والدین تارک خمس
اگر پدری مسئله خمس را رعایت نکند و افراد تحت تکفل او را نهی از منکر کرده ولی او به این کار ادامه دهد، وظیفه افراد تحت تکفل او چیست، آیا میتوانند آز آن اموال استفاده کنند؟
همه مراجع (به جز خامنهای، تبریزی، سیستانی): اگر یقین نداشته باشند که به اموال او خمس تعلق گرفته، استفاده از آنها جایز و بر آنان تکلیفی نیست و در صورت اطمینان به تعلق خمس به اموال و امتناع او از پرداخت، زن و فرزند میتوانند با اجازه از مجتهد در اموال مورد حاجت تصرف کنند و خمس اموالی را که مورد مصرف آنها است بر ذمه بگیرند و بعداً بپردازند[ توضیح المسائل مراجع، م 1795؛ نوری، توضیح المسائل، م 1791؛ بهجت، توضیح المسائل، م 1408؛ دفتر مراجع.]
آیات عظام خامنهای، تبریزی و سیستانی: بر آنان تکلیفی نیست و می توانند از غذای و اموال او استفاده کنند هرچند یقین داشته باشد که خمس به این اموال تعلّق گرفته است و گناه آن بر عهده کسی است که خمس مالش را نداده است.[ توضیح المسائل مراجع، 1795؛ سیستانی، توضیح المسائل، ج1، م 2374؛ دفتر: خامنهای.]
تبصره 1. برای اجازه گرفتن میتوانند از طریق تلفن با دفاتر مراجع تماس برقرار کرده، و نسبت به آن مقدار که از آن مال استفاده میکنند و مورد مصرف آنها است اجازه بگیرند.
تبصره 2. طبق نظر همه مراجع اگر شک دارند که به اموال پدر خمس تعلّق میگیرد، خوردن غذا و استفاده از اموال او اشکال ندارد.
تبصره 3. طبق نظر همه مراجع در معاشرت و استفاده از اموال کسانی که انسان میداند خمس مال خود را نمیدهند، تا علم به بودن خمس در مال و غذای که به شما میدهد ندارید، تصرف در آنها مانعی ندارد.
والدین تارک خمس