دین و اندیشه

معیارهای انتخاب همسر

پرسش و پاسخ

معیارهای انتخاب همسر

- معیارهای انتخاب همسر



میخواستم

بدانم ملاک
های

مهم و مناسب جهت انتخاب همسر ایده
آل

چیست تا زندگی موفّقی داشته باشم؟


همسر گزینی و

تشکیل خانواده، مهم
ترین

رویداد زندگی در دوره جوانی است که تا پایان عمر بر جریان حیات دنیوی و سعادت اخروی

فرد تأثیر مستقیم می
گذارد.

امام صادق(علیه السلام)
 در

این زمینه می
فرماید:


«إنّما

المرأةُ قِلادَةٌ فانظُرْ ما تَتَقَلَّدُ، ولَیسَ لامرأةٍ خَطَرٌ، لا

لِصالِحَتِهِنَّ ولا لِطالِحَتِهِنَّ: وأمّا صالِحَتُهُنَّ فَلَیسَ خَطَرُها

الذَّهَبَ والفِضَّةَ هِی خَیرٌ مِنَ الذَّهَبِ والفِضَّةِ، وأمّا طالِحَتُهُنَّ

فَلَیسَ خَطَرُها التُّرابَ، التُّرابُ خَیرٌ مِنها
؛ همانا زن طوق

(گردنبند) است؛ پس بنگر که چه طوقی به گردن می
افکنی.

برای زن ارزش و بهایی نمی
توان

تعیین کرد، نه برای خوب آنها و نه برای بدشان. زن خوب، ارزشش طلا ونقره نیست، بلکه

از طلا و نقره هم بهتر و ارزشمندتر است و زن بد، ارزشش خاک نیست، بلکه خاک از او

ارزشمندتر است»[1]


در این میان

استحکام زندگی زناشویی به عوامل متعدّدی وابسته است که تنها با در نظر گرفتن همه آن
ها

در فرایند انتخاب همسر است که می
توان

امید داشت خانواده تشکیل شده از صفا و صمیمیتی دائمی برخوردار گردد.


گرچه کم نیستند

افراد عجول، عاشق


پیشه و کسانی که از توانایی پایینی برخوردارند و با نگاه حداقلی به همسر آینده با

پذیرش کمترین ملاک
ها

و خصوصیات در طرف مقابل تن به ازدواجی نافرجام می
سپارند؛

امّا باید گفت تنها نگاه حداکثری به مسأله انتخاب و ازدواج است که باعث می
گردد

استحکام خانواده از ضمانت بالاتری برخوردار گردد؛ زیرا پرواضح است که به هر میزان

پیوند روانی، جسمی، فکری و فرهنگی گسترده
تری

بین دختر و پسر وجود داشته باشد، طعم خوشبختی بیشتری به سراغ زوجین خواهد آمد.


با اینکه

معیارهای هر فردی برای گزینش همسر مناسب، متفاوت از دیگران است؛ امّا برخی معیارها

نقش برجسته
تری

دارند که شرح و تفصیل آن
ها

عبارت است از:


الف. ملاکها

و معیارهای لازم و مطلقی که رکن و اساس


یک زندگی سعادتمندانه هستند و نباید تحت هیچ شرایطی از آن
ها

چشم
پوشی

کرد.


ب. 

آنهایی که شرط کمال هستند و بنابر سلیقه و موقعیت افراد برای بهتر و کامل
تر

شدن زندگی
اند.



الف. ملاکهای

اساسی و کلیدی


ایمان و دینداری:

ایمان و باورهای صحیح مهم
ترین

ویژگی همسر مناسب است؛ زیرا انسانی که دین ندارد هیچ ندارد و در حقیقت مرده متحرکی

است که هیچ تضمینی وجود ندارد پای
بند

به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک باشد، درحالی
که

همسر دین
مدار

هرگز به بی
عفّتی،

بی
حجابی،

خیانت، ناسپاسی و… روی نمی
آورد.

رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)
 نیز

در مشورت با شخصی درباره انتخاب همسر فرمود: «انْکِحْ

وَ عَلَیْکَ بِذَاتِ الدِّینِ
»؛[2]

ازدواج کن ولی بر تو باد که با زن دین دار ازدواج کنی».


همچنین فرمودند:


«مَنْ

تَزَوَّجَ امْرَأَةً لَا یَتَزَوَّجُهَا إِلَّا لِجَمَالِهَا لَمْ یَرَ فِیهَا مَا

یُحِبُّ وَ مَنْ تَزَوَّجَهَا لِمَالِهَا لَایَتَزَوَّجُهَا إِلَّا وَکَلَهُ

اللَّهُ إِلَیْهِ فَعَلَیْکُمْ بِذَاتِ الدِّینِ
؛[3]


هرگاه کسی با بانویی به خاطر ثروتش ازدواج کند، خداوند او را به همان ثروت واگذارد

(از بهره های دیگر محروم سازد) و کسی که با زنی برای جمالش ازدواج کند، امور

ناپسندی از او ببیند، و هر کس به خاطر دینش با او ازدواج کند، خدا او را محروم

نکند».


در حقیقت ایمان و

باورهای دینی به عنوان نگرش اصلی و محوری، به طور مستقیم و غیرمستقیم بر تمام ابعاد

شخصیت زوجین نظیر هدف زندگی، ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و دیدگاه آن
ها

در مورد تفریحات، علایق و… تأثیرگذار است؛ بنابراین اگر فردی در این زمینه از حد

مناسبی برخوردار نباشد، فاقد شرایط محسوب می
شود،

هرچند شرایط دیگر را در حد مناسب داشته باشد.




 
اخلاق

نیک: منظور از اخلاق نیک، رفتارها و تعاملات مناسب در زندگی، سازگاری و مدارا با

افراد است که شامل خوش
زبانی،

عفّت، لج
باز

نبودن، حق
پذیری،

راست
گویی،

حسن ظن، وفاداری،


عدم خساست و… می
باشد.

حسن خلق بدین
معنا

شرط لازم و ملاکی مطلق برای همسری است؛ بنابراین اگر فردی از لحاظ حسن خلق در حد

مناسبی نباشد، فاقد شرایط لازم برای همسری محسوب می
گردد؛

زیرا زندگی مشترک زناشویی، دارای فراز و نشیب
هایی

است که برخورد صحیح با آن نیاز به روحیه ای قوی و اخلاقی پسندیده جهت تفاهم و

همکاری دارد.


از آنجا که اصلاح

صفات ناپسند (در صورت ریشه دار بودن) نیاز به تلاش طاقت فرسا و زمانی طولانی دارد،

شایسته است از همان ابتدا به صفات اخلاقی همسر توجّه کرد تا در سایه انتخاب همسری

خوش اخلاق، زندگی سعادتمندانه ای پی


ریزی گردد وگرنه چنانچه هر یک از طرفین از اخلاقی نیکو و رفتاری شایسته برخوردار

نباشد، طرف دیگر هر چند خوش اخلاق هم باشد، زندگی به کامش تلخ خواهد شد.


یکی از شیعیان به

نام حسین
 

بن
 

بشار واسطی می
گوید:

«کَتَبْتُ إِلَی أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع أَنَّ

لِی قَرَابَةً قَدْ خَطَبَ إِلَیَّ ابْنَتِی وَ فِی خُلُقِهِ سُوءٌ فَقَالَ لَا

تُزَوِّجْهُ إِنْ کَانَ سَیِّئَ الْخُلُق
؛
[4]به

امام أبی الحسن الرضا(علیه السلام)
 طی

نامه ای نوشتم که یکی از بستگان من دختر مرا خواستگاری کرده و کمی تندخو است. حضرت

در جواب فرمود: اگر اخلاقش بد است دخترت را به ازدواج او در نیاور».


سلامت جسمانی و

روانی: این شرط نیز جزء شرایط لازم یک همسر مناسب است؛ بنابراین چنانچه فرد مقابل

به بیماری جسمی لاعلاج یا بیماری شدید روانی دچار باشد، ممکن است انتخاب او به

عنوان همسر، تأمین کارکردها و اهداف مورد نظر ازدواج را با مشکل مواجه می
سازد؛

به همین دلیل فقها در مواردی نقصان جسمانی و روانی را موجب فسخ ازدواج می
دانند.


البتّه جا دارد به

این نکته اشاره گردد که گرچه نعمت تندرستی بزرگ
ترین

نعمت و امتیاز است؛ امّا چه بسا خانواده
های

خوشبختی که در آن یکی از همسران تندرست نیستند. موضوع مهم این است که قبل از ازدواج

دو نفر به نواقص یکدیگر آگاه گردند تا در صورت توافق اقدام به ازدواج نمایند.


شرافت و اصالت

خانوادگی: رسول گرامی اسلام (ص)
 میفرماید:


«تَزَوَّجُوا

فی الحِجْزِ الصالِحِ، فإنّ العِرْقَ دَسّاسٌ
؛[5]با

زن صالح از خانواده خوب ازدواج کنید؛ زیرا که اخلاق پدر و مادر به فرزندان می
رسد».


کلمه «اصالت» از

«اصل» به معنای ریشه گرفته شده و در نظر گرفتن اصالت خانوادگی در ازدواج بدین

معناست که دختر و پسر از خانواده
هایی

باشند که پدران و مادران
شان

می
کوشند

از نظر اخلاقی و رفتاری برای فرزندان خود الگو بوده و فرزندان خود را به گونه
ای

تربیت کرده باشند که پایبندی آنان به آبرو و حیثیت خانوادگی، هرگز آنان را در

برخورد با دشواری
ها

و سختی
های

زندگی از جاده درستی و راستی خارج نگرداند.


تأثیر خانواده زن

و شوهر بر فرزندان به عنوان رکن مهم تربیت و پرورش آن
ها

تا حدّی است که ازدواج با فردی که خود ویژگی
های

مناسبی دارد؛ ولی اعضای خانواده او از صفات اخلاقی، باورهای دینی و رفتارهای مناسب

برخوردار نیستند، آشکارا نهی شده است. امام صادق(علیه

السلام)
 به

نقل از پدرانش(علیهم السلام): پیامبر خدا(صلی

الله علیه و آله و سلم)
 به

مردم فرمود:


«إیّاکُم

وخَضْراءَ الدِّمَنِ، قیلَ: یا رسولَ اللّه، وما خَضراءُ الدِّمَنِ؟ قالَ: المَرأةُ

الحَسناءُ فی مَنبِتِ السُّوءِ
؛ از خضراء الدمن (گیاه روییده در خرابه)

بپرهیزید. گفته شد: ای رسول خدا! خضراء الدمن چیست؟ فرمود: زن زیبارویی که در

خانواده
ای

فاسد رشد کرده است»[6]


عقل و فهم: عقل،

به معنی زجر و منع است و از آنجا که عقل، آدمی را از کارهای نابخردانه باز می
دارد

واژه «نهی» بر عقل اطلاق شده است.[7]


«إِنَّ

فی
 

ذلِکَ لَآیاتٍ لِأُولِی النُّهی


»؛[8]

«به راستی در آنچه گفته شد، نشانه
ها

برای خردمندان است».


پختگی، صبوری،

مصلحت اندیشی، مدارای با دیگران و سنجیده گویی از جمله ویژگی
هایی

است که می
تواند

در این زمینه مدّنظر باشد. در واقع عقل همان نورافکنی است که جاده زندگی را روشن می
کند

و باید زن و شوهر برای اداره زندگی و تربیت فرزندان به چنین نیرویی مجهز باشند.

امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)
 فرمود:


«ایّاکُم

و تزویجَ الحَمقاء، فانَّ صُحْبَتَها بَلاءٌ و ولَدَها ضیاع
؛[9]

از ازدواج با زنان کم عقل دوری کنید، چرا که همنشینی با آنها بلا است و فرزندان

آنها دچار تباهی است».


برخی از رفتارهای

عاقلانه (خردورزانه) که شایسته است در انتخاب همسر بدان توجّه گردد، عبارتند از:


بهره بردن از

تجربه
ها:

امام علی(علیه السلام)
 فرمود:


«العاقلُ

مَن وعَظَتْهُ التَّجارِبُ
؛[10]

عاقل کسی است که تجربه‌ها او را موعظه کند».


هماهنگی رفتار و

گفتار:


«العاقِلُ

مَن صَدَّقَ أقوالَهُ أفعالُهُ
؛[11]

عاقل کسی است که رفتارش گفتارش را تصدیق کند».


کنترل بر گفتار:


«العاقِلُ

مَن عَقَلَ لِسانَهُ
؛[12]

عاقل کسی است که زبانش را به بند کشد».




 



ب. ملاکهای

درجه دوم




 
منظور از

این ملاک
ها،

مواردی است که رعایت آن لازم نیست و بدون آن
ها

نیز می
توان

زندگی قابلی داشت؛ اما به هر مقدار این ملاک
ها

رعایت شود موجب سازگاری بیشتر همسران می
شود.

برخی از آن
ها

عبارتند از:



تناسب اجتماعی و

فرهنگی


نوع فرهنگ، طبقه

اجتماعی، قومیت و ملیت زوجین از جمله مواردی است که شایسته است در انتخاب همسر بدان

توجّه گردد؛ زیرا توافق و در پی آن تفاهم همسران در این زمینه
ها

نقش مهمی در استحکام زندگی مشترک ایفا می
کند.

در حقیقت هر قدر زن و شوهر از نظر اجتماعی به یکدیگر نزدیک تر باشند، سازگاری آنها

پس 

از ازدواج آسان تر خواهد بود.


افرادی که مسأله

تربیت و تناسب خانوادگی برای آنها در رأس امور انتخاب همسر قرار دارد، نباید هرگز

با خانواده
هایی

که احتمالاً پای
بند

به ارزش
های

معنوی و هنجارهای اجتماعی نیستند، ازدواج کنند. خانواده
های

مرفّه و طبقات اجتماعی بالا نیز باید سعی کنند با خانواده
های

هم سطح خود ازدواج نمایند، وگرنه وضع اجتماعی متفاوت همسران نظیر: خلق و خوی

والدین، شغل آنان، محل تولّد و رشد خانواده، تعداد برادر و خواهر و وضعیت هر یک،

شرایط زندگی پدر و مادر از نظر جدایی یا زندگی با هم می
تواند

زمینه
ساز

برخی اختلافات بین همسران گردد.[13]


هماهنگی در زمینه

فرهنگی نیز در ایجاد روابط سالم و سازنده بین همسران نقش مهمی دارد؛ زیرا هر

خانواده فرهنگ ویژه
ای

دارد که به اموری مانند نگرش خصوصی خانواده در رفتارها، سنّت
ها

و شیوه ارتباط با دیگران مربوط می
شود.

اگر زن و شوهر هنگام ازدواج، همان گونه که کفو بودن در اعتقادات دینی را لحاظ نموده

اند، کفو بودن در فرهنگ و سطح فکر را نیز مراعات کرده باشند، یعنی با خانواده ای

ازدواج کنند که در آن طرز فکرها و طرز تلقّی ها از امور، حوادث، آداب و رسوم، لباس

پوشیدن و آرایش ظاهر، خلقیات و ارزش های مورد پسندشان شبیه به همدیگر باشد، به دلیل

اندیشه و زبان
 

مشترک، اختلاف کمتری خواهند داشت.


به عنوان مثال این

افراد در مسائلی نظیر تحصیل، کار و فعالیت اجتماعی زنان در عرصه های مختلف بر اساس

مبانی و ارزش های اسلامی و معیارهای قرآنی، به دور از تعصّبات فردی و جنسیتی به

صراحت مواضع فکری مشترک و مشابهی اعلام داشته با صداقت و صلابت، از جایگاه و منزلت

زنان به عنوان آرامش
گران

کانون خانواده سخن می گویند و بر این باورند که به هنگام ضرورت و بر حسب استطاعت،

زنان آماده خدمت به جامعه در عرصه های تعلیم و تربیت، بهداشت و درمانگری خواهند

بود. اینان هرگز تحصیل و تحقیق را در انحصار مردان نمی بینند و در ارتباطات

اجتماعی، انتخاب شیوه زندگی و فرزندپروری نیز آراء مشابهی دارند.[14]



کفویت در زیبایی


زیبایی و جذابیت

ظاهری به عنوان یکی از ملاک
های

مهم در پیوند ازدواج و استمرار استحکام آن مطرح است؛ زیرا زیبایی دوستی، امری فطری

است و زیبایی همسر در حفظ و تقویت عفت و ایمان شریک زندگی
اش

تأثیر دارد. اگر همسر فردی در نظر وی از حد نصاب کافی برای زیبایی برخوردار باشد،

چشم، فکر و عمل وی متوجه دیگران نخواهد شد و حسرت زیبارویان بیگانه را نخواهد خورد،

در نتیجه خدای ناکرده به سوی خیانت کشیده نخواهد شد، مگر آن
که

از فطرت پاک خارج شده و از عفّت لازم برخوردار نباشد.


در تعالیم اسلامی

به زیبایی چهره، زیبایی اندام


و زیبایی موها توصیه شده است:


«



 


مَا أَفَادَ رَجُلٌ بَعْدَ الْإِیمَانِ خَیْراً مِنِ امْرَأَةٍ ذَاتِ دِینٍ وَ

جَمَالٍ تَسُرُّهُ إِذَا نَظَرَ إِلَیْهَا وَ تُطِیعُهُ إِذَا أَمَرَهَا …
»[15]





«قُلْتُ

لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع الرَّجُلُ یُرِیدُ أَنْ یَتَزَوَّجَ الْمَرْأَةَ

یَتَأَمَّلُهَا وَ یَنْظُرُ إِلَی خَلْفِهَا وَ إِلَی وَجْهِهَا قَالَ نَعَمْ لَا

بَأْسَ بِأَنْ یَنْظُرَ الرَّجُلُ إِلَی الْمَرْأَةِ إِذَا أَرَادَ أَنْ

یَتَزَوَّجَهَا یَنْظُرَ إِلَی
 

خَلْفِهَا وَ إِلَی وَجْهِهَا
»[16]


«إِذَا

أَرَادَ أَحَدُکُمْ أَنْ یَتَزَوَّجَ الْمَرْأَةَ فَلْیَسْأَلْ عَنْ شَعْرِهَا

کَمَا یَسْأَلُ عَنْ وَجْهِهَا فَإِنَّ الشَّعْرَ أَحَدُ الْجَمَالَیْنِ
»[17]


امّا ناگفته نماند

که زیبایی یک معیار و اندازه معین و قانون استاندارد ندارد، بلکه تا حدودی به سلیقه

افراد بستگی دارد تا جایی که حتی ممکن است فردی در نظر کسی زیبا باشد و در نظر

دیگری زشت. از سوی دیگر زیبایی فقط به زیبایی ظاهری محدود نمی
گردد،

بلکه برخی از خصلت
ها

نظیر صداقت، ایثار، محبّت و… نیز جزء زیبایی
های

مورد نظر در مقوله انتخاب همسر و ازدواج هستند که در میزان صمیمیت آن
ها

تأثیرگذارند.



تحصیلات


میزان تحصیلات هر

فردی در زندگی او نقش مثبت و سازنده
ای

می
تواند

داشته باشد؛ زیرا اقل قضیه آن است که فرد را به دلیل فراگیری علمی




در زمینههای

گوناگون و کسب آگاهی
های

بیشتر، از انجام و یا بروز رفتارهای نامناسب باز می
دارد

و علاوه بر


این، تعیین
کننده

جایگاه وی در جامعه است.[18]

سطح تحصیلات می
تواند

در زندگی همسران نیز تأثیرگذار باشد و نقش مهمّی در پایداری و خوشبختی خانوادگی

ایفا نماید؛ زیرا مقدار تحصیل معمولاً به مقام اجتماعی شخص مربوط است و تفاوت زیاد

تحصیلات بین همسران ممکن است، سبب




ایجاد

احساس حقارت و آزردگی شود.




 
مشکل

دیگری که نشأت
گرفته

از اختلاف سطح تحصیلات بین زن و شوهر است، عدم درک صحیح طرفین از یکدیگر می
باشد.

دیدگاه فرد تحصیل
کرده

ممکن است نسبت به شرایط اطراف خود خیلی واقع
بینانهتر

باشد تا همسر خود؛ زیرا او مسلماً آگاهی بیشتری نسبت به مسائل اطراف خود دارد، ولی

همسرش اگر هم
پا

و هم
سطح

او نباشد، طرز تفکری کاملاً متفاوت نسبت به مسائل گوناگون خواهند داشت و بر همان

اساس، واکنش آنها نسبت به این مسائل هم متفاوت خواهد بود.[19]


حقیقت آن است که

هم سطح بودن تحصیلات به تنهایی ملاک رضایت زوجین و موفقیت ازدواج آنها نیست؛ ولی

نباید از نظر دور داشت که عوارض و پیامدهایی که ممکن است از این اختلاف سطح تحصیلی

ناشی شود، می
تواند

بر میزان تفاهم و حتّی روابط عاطفی میان زوجین تأثیرگذار باشد. اگر همراه با این

تفاوت، تفاوت
های

دیگری نظیر تفاوت در میزان درآمد و اشتغال نیز وجود داشته باشد- در جوامعی همچون

کشور ما میزان تحصیلات تا حد زیادی تعیین
کننده

نوع اشتغال افراد و به دنبال آن میزان درآمد می
باشد-

آن
گاه

تأثیر تفاوت مدارک تحصیلی بیشتر مشهود خواهد بود؛ زیرا در چنین مواردی امکان دارد

اختلافاتی که به تفاوت مدرک تحصیلی مربوط نیست هم به این عامل نسبت داده شود.


در هر حال،

تحصیلات زوجین و همسانی یا کم
بودن

اختلاف سطح تحصیلی آنها، می
تواند

به




ایجاد

توافق میان زن و شوهر کمک کند.[20]



تناسب سن


تناسب سنی تا

حدودی تشابه انتظارات و نیازهای همسران را در پی دارد، به
همین

دلیل شایسته است دختر و پسری که می
خواهند

با هم ازدواج کنند از لحاظ سنی تناسب داشته باشند و فاصله سنی زیادی بین آن
ها

نباشد؛ زیرا اختلاف سنی زیاد موجب تفاوت در دوره رشدی آن
ها

و در نتیجه تفاوت در علاقه
ها،

سرگرمی
ها

و طرز نگرش و بینش آن
ها

نسبت به مسائل زندگی می
گردد.

«فاصله سنی مطلوب بین دختر و پسر تقریباً بین 3 تا 7 سال است؛ یعنی پسر بزرگ
تر

باشد»[21]


تفاوت سنی تنها

ملاک رضایت زوجین و موفقیت ازدواج آن
ها

نیست؛ ولی نباید از نظر دور داشت که عوارض و پیامدهایی که ممکن است از این اختلاف

سنی ناشی شوند، می
تواند

بر میزان تفاهم و روابط عاطفی میان زوجین تأثیر بگذارد. اگر همراه با این تفاوت

سنی، تفاوت
های

دیگری (تفاوت
های

تحصیلی، فرهنگی، اعتقادی، اقتصادی و یا تفاوت در سن عقلی) نیز وجود داشته باشد، آن
گاه

تأثیر تفاوت سنی بیشتر مشهود خواهد بود و در چنین مواردی امکان دارد اختلافاتی که

به تفاوت سنی مربوط نیست هم به این عامل نسبت داده شود.




 


پی نوشت ها




 




 

[1].

محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج 5، ص90، ح 8045.

[2].

محمدبن یعقوب کلینی،


کافی، ج5، ص332،

ح 1
.

[3].

محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار، ج 100، ص 235، ح 19.

[4].

محمدبن علی بن حسین بن بابویه (صدوق)، من لا یحضره الفقیه ، ج 3،


ص 409، ح 4428.

[5].

محمد محمدی ری
شهری،

میزان الحکمه، ج 5، ص91، ح8046.

[6].

همان، ج 5، ص93 ، ح 8058.

[7].

مجمع البحرین، ج 3، ص 1841.

[8].

طه، آیه 128.

[9].

محمدبنحسن

حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج20، ص84، ح25094.

[10].

محمد

محمدی ری
شهری،

میزان الحکمه، ج2، ص 185،ح 2463.

[11].





 
همان،

ج 7، ص 506، ح13533.

[12].

همان، ح

13535.

[13].

امیر ملک محمودی، راهنمای ازدواج/ آنچه یک پسر و دختر درباره انتخاب همسر باید

بدانند، ص 138-137.

[14].

غلامعلی افروز، همسران برتر، ص 67-66 با تلخیص.

[15].

حسین نوری، مستدرک
 

الوسائل، ج 14، ص169، ح 16404.
   

[16].

محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج5، ص365، ح3.
   

[17].

محمدباقر بحارالأنوار، ج100، ص 237، ح 36.

[18].

حسین عسکری، نقش بهداشت روان در ازدواج، ص 263.

[19].

سعید شاملو، بهداشت روانی، ص 64.

[20].

باقر ساروخانی، مقدمه
ای

بر جامعه
شناسی

خانواده، ص 61.

[21]. 

حسین دهنوی، گلبرگ زندگی، ص 37.




 

 

معیارهای انتخاب همسر

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا