زبان اهل آخرت
چرا میگویند در اخرت زبان همه ی ادمها عربی میشود؟ و چرا عربی نه زبان دیگر؟
پاسخ کوتاه:
روایتی در تصریح به زبان اهل آخرت دراسناد مهم معتبر شهرت ندارد. در صورت فرض صدور و فرض مستند بودن چنان روایتی باید گفت چنین پرسشی برای هر زبان معیار پیشامد مینمود و اینکه برداشت جدید از چنان روایتی در ضمن بیان و کلام علامه طباطبایی اعلی الله مقامه روشن و صریح و صادق بودن مکالمات اهل آخرت است.
روایتی در تصریح به زبان اهل آخرت دراسناد مهم معتبر شهرت ندارد. در صورت فرض صدور و فرض مستند بودن چنان روایتی باید گفت چنین پرسشی برای هر زبان معیار پیشامد مینمود و اینکه برداشت جدید از چنان روایتی در ضمن بیان و کلام علامه طباطبایی اعلی الله مقامه روشن و صریح و صادق بودن مکالمات اهل آخرت است. علامه طباطبایی رحمهالله در تفسیر المیزان بین زبان اهل دنیا و اهل آخرت تفاوت قائل میشود و اینگونه میفرمایند: «سخن گفتن در دنیا به این معناست که انسان تلاش میکند با صوت و الفاظ، مطلبی را که در وجودش پوشیده و مخفی است به مخاطبش بفهماند، ولی اینگونه سخن گفتن در آخرت معنا ندارد؛ زیرا آخرت روز آشکار شدن چیزهایی است که انسان مخفی کرده است، به همین خاطر در آیات قرآن در مورد روز قیامت اینگونه بیان شده است «یَوْمَ تُبْلَى السَّرائِر.»، « روزى که نهفته ها در باطن انسان ظاهر مى شود.»[1]؛ در آیه دیگری خداوند متعال اینگونه میفرماید: « فَیَوْمَئِذٍ لا یُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَ لا جَانٌّ * *یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسیماهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّواصی وَ الْأَقْدامِ.»، «در آن روز از گناه هیچ جن و انسى پرسیده نمیشود* * مجرمین از چهره هایشان شناخته مى شوند، و موى سر و پاهایشان را مى گیرند و در آتش مى افکنند.»[2]؛حال با توجه به بیان مرحوم علامه طباطبایی، حقیقت سخن گفتن در قیامت به معنای سخن گفتن با الفاظ برای بیان مافیالضمیر نیست، بلکه وجود خود افراد سخن ایشان است و در حقیقت حال و وضعیت افراد زبان و سخن ایشان است، اکنون با توجه به این مطلب، میتوان گفت بر فرض که روایت را بپذیریم باید کلام امام را اینگونه توجیه کرد: اگر در حدیث گفته شده است که بهشتیان با زبان عربی سخن میگویند: مراد از زبان عربی، به معنای روشن و آشکار است. این به این معناست که بهشتیان بدون غل و غش و با وجود نورانی خویش که به خاطر ایمان الهی است با یکدیگر ارتباط دارند، آنچنان که خداوند متعال در قرآن ایمان به خویش را راهی برای نورانی شدن معرفی میکند و میفرماید: «اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورو»، « خدا یاور مؤمنان است و آنها را از تاریکى به روشنایى مىبرد.»[3]؛
ـــــ
(1). سوره مبارکه طارق، آیه شریفه 9.
(2). سوره مبارکه الرحمن، آیه شریفه 39-41.
(3). سوره مبارکه بقره، آیه شریفه257.
زبان اهل آخرت