شب قدر قبل اسلام

پاسخ کوتاه:
شب قدر را به استناد سوره مبارکه قدر میشناسیم. ازین سوره مبارکه فهمیده میشود. در هر سال، شبى به نام « قدر» ارزش و فضیلتی برتر از هزار ماه دارد. این شب قدر از زمانهای دور بوده و اختصاص به دوران رسالت پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله ندارد. در زمان هاى گذشته نیز وجود داشته است. رشید الدین میبدى مفسر معروف سنى نیز گفته: همه اصحاب پیامبر و علماى اسلام معتقدند شب قدر بوده و تا قیام قیامت باقى است.»

شب قدر را به استناد سوره مبارکه قدر میشناسیم. ازین سوره مبارکه فهمیده میشود. در هر سال، شبى به نام « قدر» ارزش و فضیلتی برتر از هزار ماه دارد. فرشتگان الهى به همراه بزرگ خویش به نام الروح ، براى تقدیم تقدیرات یکساله درچنین شبی فرود میآیند. اینشب قدر از زمانهای دور بوده و اختصاص به دوران رسالت پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله ندارد. در زمان هاى گذشته نیز وجود داشته است. علامه مجلسى رحمه الله از امام جوادعلیه السلام به اسناد خودش نقل نموده اند: «… لقد خلق الله تعالى لیلة القدر اول ما خلق الدنیا و لقد خلق فیها اول نبى یکون و اول وصى یکون…»؛ بحارالانوار، ج 25، ص 73، روایت 63.؛ «خداوند شب قدر را در آغاز آفرینش جهان آفرید و در آن اولین پیامبر و نخستین وصى را هستى بخشید…». فضایل بسیار بالایى به طور ویژه در آن براى ما دارد که در امت هاى پیشین سابقه نداشته است. بطوریکه از حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله نقل است فرمودند: «خداوند به امت من شب قدری را بخشیده که به احدى از امت هاى پیشین این موهبتها را نداد.» درالمنثور، ج 6، ص 371.؛ شب قدر حقیقت و واقعیتى مقدر شده و بینظیر در عالم هستی است. از احادیثى که در تفسیر این سوره و تفسیر آیات آغازین سوره «دخان» رسیده، فهمیده مى شود که فرشتگان در شب قدر، مقدرات یکساله را به نزد «ولى مطلق زمان» مى آورند و به او عرضه مى دارند و به او تسلیم مى کنند. این واقعیت، همواره بوده است و خواهد بود. در روزگار پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله، محل نزول فرشتگان در شب قدر، آستان نبى مصطفى صلى الله علیه وآله بوده است و این امر مورد قبول همگان است. اما نسبت به زمان بعد از آن حضرت صلى الله علیه وآله باید گفت: شب قدر بعد از پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله نیز هست. علاوه بر ظهور آیات قرآن کریم در «سوره قدر» و «سوره دخان»، در روایات نیز این واقعیت به روشنى ذکر شده است. مستندات آن در تفاسیر شیعه، مانند مجمع البیان، المیزان و تفسیر نمونه و… قابل بررسی است. رشید الدین میبدى (مفسر معروف سنى) مى گوید: «برخى گفته اند: شب قدر، اختصاص به روزگاران پیامبرصلى الله علیه وآله بود و سپس از میان رفت. اما چنین نیست؛ زیرا همه اصحاب پیامبر و علماى اسلام معتقدند که شب قدر تا قیام قیامت باقى است» کشف الاسرار، ج 10، ص 559. شیخ طبرسى از عالمان شیعى نیز در این باره، روایتى از ابوذر غفارى نقل مى کند: «به پیامبر خدا گفتم: اى پیامبر! آیا شب قدر و نزول فرشتگان، در آن شب، تنها در زمان پیامبران وجود دارد و چون پیامبران از جهان رفتند، دیگر شب قدرى نیست، پیامبر فرمود: نه بلکه شب قدر، تا قیام قیامت هست» ر.ک: المیزان، ج 20، ص 473.
بى شک پیامبران با شب قدر، در ارتباط بوده اند. پس از آنان، باید حجت خدا وجود داشته باشد؛ زیرا زمین از نخستین روز خلقت خود تا آخر فناى دنیا، بى حجت نخواهد بود. خداوند در شب قدر، مقدرات را به نزد آن کس که اراده فرموده (وصى و حجت)، فرو مى فرستد. به خدا سوگند! روح و ملائکه در شب قدر، بر آدم نازل شدند و مقدرات امور را نزد او آوردند و او درنگذشت؛ مگر اینکه براى خود وصى و جانشینى تعیین کرد. همه پیامبرانى که پس از آدم آمدند نیز، بر هر کدام در شب قدر، امر خداوند نازل مى گشت و هر پیامبرى این مرتبت را به «وصى» خویش مى سپرد… اصول کافى، ج 1، کتاب الحجة، باب فى شأن انا انزلناه فى لیلة اقدر، ح 7،