تفاوت انسان ها در بیماری و سلامت

آفرینش آمیخته با نظام صحیح، وجود یک سرى تفاوت ها را ایجاب مى کند. براى مثال بدن انسان یک آفریده منظم است و نظام مندى آن، مستلزم وجود تفاوت هایى در میان اعضا است. به همین دلیل باید سلول هایى همچون سلول هاى مغزى، در بدن رهبرى حرکت عضلات و اعضاى بدن را بر عهده گیرد و سلول هاى محکم استخوانى استقامت بدن را حفظ کند. این امتیازات که براى ایجاد یک سازمان منظم نهایت لزوم را دارد ساده نیست؛ بلکه توأم با یک سرى کار ویژه ها و مسئولیت هاى متناسب با امتیازات است. بنابراین همان گونه که پیامبران و رهبران بشریت امتیازاتى دارند، مسئولیت هاى بزرگى نیز بر عهده دارند و مشکلات طاقت فرسایى را باید تحمل کنند، چنان که تاریخ زندگى پیامبران و امامان گواه این مطلب است؛ در حالى که دیگران مسئولیت هاى کمترى دارند. بنابراین در این امتیازات هیچ تبعیضى وجود ندارد . آنچه در نظام خلقت وجود دارد، تفاوت است؛ نه تبعیض و آنچه مذموم و ناعادلانه مى باشد، تبعیض است . لازمه عدل، برابر قرار دادن همه انسان ها یا همه اشیا نیست. براى مثال معلم عادل، کسى نیست که همه شاگردان را – خواه کوشا باشند و خواه تنبل – یکسان امتیاز دهد؛ بلکه او باید هر یک از شاگردان را به اندازه استحقاقشان ستایش یا نکوهش کند. اساسا اگر تفاوت وجود نداشته باشد، کثرت و تنوع نیز نخواهد بود و اگر کثرت و تنوع نباشد، دیگر مجموعه و نظام، مفهومى نخواهد داشت. اگر همه انسان ها مرد، یا همه موجودات از یک نوع و همه اجزاء یک نوع مشابه باشند و یکنواختى محض حاکم باشد، دیگر جهانى به این نظم و زیبایى وجود نخواهد داشت. بسیارى از ناگوارى هایى که در محیط زندگى – به خصوص در بستگان و فرزندان به وجود مى آید – معلول ناآگاهى انسان، از قوانین طبیعت و یا احکام الهى است. این گونه از ضعف و نقصان ها، با رشد آگاهى و عملکرد صحیح انسان قابل رفع و اصلاح است.گر چه با توجه به محدودیتهایی که بشریت دارد، حکمت الاهی خیلی از تفاوتها بر ما پوشیده است. در برابر پاره اى از نقصان ها و رنج ها، رحمت واسعه الهى ایجاب مى کند که گرفتاران و رنجدیدگان بى گناه را از طریق پاداش هاى اخروى و یا تخفیف در مسئولیت ها و احکام و مکلّف ساختن دیگران در اعانت و همکارى با آنان جبران سازد. واقعیت آن است که ظرفیت موجودات و انسان ها، همانند ظرف هایى نیست که براى برخى نصف و براى برخى تمام آن پر شده باشد؛ بلکه هر موجودى متناسب با وضعیت و موقعیت خود، ظرف و ظرفیتش شکل خواهد گرفت. همه ظرف ها متناسب با ظرفیت خود، پر است و به هر مقدار که قابلیت ها و استعدادها بیشتر شود و فعلیت پیدا کند، به همان مقدار ظرف ها نیز بزرگ تر خواهد شد. به طور مثال هر مقدار معلومات و درجات علمى انسان افزایش یابد، ظرف قلب و سینه او گشادتر خواهد شد. ایجاد تغییر، گاهى از سوى «عوامل خارجى» است؛ مانند بیشتر تغییراتى که در جمادات و گیاهان اتفاق مى افتد که عوامل انسانى، محیطى و… در آنها تأثیرگذار مى باشند. گاهى نیز علاوه بر عوامل خارجى، عوامل شخصى و درونى موجب ایجاد تغییر و تفاوت قابلیت ها مى شود که درباره انسان ها بیشتر این گونه است. به طورى که اراده افراد و عوامل درونى آنان، علاوه بر عوامل محیطى و ژنتیکى در وضعیت شان تاثیر فراوانى دارد و اراده و انگیزه انسان ها چه بسا موجب تفاوت قابلیت بسیار در میان آنها شود.