دین و اندیشه

نحوه برخورد با توهین و تحقیر دیگران

پرسش و پاسخ

آیا درست است که وقتی کسی توهینی می کند به او توجه نکنیم یا باید برخورد کنیم؟

برخورد شما در مقابل توهین دیگران درست و منطقی است ، این که گاهی از جانب دیگران به ما توهین هایی می شود ویا از طرف آنهاتحقیر می شویم مسئله ای است که تقریبا همه ی ما به انحاء گوناگون با آن روبرو هستیم.منتها مهم این است که توهین چه نوع توهینی باشد وتحقیر به چه شکل باشد تا ما بتوانیم با بینش صحیح ،برخورد مناسب داشته باشیم.گاهی توهین به عقاید ماست وگاهی به شخص ما، که در واقع ما با این نوع مرزبندی راحت تر می توانیم به وظیفه ی خود عمل کنیم.در ضمن افرادی که ما را توهین وتحقیر می نمایند نیزمتفاوتند گاهی به دلیل مشکلات روحی وروانی دست به چنین کاری می زنند ودر واقع دچار یک نوع تزلزل شخصیت شده اند وگاهی ممکن است این رذیله ی اخلاقی در وجودشان ملکه شده باشد وبه این امر عادت نموده باشند وگاها نیزدشمنی دیرینه ای نسبت به ما ویا عقاید ما دارند.در واقع عده ای ناآگاهانه دست به چنین عملی می زنند وعده ای از روی جهل ونادانی ،که برخورد با هر کدام از این افراد نیز با توجه به شرایطی که دارند متفاوت خواهد بود.آنچه که در آموزه های اسلامی به ما توصیه شده است این است که چنانچه توهین وتحقیر به شخص ما باشد در مرحله ی اول گذشت ومداراکردن بهترین گزینه است برای برخورد، چرا که برخورد نیک ما در برابر توهین دیگران خود عامل موثری خواهد بود در جهت اصلاح.خیلی از توهین ها موقعی ایجاد می شود که اطرافیان ما نسبت به مسئله ای دچار خشم می شوند وهمان خشم وغضب سرچشمه ای می شود برای توهین وتحقیر،که بر ما لازم است در این شرایط از بحث ومجادله با این افراد خود داری نماییم وهیچ گونه عکس العمل ومقابله به مثلی از خود نشان ندهیم.گاهی افراد با توهین وتحقیر منتظر این هستند تا ما را عصبانی نمایند وواکنش ما را ببینند اما ما با سکوت وآرامش می توانیم نقشه ی آنها ر ا خنثی نماییم.
بارها این جمله را شنیده ایم که هـمـیـشـه عمل هاى بزرگ و اقدام هاى والا، از سوى صاحبان روحهاى بلند سر مى زند.
در واقع بـرخـورد کـریـمـانـه ، نـشـان دادن نـوعـى مـناعت طبع و بلندى همت و روحیه والا است که دیگران را هم تحت تاءثیر قرار مى دهد.
لازمه معاشرت صحیح با دیگران، شناخت روحیات ،خلقیات ودرک متقابل اطرافیان است.برای برخورد درست با دیگران لازم است نسبت به آنها شناخت داشته باشیم.بنابراین هر نوع برخورد تند وتوهین آمیز از جانب دیگران را نباید دشمنی تلقی کرد گاهی افراد از روی جهالت دست به چنین کاری می زنند وگاهی به خاطر مشکلات متعدد روحی.یکى از بزرگترین فضائل اخلاقى که در این نوع ارتباطات بیشتر خودنمایی می کند داشتن روحیه ی عفو و گذشت است .در مسائل شخصى به طریق اولى باید عفو و گذشت کرد.
آیات قرآن مجید و روایات اسلامى مملو است از بیان فضیلت عفو. خداوند در قرآن می فرماید:
خذ العفو و امر بالعرف و اءعرض عن الجاهلین . (اعراف – 199)
((عفو را بگیر (با آنها مدارا کن و عذرشان را بپذیر) و مردم را به کارهاى نیک دستور ده ، و از جاهلان روى برگردان (و با آنها ستیزه جویى مکن )
به راستى مقابله به ضد در برابر بدى ها کار سنگینى است که جز آنها که بهره عظیمى از ایمان و تقوا و سهم وافرى از فضایل اخلاقى دارند، کسی توان آن را نخواهد داشت .به خوبی می دانیم که اگر عفو و گذشت در محیط خانواده واجتماع برچیده شود و هر کس بخواهد در مزاحمت هایى که به حق او مى شود، در مقام انتقام جویى برآید، محیط خانواده واجتماع مبدّل به جهنّم سوزانى مى شود که هیچ کس در آن امنیت ندارد.اگر کسی بدلیل بدخلقی و عصبانیت و یا جهالت با شما رفتاری زشت کند, ویا به شما توهین نماید اسباب تحقیر شما را فراهم آورد ، لازم است با حوصله و صبر با او برخوردی ملاطفت‌آمیز داشته باشید؛ تا کم کم شرمنده شود واز بداخلاقی دست بردارد. اما اگر کسی به قصد تحقیر و خوارکردن شما، کاری را انجام دهد و از برخورد خوبتان سوء استفاده کرده و اصلاح نشود, در اینجا چون عزت از آن خداست و خداوند خواری هیچ مومنی را نمی‌ پسندد, باید با او به گونه‌ای رفتار کنید که دست از این کار بردارد.مثلا گاهی لازم است ارتباط با او را محدود نمایید ویا حتی اگر جز خویشان نباشد رابطه با او را قطع نمایید.البته امر به معروف ونهی از منکر نیز در صورتی که شرایطش فراهم باشد در برخورد با اینگونه افراد بر شما لازم است.
مدارا بامردم، از اصولى است که همواره از سوى پیشوایان معصوم(علیهم السلام) مورد عمل قرار مى گرفته است. پیامبر( صلى الله علیه و آله)و ائمّه اطهار( علیهم السلام) در مواجهه با مخالفان خود ، تا آنجا که شرع اجازه مى داده، با مدارا رفتار مى کردند. آنان همان گونه که در اجراى دستورات خداوند انعطاف ناپذیر و جدى بودند، در مواردى که شرع اجازه مى داد و به ویژه هنگامى که به شخص خودشان جفا یا توهینى صورت مى گرفت، با عفو و مدارا برخورد مى کردند. پیامبر اکرم( صلى الله علیه و آله) می فرماید:
«اَعقلُ الناسِ اَشَدُّهم مداراهً لِلناسِ، وَ اَذلُّ الناسِ مَن اَهانَ النَّاسَ»؛(-بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج 72، ص: 52، نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى ، ناشر: دار إحیاء التراث العربی ، مکان چاپ: بیروت ، سال چاپ: 1403 ق ، نوبت چاپ: دوم )
عاقل ترین مردم کسی است که بیشتر با دیگران مدارا کند، و خوارترین مردم کسی است که آنان را مورد تحقیر و توهین قرار دهد.
روزى یکى از شامیان که وارد مدینه شده بود، به محض مشاهده امام حسن (علیه السلام) و شناختن او، شروع به لعن او و پدرش امیرالمؤمنین (علیه السلام) کرد. امام حسن(علیه السلام) که فهمیده بود او شامى است، صبر کرد. وقتى او از ناسزاگویى باز ایستاد، امام (علیه السلام) به او سلام کرد و فرمود: اى مرد، به گمانم در این شهر غریبى! شاید مرا با کسى دیگر اشتباه گرفته اى. آن گاه حضرت اعلام آمادگى کرد تا به آن مرد در صورت نیاز کمک کند. حتى از وى دعوت کرد تا زمانى که در مدینه هست مهمان آن حضرت باشد. مرد شامى با مشاهده این واکنش و شنیدن سخنان نرم و محبت آمیز امام به گریه افتاد و گفت: «گواهى مى دهم که تو خلیفه خدا در زمین هستى و خداوند آگاه تر است که رسالت خود را به کجا نهد. تو و پدرت تا حالا مبغوض ترین افراد نزد من بودید و اکنون محبوب ترین مردم نزد من هستید.» آن گاه اثاثیه اش را به امام (علیه السلام) داد و تا پایان سفرش در مدینه، مهمان آن حضرت بود. وى به دلیل این محبت امام حسن (علیه السلام) از شیعیان اهل بیت گردید
ر.ک: ابن شهرآشوب مازندرانى، مناقب آل ابى طالب، ج 4، ص 19
از سبک کردن و تحقیر ومقابله به مثل در برابر تحقیر دیگران بپرهیزید ، بنابراین ، مسخره کردن مؤمن ، برجسته نمودن نقصهاى ظاهرى او ، سرزنش وى به خاطر خطاهایى که خواسته یا ناخواسته مرتکب شده است ، از مصادیق، هتک آبروى او محسوب مى شود ودر آموزه های اسلام از آن نهی شده ایم.
امام صادق (ع) مى فرماید :
مَنْ رَوى عَلى مُؤْمِنٍ رِوایهً یُریدُ بِها شَیْنَهُ وَهَدْمَ مُرُوَّتِه لِیَسْقُطَ مِنْ اَعْیُنِ النّاسِ اَخْرَجَهُ اللّهُ مِنْ وِلایَتِه اِلى وِلایَةِ الشَّیْطانِ فَلا یَقْبَلُهُ الشَّیْطانُ
آنکه بر ضدّ مؤمنى به قصد آبروریزى و از بین بردن آقایى او سخنى گوید تا از چشم مردم بیفتد ، خداوند او را از ولایت خود خارج و به طرف ولایت شیطان رها مى کند ، ولى شیطان نیز او را نمى پذیرد.
الکافى ج 2 ص 358
چنانچه توهین دیگران، به عقاید ما باشد نیز، اجازه ی توهین وتحقیر به ما داده نشده است بلکه بحث منطقی وارائه ی استدلا ل های درست برای دفاع از عقاید بهترین روش برخورد می باشد.
منبع: http://www.askquran.ir/thread34009.html

نحوه برخورد با توهین و تحقیر دیگران

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا