسم و روح زنان ندارد، بدست زنان افتاده است.
این روند رو به رشد برای بسیاری از مردان و زنان آگاه و خیرخواه، مشکوک و سوال بر انگیز است که چرا زنان و دختران ما بجای توجه به مسئولیت و رسالت اصلی خود ــ که همان همسری و مادری و مربی جامعه بودن است ــ به دنبال شغل و کارهای خارج از منزل می باشند؟ چرا پیدا کردن شغل و کار نه تنها برای زنان تحصیل کرده یک دغدغه و نگرانی شده بلکه بعنوان یک ارزش و کمال برای آنان محسوب می شود؟ و ازدواج و همسری و مادری، کم رنگ و بی ارزش و در مراتب بعد قرار گرفته است؟
چرا صدا و سیمای ما در فیلم ها و سریال های خود، زنان شاغل و بد حجاب را به عنوان افرادی با فرهنگ و شخصیت معرفی میکند و زنان خانه دار و یا محجبه را افرادی عقب افتاده و منفی جلوه میدهد و چرا بسیاری از مجریان برنامه ها و اخبار را از زنان انتخاب می کند؟ چرا بسیاری از آگهی های استخدام، بدنبال استخدام خانمها و زنان می باشند؟ و چرا ؟
به نظر میرسد که جامعه اسلامی ما نیز تا حدودی متأثر از جوامع غربی شده است و دشمنان بدنبال ترویج تفکر باطل و ظالمانه فمینیستی ،در جامعه ما هستند و از سوی دیگر عده ای از غربزده ها برای عقب نماندن از جوامع دیگر و تامین خواست سازمانهای باصطلاح دفاع از حقوق زنان به چنین اقداماتی دست می زنند. هم چنین زنان بدلیل قانع بودن به حقوقی کم و ناچیزو حرف شنوی و دقت در کار، بیشتر از مردان، مورد توجه صاحبان کار و مشاغل هستند که بنظر میرسد این اقدام،نوعی استثمار و بیگاری و ظلم به مقام و منزلت زن می باشد. اما باید دانست که تفکر منحط فمینیستی از نظر عقل و فطرت و شرع مقدس، باطل و مردود شده است و طبق فرمایش مقام معظم رهبری بالاترین ظلم و اهانت به مقام و منزلت زنان میباشد و استفاده ابزاری از زنان در جامعه، از نظر عقل و شرع، باطل و محکوم است. بر این اساس میتوان گفت که پذیرش و انجام کارهای غیر مرتبط و شغل های اجتماعی غیر ضروری از سوی بانوان خصوصا در محیط مردانه به هیچ وجه به صلاح خود زنان و جامعه نیست زیرا این گونه کارها نه تنها زنان را از وظیفه اصلی خود ــ یعنی خانه داری و شوهرداری و تربیت فرزند ـــ باز می دارد؛ بلکه زمینه فساد و گناه و ارتباطهای نامشروع را فراهم میکند و از سوی دیگر اشغال این گونه کارها توسط زنان، باعث بیکار شدن تعدادی از مردان و پسران جوان جویای کار می شود. بدون شک یکی از عوامل مهم افزایش فساد و گناه و روابط نامشروع در جامعه و افزایش آمار طلاق و مشکلات خانوادگی، حضور غیرضروری زنان در کارها و مشاغل اجتماعی غیرمرتبط و غیر لازم است.
امید است که مسئولین فرهنگی جامعه همانند رهبر معظم انقلاب متوجه این خطر و انحراف باشند خطری که بیم آن می رود که در آینده به یک بحران فرهنگی و اجتماعی تبدیل شود و با تبعیت از فرامین و منویات مقام معظم رهبری در این زمینه و فرهنگ سازی و تبیین مقام و منزلت والای زن، آنان را در جایگاهی قرار دهند که خداوند آن ها را قرار داده است و بدین وسیله موجبات رشد و تعالی آنان را فراهم ساخته و جامعه را در مسیر صحیح خود قرار دهند.
اشتغال زن