ظهور و جهاد بانوان
آیاوقتی آقاامام زمان عج اله ظهورکنندخانمهابرای یاری رساندن به امامشون نیازبه اذن شوهرشان رادارند؟
پاسخ کوتاه:
حضور زن، نور الاهی، مظهر جمال و جلال خدایی، همگام با پیامبران خدا و دوشادوش مردان صالح ثابت است. ۵۰ زن میان یاران امام عصر ارواحنا فداه و عجل الله تعالی فرجه الشریف و نیز رجعت ۴۰۰ زن همراه عیسی علیه السلام از مهمترین مطالب در مورد حضور خانمها در بین اخبار مربوطه است.
الف: حضور پنجاه زن در بین یاران امام
اولین گروه از زنانى که به محضر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف مى شتابند آنهایند که در آن ایّام مى زیسته اند و همانند دیگر یاران امام عجل الله تعالی فرجه الشریف به هنگام ظهور در حرم امن الهى به خدمت امام عجل الله تعالی فرجه الشریف مى رسند. در این باره دو روایت وجود دارد:روایت اول: امّ سلمه ضمن حدیثى درباره علائم ظهور، از پیامبر روایت کرده است که فرمود: (یعوذ عائذ من الحرم فیجتمع الناس الیه کالطیر الوارده المتفرقه حتى یجتمع الیه ثلاث مأة واربعة عشر رجلاً فیه نسوة فیظهر على کل جبار وابن جبار…).
یعنى: در آن هنگام پناهنده اى به حرم امن الهى پناه مى آورد ومردم همانند کبوترانى که از چهار سمت به یک سو هجوم مى برند به سوى او جمع مى شوند تا اینکه در نزد آن حضرت سیصد وچهارده نفر گرد آمده که برخى از آنان زن مى باشند که بر هر جبار وجبار زاده اى پیروز مى شود.
روایت دوم: جابربن یزید جعفى، ضمن حدیث مفصلى از امام باقر علیه السلام در بیان برخى نشانه هاى ظهور نقل کرده که: (و یجیى ء والله ثلاث مأة وبضعة عشر رجلاً فیهم خمسون امراة یجتمعون بمکة على غیر میعاد قزعاً کقزع الحزیف یتبع بعضهم وهى الایة التى قال الله اینما تکونوا یأت بکم الله جمیعاً ان الله على کل شى ء قدیر…).
به خدا سوگند، سیصد وسیزده نفر مى آیند که پنجاه نفر از این عده زن هستند که بدون هیچ قرار قبلى در مکه کنار یکدیگر جمع خواهند شد. این است معناى آیه شریفه: هر جا باشید خداوند همه شما را حاضر مى کند. زیرا او بر هر کارى توانا است.
پنجاه زن از سیصد و سیزده نفر!
نکته شگفت در این دو روایت این است که مى فرماید: سیصد وسیزده مرد گرد آیند که پنجاه نفر ایشان زن هستند!
ب: زنان آسمانى
دسته دوم چهارصد بانوى برگزیده هستند که خداوند براى حکومت جهانى حضرت ولى عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف در آسمان ذخیره کرده است و با ظهور آن حضرت به همراه حضرت عیسى علیه السلام به زمین مى آیند.
ابوهریره از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت کرده که: (ینزل عیسى بن مریم على ثمان ماة رجل واربع مائة اِمرأة خیار من على الارض وأصلح من مضى). عیسى بن مریم به همراه هشتصد مرد وچهارصد زن از بهترین وشایسته ترین افراد روى زمین فرود خواهد آمد.
در اینکه این زنان از امتهاى پیشین هستند یا امت اسلامى زمان پیامبرصلی الله علیه و آله و معصومین قدس سرهما هستند یا از دورانهاى مختلف، واز چه زمان وبه چه علت به آسمان برده شده اند وبراى عهده دارى منصبى در حکومت حضرت مى آیند یا براى مسایل دیگر؟ اینها پرسش هایى است که این حدیث از آن چیزى نمى گوید.
ج: رجعت زنان
سومین گروه از یاوران حضرت بقیة الله عجل الله تعالی فرجه الشریف زنانى هستند که خداوند به برکت ظهور امام زمان آنها را زنده خواهد کرد وبار دیگر به دنیا رجعت خواهند نمود. این گروه دو دسته اند: برخى با نام ونشان از زنده شدنشان خبر داده شده وبرخى دیگر فقط از آمدنشان سخن به میان آمده است.
سید مرتضى علم الهدى در این باره مى نویسد: علت اینکه شیعه عقیده دارد که خداوند در موقع ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف برخى از مردگان را زنده مى گرداند این است که به ثواب یارى امام زمان نایل شوند ودولت حق آل محمد را که در انتظار آن بوده اند از نزدیک شاهد باشند وتا انتقام عده اى از ظالمان را به چشم ببینند واز ظهور حق واعتلاى کلمه توحید لذت ببرند.
در منابع معتبر اسلامى نام سیزده زن یاد مى شود که به هنگام ظهور قائم آل محمد علیهم السلام زنده خواهند شد ودر لشکر امام زمان به مداواى مجروحان جنگى وسرپرستى بیماران خواهند پرداخت.
طبرى در دلائل الامامة، از مفضل بن عمر نقل کرده که امام صادق فرمود: همراه قائم آل محمد عجل الله تعالی فرجه الشریف سیزده زن خواهند بود. گفتم آنها را براى چه کارى مى خواهد؟
فرمود: به مداواى مجروحان پرداخته، سرپرستى بیماران را به عهده خواهند گرفت. عرض کردم: نام آنها را بفرمایید.
فرمود: قنواء، دختر رشید هجرى، ام ایمن، حبابه والبیه، سمیه، مادر عمار یاسر، زبیده ام خالد احمسیّه، ام سعید حنفیه، صیانه ماشطه، ام خالد جهنّیه.
صیانه ماشطه در زمان حضرت موسى مى زیسته است ومادر عمار یاسر در ابتداى بعثت به شهادت رسید. حبابه در زمان على علیه السلام وقنواء در زمان امام حسن وامام حسین علیه السلام وبقیه در زمان هاى دیگر زندگى مى کرده اند.
این گروه سیزده نفرى رجعت خواهند کرد وخداوند براى قدردانى از آنها، به برکت امام زمان آنها را زنده خواهد کرد.
در این روایت امام صادق علیه السلام از آن سیزده زن فقط نام نه نفر را یاد مى کند. در کتاب خصایص فاطمى به نام نسیبه، دختر کعب مازینه، ودر کتاب منتخب البصائر به نام وتیره وأحبشیه اشاره شده است.
جز این سه نفر، نام دیگرى به میان نیامده است.
منبع: کتاب “نقش زنان در حکومت امام زمان” نوشته طبسی
جهاد، جنبه‌های مختلفی دارد که همگان می‌توانند آن‌را انجام دهند .؛ مانند جهاد اکبر که مقصود از آن در روایات، مبارزه با هواها و هوس‌های نفس اماره است. اما در روایات انجام برخی از کارها از سوی بانوان پاداش جهاد را دارد.
1. خدمت زن به شوهر: «جهادُ المراه حُسن التّبعُّل»؛ جهاد زن، نیکو شوهرداری کردن است.
یک زن آگاه و وظیفه‌شناس، اگر بتواند درون خانه، محیط مساعدی را برای رشد و کمال خود و شوهر و بویژه فرزندان خویش فراهم کند، تاثیر مثبت و بسیار مؤثر آن در اصلاح جامعه و اخلاق و تربیّت آحاد آن، مشاهده خواهد شد. در حقیقت زن، سهم مستقیمی در فعال نمودن سایر نیروهای سازنده جامعه دارد. این حدیث گویای اهمیّت وظیفه خانه‌داری است چرا که آن‌را به مثابه جهاد می‌داند.
«حسن التبعل» که در حدیث آمده جمله کوتاهى است، ولى معناى گسترده‌اى دارد و همه خوبی‌ها را دربر می‌گیرد. درباره زنى می‌توان گفت: «خوب شوهردارى می‌کند»، که مقام سرپرستى و قیمومت شوهر را می‌پذیرد و از آن پاسدارى می‌کند. موقعیت او را در خانواده و بین فرزندان نگه می‌دارد. در کارهاى مهم با او مشورت می‌نماید. از دستوراتش اطاعت می‌کند. اگر در موردى خروج از منزل را صلاح ندانست و اجازه نداد خارج نمی‌شود. با رفتار خوش و اخلاق نیک و محبت‌هاى خود، شوهر را دلگرم و خانه را به کانون صفا و محبت تبدیل می‌کند. در دشواری‌ها و گرفتاری‌ها به یارى شوهر می‌شتابد و از او دل‌جویى می‌نماید. در مورد اموال شوهر امانت‌دار است و از اسراف و تبذیر و ولخرجى اجتناب می‌کند. بهترین لباس خود را در منزل می‌پوشد و براى شوهر آرایش و زینت می‌کند. در خانه‌دارى و پرورش فرزندان می‌کوشد.
2. صبر در برابر ناملایمات
3. انجام کار خانه
4. باردار شدن زن
بدیهی است که موارد یاد‌شده – که تنها برای بانوان شوهردار معنا می‌یابد – به عنوان نمونه‌ای از فعالیت‌های مفید از یک زن مسلمان است که می‌تواند جایگزین جهاد شود، بیان شده است. لذا در همین راستا شاید بتوان گفت هر فعالیت ارزشمند و مشروعی که زنان متأهل و مجرّد در جامعه اسلامی انجام می‌دهند، می‌تواند به نوعی جایگزین جهاد برای آنان باشد و علاوه بر آن، بانوان در مواردی به طور مستقیم هم می‌توانند وارد نبرد شوند.
[1]. ر.ک: «جهاد با نفس اماره(جهاد اکبر)»، سؤال 45631؛ «جهاد و مجاهده در قرآن و روایات»، سؤال 23714.
[2]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، محقق، غفاری، علی اکبر، ص 60، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 9 و 507، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق؛ کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات(الاشعثیات)، ص 67، تهران، مکتبه نینوی الحدیثه، چاپ اول، بی‌تا؛ شیخ صدوق، الخصال، محقق، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 620، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش.
[4]. شیخ صدوق، محمد بن على ، من لا یحضره الفقیه، محقق، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 439، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[5]. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضه الواعظین و بصیره المتعظین، ج 2، ص 376، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، 1375ش.
[6]. شیخ طوسی، محمد بن الحسن ، الامالی، ص 618، قم، دار الثقافه، چاپ اول، 1414ق.
ظهور و جهاد بانوان
