بخش چهارم : کنترل غریزه
تا زمانی که مجرد هستم!
پرسش ۱. دختری هستم که هنوز زمینه ازدواجم فراهم نشده است؛ تا زمانی که مجرد هستم نمی دانم چگونه با مسائل جنسی ام کنار بیایم، لطفاً مرا راهنمایی کنید.
نخست باید بدانیم نیازهای طبیعی انسان ها چه دخترها و چه پسرها، دوگونه اند:
نیازهای سیری پذیر و محدود؛ مانند خوردن و آشامیدن که با رفع گرسنگی و تشنگی به طور طبیعی میل و رغبت به آب و غذا از بین می رود.
نیازهای سیری ناپذیر و دامنه دار؛ مانند جاه طلبی و تنوع طلبی که چه بسا هر چه بیشتر شرایط فراهم بشود انسان حریص تر و تشنه تر می شود.
پرسش 1. دختری هستم که هنوز زمینه ازدواجم فراهم نشده است؛ تا زمانی که مجرد هستم نمی دانم چگونه با مسائل جنسی ام کنار بیایم، لطفاً مرا راهنمایی کنید.
نخست باید بدانیم نیازهای طبیعی انسان ها چه دخترها و چه پسرها، دوگونه اند:
نیازهای سیری پذیر و محدود؛ مانند خوردن و آشامیدن که با رفع گرسنگی و تشنگی به طور طبیعی میل و رغبت به آب و غذا از بین می رود.
نیازهای سیری ناپذیر و دامنه دار؛ مانند جاه طلبی و تنوع طلبی که چه بسا هر چه بیشتر شرایط فراهم بشود انسان حریص تر و تشنه تر می شود.
از میان غرایز و نیازهای طبیعی انسان، غریزه جنسی هر دو جنبه را دارد؛ از نظر جسمی، در یک زمان خاص حالتی متفاوت در انسان پدید می آید و تحمل وضعیت و یا تأمین نیاز فروکش می کند. اما از نظر آرزوهای خیالی و تنوع طلبی چه بسا مدت ها فکر انسان را مشغول کند اشباع نشدنی باشد و برای تعدیل آن باید مهارت هایی را فرا گرفت.[1]
در مجموع میل جنسی مانند سایر امیال، امری طبیعی است و آن زمان که برانگیخته می شود، یعنی دوره جوانی، از راه درست و طبیعی باید به آن پاسخ داده شود. در این دوره انسان نسبت به جنس مخالف خود تمایل نشان می دهد. حکمت خداوند متعال در همین است که با قرار دادن چنین غریزه ای در انسان ها، زمینه تمایل به ازدواج را در آنها فراهم می سازد و زن و مرد را به یکدیگر نزدیک می کند، البته چه بسا امکان ازدواج برای همه افراد تا مدتی فراهم نباشد، لذا فاصله بین بلوغ و ازدواج باید به طریق درستی مدیریت شود. اسلام راه های ناهنجار برای ارضای غریزه را حرام شمرده و عقوبتی سنگین در دنیا و آخرت برای خطاکار در نظر گرفته است. بنابراین، برای این که انسان دچار این خطا نشود.
لازم است با هشیاری و دقت از نظر علمی و عملی راه حل هایی را پیدا کند که به برخی اشاره می شود:
1. بدانیم که نیاز جنسی دو جنبه دارد: حالت «طبیعی» و حالت «تحریکی». تا وقتی که نیاز به صورت طبیعی فعّال باشد فرد را آزار نمی دهد و آسیبی به او نمی رساند. اما زمانی که به صورت تحریکی فعال شود، باید کنترل شود. در قرآن برای رفع نیاز طبیعی توصیه به ازدواج شده است و در صورت نبودن امکان ازدواج توصیه اسلام به تقوا است.
تقوا از ماده «وقایه» به معنی حفظ و نگهداری است. یعنی خود را از محرّک های شهوانی حفظ کن. حال که شرایط ازدواج وجود ندارد راه حل مشکل، مدیریت عاقلانه تمایلات است نه ارضای سریع آن. و این کار شدنی است به ویژه خانم ها که در کنترل تمایلات غریزی به دلیل سیستم فیزیولوژی بدن بسیار قوی تر از آقایان هستند.
توصیه به جوانانی مانند شما ازدواج است و اگر شرایطش را ندارید، می توانید تا حدودی شرایط ازدواجتان را تسهیل و تعدیل کنید تا ان شاءالله هرچه زودتر شرایط مناسب ازدواج برایتان فراهم شود. با کم کردن توقعات و با تأکید بر معیارهای اصلی مثل ایمان و اخلاق و آسان گیری در معیارهای فرعی شرایط ازدواج را فراهم کنید. در غیر این صورت با توکل به خدا و پیشه کردن تقوا و عفّت، به فضل او امیدوار باشید.
(((وَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یَجِدُونَ نِکَاحًا حَتَّی یُغْنِیَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ)))[2]؛
«کسانی که امکان ازدواج را نمی یابند، عفّت را رعایت کنند تا خداوند آنان را به فضلش بی نیاز نماید».
2. یکی از ارزش هایی که باید مورد توجه قرار گیرد، ارزش خود فرد است. انسان باید متوجه باشد که قدر و منزلتی دارد که باید آن را حفظ کند. کسی که خود را کریم و با شخصیت بداند، به خواهش ها و هوس رانی ها تن نمی دهد. در روایاتی از امام علی(علیه السلام) نقل شده است:
«هر کس برای خود بزرگی و کرامت قائل باشد، شهوت در نظرش پست می شود»[3].
«کسی که شرافت ذاتی خود را بشناسد، خویش را از پستی شهوت مصون می دارد»[4].
پس به عزت و کرامت انسانی خود توجّه داشته باشید. کسی که برای خود شأن و شخصیتی قائل است با کارهای اشتباه آن را از دست نمی دهد. او به عواقب تصمیم های خود فکر می کند و هیجاناتی را که ممکن است منجر به کارهای نادرست شود کنترل می کند تا دچار زیان و پشیمانی نشود. به ویژه که این امور در بعضی مواقع به بی آبرویی در خانواده و جامعه منتهی می شود.
3. بالا بردن اعتماد به نفس، هیجانات و احساسات خود را کنترل کنید. این به معنی هدایت ارادی هیجانات غریزی است. در جریان کنترل نفس، آدمی هیجانات خود را می شناسد، قبول می کند و با هدایتشان به سمت هدف های بالاتر، به آن ها فرصت بروز می دهد. امام علی(علیه السلام) می فرماید:
«هر کس که شهوتش را محدود کند، به درستی که ارزش خود را نگه داشته است».
4. بازسازی شناختی: این امر به معنای تغییر روش فکر کردن است. موقعی که شما هیجان زده می شوید، تفکرتان می تواند اغراق شده یا خیلی پرشور باشد. در بازسازی شناختی، تلاش می شود که این افکار با افکار منطقی تری عوض شود. زمانی که فکر غریزی به شما هجوم آورد سعی کنید توجه خود را به سمت افکار منطقی ببرید.
5. متوقف کردن افکار و احساسات: با صدای بلند بگویید «بس کن» بعد به یک موضوع مورد علاقه و آرام بخش فکر کنید. جلوگیری از ادامه و تکرار افکار هیجان آور موجب آرام شدن فرد می شود.
6. مدیریت افکار هیجان زده: ذهن خود را در هنگام هیجان از موقعیت موجود به موضوع سرگرم کننده ای معطوف کنید. مثلاً ورق زدن مجله، تماشای یک فیلم طنز، مکالمه تلفنی با یک دوست صمیمی خوب.
7. پرورش ایمان و اخلاق: این عمل انسان را از خطر انحراف و لغزش حفظ می کند و در تأمین سعادت او مؤثر است. تقویت ایمان به خدا و روز قیامت در جهت دادن به افکار و کردار انسان اثر دارد. بین ایمان و حیا و غیرت رابطه مستقیم وجود دارد. برای انسان همین بس که بداند در نزد خداوند حاضر است. حیای از این حضور او را از ارتکاب به بسیاری از گناهان باز می دارد.
(((أَلَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرَی)))[5]؛
«آیا انسان خبر ندارد که خدا او را می بیند؟».
8. ارتباطات عاطفی و محبت با اطرافیان به خصوص والدین تان را زیاد کنید. اگر عواطف خانوادگی زیاد شود، تأثیرات و عملکرد غریزه جنسی ضعیف می شود. بسیاری از انحرافات و ناتوانی ها ناشی از نیاز روانی به محبت است.
9. کنترل و مدیریت فکر و خیال در تعدیل شهوت و غرایز نقش مهمی دارد. تخیل در احساس تأثیر دارد و آن را توسعه می دهد. افکار و خیالات نادرست و تحریک کننده را از خود دور کنید. در مقابل، یاد خدا در دور کردن افکار شیطانی و نفسانی نقش مهمی دارد.
حضرت علی(علیه السلام) می فرماید:
«هرکس فکرش درباره گناه زیاد شد، به سوی معاصی کشانده می شود»[6].
10. توجّه خود به امور مثبت و ارزشمند مثل: درس خواندن، ورزش، آشپزی یا نظافت خانه و… را بیشتر کنید. ارزش عمر را بایستی درک کرد و غنیمت شمرد؛ و از تمام لحظات آن استفاده کرد و برای امور مفید و ثمربخش گذراند. دستاورد افرادی که کسب علم، ایمان، تقوا، کار و کوشش را ارزش می دانند بسیار زیاد است. در مقابل، کسانی که خوش گذرانی و شهوت رانی را ارزش می دانند زندگی خود را بر اساس آن قرار می دهند.
11. تمام لحظه هایتان را از کارهای مفید پر کنید. بیکاری به شدت به تحریک غریزه دامن می زند. بیکاری مساوی است با خیال پردازی. خیال پردازی نیز موجب تحریک غرایز می شود. فردی که از کار کردن می گریزد تمام وجودش در معرض هجوم نفس امّاره است. یکی از مهم ترین راه های کنترل تحریکات، مشغول شدن به برنامه های جذّاب و سالم و مورد علاقه است. همچنین، سعی کنید در کارهای دسته جمعی شرکت کنید.
12. خود را در شرایط و مکان هایی که تحریک کننده است قرار ندهید. به خصوص چشم و گوش خودتان را کنترل کنید، دیدن و شنیدن صحنه ها و صداهایی که تحریک کننده است را بر خود منع کنید. چشم انسان کانال ورود چیزهایی است که از قلب می گذرد و بر اندیشه انسان اثر می گذارد و در نهایت سبب رفتاری می شود که از انسان سر می زند.
13. نیروی مقاومت خود را از طریق ورزش و روزه بالا ببرید که هر دو در منابع دینی سفارش شده اند.
ورزش؛ انرژی روانی و جسمانی را تخلیه می کند و از انرژی مفرط فرد می کاهد و علاوه بر فواید جسمانی، در تقویت شخصیت عقلی، اجتماعی و اخلاقی نیز مؤثر است.
روزه؛ نیز علاوه بر این که به لحاظ بدنی مقاومت انسان را در برابر خواهش های غریزی بالا می برد از نظر روحی و روانی نیز با پرهیز از امور شهوانی انسان را به قرب الهی نزدیک می کند و همچنین بدن در طول روز از انرژی های ذخیره شده استفاده می کند و این امر از شدت غریزه می کاهد.
14. برای تغذیه خود برنامه ریزی کنید. غذاها برحسب مواد تشکیل دهنده آنها نسبت به تحریک غریزه جنسی متفاوت هستند؛ بعضی غذاها مثل: سرخ کردنی ها، ادویه جات، و غذاهای مقوّی و گرم، محرّک هستند.
15. پوشیدن لباس های تنگ و چسبان یا نرم و لطیف در تحریک غریزه مؤثر است.
در نهایت باید گفت، انسان موجودی مختار و دارای اراده است و باید خود و تصمیماتش را کنترل کند. درواقع، ما با مدیریت و کنترل خود می توانیم بگوییم توانا شده و شأن انسانی پیدا کرده و مسئول کارهای خود هستیم.[7]
ضمناً به این تذکرات توجه کنید:
– همه این امور باید به صورت مستمر تداوم یابد تا نتیجه بخش باشد.
– در تمام حالات از خداوند برای حفظ پاکی کمک بخواهید.
خداوند در قرآن فرموده:
(((وَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یَجِدُونَ نِکَاحًا حَتَّی یُغْنِیَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ)))[8]؛
«کسانی که امکان ازدواج نمی یابند، عفّت پیشه کنند تا خداوند آنان را به فضلش بی نیاز نماید».
آتش و پنبه
پرسش 2. بعضی از مشاورها می گویند ازدواج در سن کم مربوط به زمان های گذشته بوده و از طرفی هم پسر و دختر مانند آتش و پنبه هستند؛ آیا می شود واقعاً صبر کرد؟!
بعضی ها، دختر را به پنبه و پسر را به آتش تشبیه می کنند و معتقدند نزدیک شدن این دو به یکدیگر به طور طبیعی، به شعله وری کشیده می شود. از سوی دیگر برخورد دختر و پسر جوان در جامعه امروزی، امری اجتناب ناپذیر است. نمی توان انتظار داشت که آنها وجود یکدیگر را نادیده گرفته یا به محض مشاهده هم، از یکدیگر فرار نمایند. نفی مطلق ارتباط میان دو جنس، به اندازه ارتباط مطلق میان آن دو زیان بار و اسفناک است. بنابراین باید با آگاهی و اراده قوی غریزه جنسی مدیریت شود.
دختر و پسر نوجوان اگر در ابتدای بلوغ خود را درگیر دل بستگی های مجازی نکند و با حفظ احساسات پاک خود تا زمان مناسب برای ازدواج صبر نماید، از بسیاری از نارسایی های روحی و روانی و جنسی مصون می ماند.
والدین و مربیان تربیتی که مسئولیت اصلی در تربیت نسل جوان را برعهده دارند: یا اصلاً نمی دانند با فرزندان چگونه باید رفتار نمایند. یا خود به آموزه های دینی و تربیتی آگاه و پای بند نیستند و یا نمی دانند که رفتار صحیح را چگونه باید به فرزندان منتقل کرد یا نمی خواهند و یا نمی توانند، در صورتی که اگر والدین و مربیان تربیت و تقوای رفتاری و جنسی را در فرزندان و نوجوانان نهادینه کنند، تقوای درونی را در وی بنا نهاده و تقویت کرده اند. فطرت بیدار و تقوای درونی برترین نگهبان هر فرد است و در این صورت نیازی به مراقبت های پنهان و آشکار نیست.
در صورتی که نوجوانی با بیداری تدریجی غریزه جنسی طی شود و نوجوان فرصت یابد تا آشفتگی ها و غرایز خود را به واسطه پدیده حیا، تا حدی کنترل نماید و تعادل و تعالی بخشد، کم کم گرایشی انسانی به سمت جنس مخالف خود احساس می کند. این احساس مقدمه بسیار خوبی برای یک ازدواج موفق است.
ثمره روابط ناسالم بین دختر و پسر، بدبینی و حس عدم اعتماد به جنس مخالف است که نتیجه آن در ازدواج معلوم می گردد اما بنیان یک ازدواج سالم و موفق داشتن اعتماد و خوش بینی نسبت به جنس مخالف است.
روش های نادرست ارتباط بین دختران و پسران، منجر به برخوردهای نامناسب، با رویکردهای ذیل می شود:
– شرم افراطی،
– دست پاچگی و هیجان زدگی،
– خشکی، سردی و محدودیت و به دور از آداب معمول و مشروع؛
– پرخاشگری، بی عاطفگی، ترش رویی؛
– کینه توزی، ناسازگاری، قهرآمیز بودن؛
این روش ها توسط کسانی عمل می شود که با آموزه های دینی آشنایی چندانی نداشته اما می خواهند به ظاهر دین دارانه عمل کنند و یا بی باکانه تصمیم بگیرند.
دختر دانشجویی بود که خانواده مقید و دین داری نداشت و خواستار این بود که برخلاف باورهای خانوادگی خود مطابق آموزه های دینی زندگی کند. برخورد عملی وی با دانشجویان پسر حتی دانشجویان مذهبی، برخوردی سرد، خشک و حتی گاهی دور از ادب بود به همین جهت کسی خواستار ازدواج با وی نبود و همین مسئله وی را نگران کرده بود. سؤال اصلی او این بود که آیا در جلسه خواستگاری می شود با خواستگار خود شوخی داشته باشیم؟ علت این سؤال این بود که وی گمان می کرد برای اثبات خوش اخلاقی اش باید کاری انجام دهد و شوخی در جلسه خواستگاری، با نامحرم را بهترین راه دیده بود. وقتی به وی پاسخ منفی داده شد، بلافاصله سؤال کرد پس خواستگار از کجا بفهمد که من خوش اخلاقم؟!
این دختر و مشابه او نمی دانند که مجموع رفتار ما در اجتماع است که قضاوت در مورد ما را شکل می دهد و پسر همکلاسی با پسر خواستگار فرقی ندارد و در هر دو مورد باید ضوابط را رعایت کرد و در این گونه موارد بیشتر باید از مانع تراشی های بی جا مانند ادامه تحصیل و سخت نکردن شرایط ازدواج، جلب اعتماد کرد و برای یک زندگی ساده و سالم، آمادگی خود را اعلام کرد.
ارضای شهوت!
پرسش 3. گاهی حس می کنم شهوتم به جایی می رسد که باید ارضا بشوم. چه کار کنم؟ استمنا هم خیلی زیاد داشتم. چند ماهی است ترک کرده ام. ممکن است مشکلی برایم پیش بیاید؟
قبل از پاسخ به سؤال اصلی شما بهتر است به طور خلاصه در مورد عوارض خودارضایی و تأثیرات سویی که بر جسم و روان انسان بر جا می گذارد سخن بگوییم. عمل غیرطبیعی خودارضایی در جسم انسان آثار سویی را برجا می گذارد که در دو مرحله می توان به تبیین آن پرداخت:
1. مرحله مشکل ساز: در افرادی که مدتی گرفتار خودارضایی شده اند، عوارضی چون: خستگی و کوفتگی، عدم تمرکز حواس، ضعف حافظه و استرس و اضطراب، معمولاً وجود دارد.
2. مرحله گرفتاری شدید: در این مرحله عوارضی چون؛ نوسان خلق یا تغییرات سریع خلقی، حساسیت بیش از حد و زودرنجی، ناتوانی جنسی زودرس در جوانی، بی خوابی یا بدخوابی و مشکلات مشابه ایجاد می شود.
خودارضایی آسیب های روحی و روانی بسیاری به دنبال دارد که عواملی چون اضطراب، افسردگی و لذت نبردن از زندگی، بداخلاقی، تندخویی، کسالت دائمی و ضعف اراده، عدم اعتماد به نفس و عذاب وجدان از شاخص های آن است. باید بدانیم که دین اسلام با هرگونه ارضای نیازهای انسان به صورت غیرطبیعی و از مجرای غیرصحیح مخالف است.
از نگاه اسلام نیاز جنسی یک نیاز طبیعی است و باید در بستر صحیح و چارچوب ازدواج انجام شود. تا وقتی که جوان فرصت ازدواج را ندارد می تواند با تقویت ایمان و اراده، تقوی، گرفتن روزه، پرهیز از نگاه به تصاویر و فیلم های مبتذل، پرهیز غذایی، ورزش، انجام فعالیت های مفید و پر کردن اوقات فراغت به این نحو خود را از ارتکاب اعمال زشتی چون خودارضایی حفظ کند. افرادی که خودارضایی می کنند باید در نظر داشته باشند که می توانند به وسیله نیروی ایمان خودارضایی را ترک کنند تا در اولین فرصت که شرایط ازدواج برایشان مهیا شد ازدواج کنند.
به شما تبریک می گوییم که توانستید از این مسئله رها شده و آن را ترک کنید و این را هم بدانید که با تصمیم درست و منطقی می توانید برای حفظ سلامتی جسمی و روحی خود گام بردارید و مشکل خویش را جبران کنید.
به طور کلی شما باید به این نکته توجه نمایید که در مواجهه با میل جنسی چهار اصل داریم:
اصل اول، ارضای میل جنسی: این نیاز طبیعی است و اشباع طبیعی و سالم و صحیح آن از طریق ازدواج است. اگر شرایط ازدواج فراهم است، ازدواج کنید.
خداوند در قرآن کریم می فرماید:
(((وَ أَنکِحُواْ الْأَیامَی مِنکمُ ْ وَ الصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکمُ ْ وَ إِمَائکُمْ إِن یکُونُواْ فُقَرَاءَ یغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ)))[9]؛
«مردان و زنان بی همسر خود را همسر دهید… خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز می سازد».
اصل دوم، پیشگیری: یعنی قبل از این که مشکلی رخ دهد از تحقق آن جلوگیری کنید. در زمینه انحرافات و لغزش های جنسی بهتر است قبل از به وجود آمدن لغزش از شکل گیری آن جلوگیری کنید که یکی از مهمترین راه های آن دوری از زمینه های تحریک جنسی و ارتباط با دوستان خوب و رفتن به محیط های سالم مانند مسجد و زیارتگاه ها است.
اصل سوم، کنترل: به معنی بازداشتن ارادی یک انگیزه یا تمایل و مقاومت در برابر اشباع آن در شرایط نامناسب است که از آن به کنترل نفس هم یاد شده و از راه های متفاوتی قابل اجرا ست. فرونشاندن شهوت از راه روزه است، نخوردن غذاهای محرک و غذاهای تند، کنترل گفت و گو و مصاحبت با افراد خوب، تقویت ایمان، تقویت حیا و مطالعات سودمند، یاد قیامت در این امر تأثیر زیادی دارد.
اصل چهارم؛ از آنجا که برخی از رفتارها مورد تأیید نیست ضرورت دارد درصدد حذف آنها و جایگزین کردن رفتارهای شایسته برآییم. یعنی تغییر رفتار از غلط به صحیح. انجام فعالیت بدنی سودمند مثل ورزش بسیار مؤثر است.
در مورد قسمت دوم سؤال شما باید گفت پس از ترک این عمل برای شما مشکلی پیش نخواهد آمد البته به شرطی که این امور را مورد توجه قرار دهید:
– دوری از یأس و ناامیدی تا رسیدن به نتیجه مطلوب؛ زیرا این تغییر و دگرگونی نیازمند گذشت زمان، انتخاب راه صحیح و به کارگیری دقیق دستورهاست، ترک برخی عادات در زمان کوتاه و بدون راهنما کاری بس دشوار است.
– تلاش برای تقویت اراده از دیگر گام های مهم است. از جمله راه های تقویت اراده تلقین به خود است «مثال: من به خوبی قادرم…».
– برای اوقات فراغت خود برنامه داشته باشید.
کنجکاوی
پرسش 4. پنج سال است خودارضایی می کنم. اول به خاطر کنجکاوی و ناخواسته بود و بعد به عادت تبدیل شد. زیاد توبه و عبادت کردم. یک بار 6 ماه ترک کردم و باز انجام دادم، باز توبه کردم ولی یک هفته پیش باز ناخواسته انجامش دادم. اراده از من سلب شده است.
نکته ای که در ابتدا نباید از آن غافل شد این است که در درمان هر بیماری سه عامل کمک کننده وجود دارد:
– اراده برای درمان،
– امید و ایمان به علاج،
– قائل شدن زمان برای درمان.
خودارضایی نیز از این قاعده مستثنی نیست. یعنی برای ترک و درمان آن توجه به این سه نکته بسیار راه گشا می باشد. عوامل بسیاری در ترک دائمی این عمل دخیل هستند که به برخی از آنها اشاره می شود:
تلاش برای تقویت اراده از گام های مهم در امر بهبود است. نگویید اراده از من سلب شده است! ممکن است اراده انسان ضعیف شود؛ ولی هیچ گاه از بین نمی رود. نشانه این که هنوز اراده باقی است، این است که شخص این عمل را در حضور دیگران و در هر شرایطی انجام نمی دهد.
برای تقویت اراده، راه های زیادی پیشنهاد شده که از جمله آنها تلقین به خود است. اراده همچون نهالی است که باید آن را پرورش داد تا به مرحله خود شکوفایی و ثمردهی برسد.
ویکتور پوشه، روان شناس فرانسوی می گوید: افراد مبتلا به خود ارضایی و استمناء، هر روز به دفعات مختلف با تمرکز فکر به خود بگویند: «من به خوبی قادرم این اعتیاد را از خود دور کنم، من قادرم». تکرار این عبارت ساده، اثر عجیبی در تقویت اراده و روحیه دارد.
امید است با به کارگیری توصیه های زیر هرچه سریع تر به ترک دائمی این عمل نائل شوید.
– سعی کنید کمتر در مکانی خلوت و تنها و دور از نظر دیگران باشید. هرگاه مورد هجوم افکار جنسی واقع شدید، باید بلافاصله از مکان خلوت و دور از نظر دیگران خارج شده، خود را به کاری سرگرم کنید. گفت وگو با دوستان و مشارکت در برنامه های جمعی بسیار مفید است.
– هر وقت به فکر این کار افتادید، به خود بگویید که الان خدا من را می بیند؛ در مقابل چه کسی می خواهم گناه کنم؟
– هر کاری که شما را به فکر این کار می اندازد، یا هر صحنه ای که شما را تحریک می کند را سریع ترک کنید.
– به خدا توکل کنید و هیچ گاه یاد و امید یاری خداوند را کم رنگ ندانید.
– قاطعانه برای ترک این عمل تصمیم بگیرید. اگر قبلاً نیز تصمیم به ترک خودارضایی گرفته اید امّا موفق نشده اید، در واقع شما نشان دادید که می توانید بر این مسئله پیروز شوید، لذا در این صورت باید به خود تلقین کنید که ارادهای قوی دارید. برای این کار موفقیت های خود در زندگی را در ذهن مرور کنید و مرتب به خود بگویید که من بسیار با اراده هستم و تصمیم به هر کاری که بگیرم، آن کار را انجام خواهم داد.
– از رفت و آمد با کسانی که شما را مستقیم و غیرمستقیم به خودارضایی دعوت می کنند بپرهیزید، و رابطه خود را با این گونه دوستان قطع کنید.
– از صحبت کردن در مورد مسایل شهوت انگیز، دوری کنید.
– از حضور در مکان های تنها خودداری کنید و وقتی به حمام و دستشویی می روید، بعد از شستشو، حمام را سریع ترک کنید.
– شب ها قبل از خواب مطالعه کنید و با لباس کامل بخوابید و بعد از بیدار شدن سریع رختخواب را ترک نمایید. همچنین هرگز به رو نخوابید.
– سعی کنید دائماً وضو داشته باشید. از ذکر خدا غافل نشوید.
– شب ها در جایی بخوابید که به دلیل آن که در معرض دید دیگران هستید امکان انجام این عمل نباشد.
– به یاد داشته باشید که تصمیم دارید این عمل را ترک کنید؛ بعد از تصمیم حتی یک بار هم سراغ این عمل نروید؛ زیرا اراده شما را سست خواهد کرد.
– پشیمانی بعد از عمل را به یاد داشته باشید.
– یاد مرگ انسان ساز است؛ این احتمال را بدهید که دیگر زنده نمی مانید و بدون توبه در پیشگاه خدا حاضر شوید.
– توجه داشته باشید که به خاطر لذت چند لحظه ای از رحمت خدا دور می شوید.
بارها ترک کردم!
پرسش 5. دچار استمنا شده ام. بارها و بارها ترک کردم؛ ولی 13سال است گرفتارم. به نظرم خدا خودش باید به ما جوان ها کمک کند اسباب کار را برایمان فراهم کند تا بتوانیم ازدواج کنیم. چه قدر دعای بی اثر بکنیم؟ همه ما دوست داریم ازدواج کنیم. چه دختر چه پسر. اگر همه ما همسر داشتیم هیچ کدام الآن دچار عذاب این گناه نبودیم. چرا پسری که دوستش دارم از من خواستگاری نمی کند؟
همان طور که خودتان هم اشاره کرده اید، بهترین راه ارضاء این غریزه ازدواج است. ولی خود قرآن با توجه به شرایط خاص می فرماید:
(((وَ لْیسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یجَِدُونَ نِکاَحًا حَتی یغْنِیهَُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ)))[10]؛
«زمانی که این امکان برای شما فراهم نیست، عفت را رعایت کنید تا خدا شما را از فضل خود بی نیاز کند».
چنان که، افراد زیادی هستند که هنوز امکان ازدواج برایشان فراهم نشده، اما برای ارضای خود به راه کارهای غیرشرعی آلوده نمی شوند. این که خدا سبب ساز اصلی برای مهیا شدن شرایط ازدواج است کاملاً درست می باشد اما نقش شما به عنوان یک انسان دارای اراده و اختیار نیز برای دوری از گناه و مقابله با وسواس شیطانی امری انکارناپذیر است. بنابراین ازدواج گام دوم برای ترک عمل خودارضایی است و صد البته گام مهمی است و در ترک این عمل بسیار کمک کننده و مفید خواهد بود. اما گام اول اراده استوار و عزم جدّی خود شماست که سعی در ترک این عمل کنید و از طرف دیگر شایستگی های خود را تا حد امکان برای پیدا شدن خواستگار مناسب بالا ببرید. پیش از همه این ها توکل به خدا و استمداد از وی برای ادامه لحظه لحظه زندگی بسیار ضروری و کارساز است.
برای فراهم آمدن شرایط ازدواج راه کارهایی وجود دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:
– اهمیت دادن به معیارهای اصلی و ساده گرفتن معیارهای فرعی به پایین آوردن سطح توقعات.
– بالا بردن شایستگی خود. مثال: کسی که احتمالاً ظاهر خوبی ندارد، سعی کند دیگر استعدادها و توانایی های خود را گسترده دهد تا دیگران او را با خصوصیات مثبت بشناسند.
– حضور در اجتماعات سالم و برقراری ارتباط مؤثر با دیگران و خوش خلقی با آن ها؛ چرا که بسیاری از خانم هایی که با آن ها ارتباط دارید، برای برادر یا پسر یا سایر بستگان خود در جستجوی یک همسر خوب هستند.
– آراستگی همراه با وقار در معاشرت های اجتماعی.
– اصلاح اخلاق و رفتارهای نامناسب خود.
– احساس مسئولیت خانواده و دوستان و اقوام.
در مورد دعا چند راه کار توصیه می شود:
باید توبه کنیم؛
خالصانه از خداوند بخواهیم؛
برخی دعاها با تأخیر مستجاب می شوند صبر داشته باشیم؛
بالا بردن تقوا و قوی تر نمودن رابطه خودمان با خدا نیز در این امر مؤثر است.
می دانم گناه کردم!
پرسش 6. با پسری چند بار رابطه جنسی داشتم حالا دیگر پشیمانم. می دانم گناه کردم. نه خواب دارم نه خوراک. بدجور اعصابم خرد است. لطفاً مرا راهنمایی کنید.
شما به هر دلیلی که گرفتار گناه شده اید و مقطعی از زندگی خویش را در غفلت و یا عصیان در مقابل پروردگار به سر برده اید، خوشبختانه متوجّه اشتباه خود شده و پشیمان هستید، این پشیمانی و این حال بی قراری که در شماست حاصل توجّه شما به ارزش های خود و دریافت ارزش حیات در نگاه و فکر شماست و این حال خوبی ا ست؛ شما که از گناه خارج شده اید، امکان حیات مجدد از سوی خداوند با دادن فرصت توبه در اختیار شما قرار گرفته است. این حس، حس بیداری و هشیاری است هر چند ظاهر سختی دارد.
مولوی می فرماید:
هر که او بیدارتر، پر دردتر هر که او هشیارتر، رخ زردتر[11]
بدانید که شیطان در ابتدا وسوسه می کند تا انسان به گناه بیفتد سپس بذر ناامیدی می پاشد تا از بازگشت مأیوس گردد و بعد راه برای انجام هر گناهی باز می شود. در حالی که روایات بر غیر این باور، تأکید دارند:
پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید:
«همه آدمیان خطا می کنند و بهترین خطاکاران توبه کنندگانند.»[12]
حضرت علی(علیه السلام) می فرماید:
«هر کس توبه کند خداوند او را می آمرزد و به جوارح او و جای جای زمین دستور داده می شود که آبروی او را حفظ کنند و عیب هایش را بپوشانند و گناهانی که فرشتگان حافظ اعمال برایش نوشته اند از یاد آنان برده می شود.»[13]
امام باقر(علیه السلام) می فرماید:
«شاد شدن خداوند از توبه بنده اش بیشتر است تا شاد شدن مردی که در شبی تار، شتر و ره توشه خود را گم کند و سپس آن را بیابد. خداوند از توبه بنده خود شادتر می شود تا آن مرد که از پیدا کردن شتر خود شادمان می گردد».[14]
شما حق دارید به خاطر ارتکاب گناه و بی توجهی به گوهر عفّت خویش نگران باشید. این گناه بزرگ است، امّا در مقایسه با دریای بی کران مغفرت و رحمت خدا ناچیز و کوچک است. شما پس از تصمیم قطعی بر ترک گناه و اراده اطاعت الهی از گناهان گذشته توبه کرده و پاک و منزّه خواهید شد.
در فکر برنامه ریزی خوب و زیبا برای مطالعه و ارتقاء سطح علمی خویش، پرداختن به کارهای هنری، ورزش، معاشرت با دوستان و بستگان و شرکت در گروه های خیریه و خدمت رسانی به بندگان خدا، برای ادامه عمر نازنین خویش باشید.
شاکر این نعمت بزرگ الهی که در اختیار شماست باشید. توفیق «توبه» موقعیّت بازگشت به درگاه خداوند و موهبتی از جانب اوست. در زندگی روزانه خویش با عبادت و تلاوت قرآن و مناجات با خداوند و توسل به پیامبراکرم و اهل بیت(علیهم السلام) و بهره گرفتن از روح بلند آن بزرگواران که خود تجلی غفران و رحمت الهی هستند، از زندگی خویش بهره ببرید. چنان که درباره توبه حضرت آدم(علیه السلام) خداوند می فرماید:
(((فَتَلَّقی آَدَمُ مِن رَّبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ)))[15]؛
«سپس آدم از پروردگارش کلماتی را دریافت کرد و به وسیله آنها توبه نمود. خداوند نیز به سوی او بازگشت و توبه اش را پذیرفت، چرا که او بسیار توبه پذیر و مهربان است».
البته مدتی طول خواهد کشید تا اثر گناه برطرف شده و لذت و نورانیت اطاعت الهی جایگزین کدورت و پریشانی گناه قبل شده و شما را به آرامش برساند.
لازم به ذکر است که اگر در آینده فرصتی صورت گرفت و خواستگاری مناسب آمد، با او ازدواج کنید و توجه داشته باشید که هیچ گاه از گذشته خویش سخن نگویید و از خداوند ستارالعیوب بخواهید که شما را مورد عنایت کریمانه خویش قرار دهد.
پی نوشت ها
[1]. حافظ ثابت، تربیت جنسی، ص 114.
[2]. نور، آیه 33.
[3]. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج87، ص71.
[4]. جلال الدین محدث، شرح غرر و درر تمیمی آمدی، ح9069.
[5]. علق، آیه 14.
[6]. جلال الدین محدث، شرح غرر و درر، ج1، ش664.
[7]. ر.ک: حافظ ثابت، تربیت جنسی در اسلام، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
[8]. نور، آیه 33.
[9]. نور، آیه 32.
[10]. نور، آیه 33.
[11]. مثنوی، دفتر اول.
[12]. همان، ص121.
[13]. میزان الحکمه، ج2، ص137.
[14]. همان.
[15]. بقره، آیه 37.
بخش چهارم : کنترل غریزه