سیره اهل بیت

پاسخ کوتاه:
تصمیمات عاقلانه انسانی همیشه اقتضائات اجتماعی دارد و هرکس بر اساس شرایط زمانی، اجتماعی، محیطی و فردی برای انجام عملی تصمیم خاصی می‌گیرد امام معصوم هم که یک انسان کامل است تصمیمات و رفتارهای اجتماعی‌اش تابع شرایط و اقتضائات زمان خود است. آنچه برای مومنین و شیعیان واضح و مسلم است این است که در هر دور و زمانه یک امام و هادی وجود دارد و در عصر هر امامی باید مطابق فرمان او حرکت کرد.

تصمیمات عاقلانه انسانی همیشه اقتضائات اجتماعی دارد و هرکس بر اساس شرایط زمانی، اجتماعی، محیطی و فردی برای انجام عملی تصمیم خاصی می‌گیرد امام معصوم هم که یک انسان کامل است تصمیمات و رفتارهای اجتماعی‌اش تابع شرایط و اقتضائات زمان خود است. آنچه برای مومنین و شیعیان واضح و مسلم است این است که در هر دور و زمانه یک امام و هادی وجود دارد و در عصر هر امامی باید مطابق فرمان او حرکت کرد. آنچه ما در حد خودمان از معصومین شناخت داریم این است که آنها برای حفظ اسلام و حفظ جان شیعیان و انسان ها و تبیین جایگاه امامت و احکام الهی از هیچ تلاشی فروگذار نبودند و جان و امنیت خود را در طبق اخلاص گذاشته و با ایثار همه جانبه برای حفظ شریعت نبوی و هدایت انسان ها با ناملایمات و مشکلات دوران حاکمان اموی و عباسی دست و پنجه نرم می کردند و در همین راه هم جان خود یا حتی خانواده خود را بر سر این مهم گذاشتند.شاهد این حقیقت اینکه وقتی امام حسن مجتبی(ع) آن نرمش قهرمانانه را نشان داد و با معاویه برای بقای اسلام اصیل و حفظ جان شیعیان صلحنامه ای تحت شرایط خاصی امضا کرد چون شرایط حاکمیت تغییر نکرد و معاویه سر کار بود پس از شهادت امام حسن(ع) وقتی امامت به امام حسین(ع) رسید علیرغم درخواست عده ای از شیعیان برای قیام، ولی پاسخ امام حسین(ع) این بود که تا وقتی معاویه زنده و حاکم است باید پای‌بند صلح امام حسن(ع) بمانیم، لذا امام حسین(ع) ده سال صبر کردند تا معاویه به درک واصل شد و با آمدن یزید بر سر کار شرایط اجتماع کلا دگرگون شد و امام حسین(ع) زیر بار بیعت با یزید نرفتند و برای احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر، عّلّم نهضت عاشورا را بر افراشتند.خلاصه اینکه تصمیمات و عملکرد امامان معصوم در دوران 250 سال پس از شهادت پیامبر(ص) تا غیبت کبری اگرچه بخاطر شرایط جامعه و عملکرد حاکمان و کارگزاران حکومتی متفاوت و یا ظاهرا متناقض به نظر می رسد اما اصول واحدی بر این عملکردها حاکم است، در حدی که برخی دانشمندان دینی دوران 250 ساله امامت قبل از غیبت را به یک انسان 250 ساله تشبیه کرده اند بطوریکه هرکدام از ائمه در زمان امام دیگری قرار می گرفت همان کاری را انجام می داد که آن امام اول عمل می‌کرد چون عقل واحدی بر عملکرد این دوران حاکم است، مثلا اگر امام حسین(ع) جای امام حسن(ع) قرار می گرفتند حتما صلح می کردند و امام حسن(ع) هم قیام.