تجسس در موبایل فرزندان
دخترانی ۱۸ و ۲۲ ساله هستیم
پدر و مادرمان با وجود این سن، هنوز معتقد هستند ک گوشی شخصی ما را چک کنند و حتی پیام های شخصی ما را بخوانند، ایا این کار در صورت عدم رضایت ما جایز است؟
پاسخ کوتاه:
به طور کلی، چیزهایی مانند موبایل، ایمیل جزء وسایل شخصی افراد تلقی میگردد و دیگران و حتی زن و شوهر و سایر اعضای خانواده حق ندارند بدون اجازه یکدیگر به وسایل شخصی هم دست بزنند و یا آن را نظاره کنند چرا که همه انسانها حرمت، حریم، اسرار و رازهاى پنهانى مختلفى برای خود دارند که نمى خواهند دیگران و حتی نزدیکترین افراد از آن آگاه شوند پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): به طور کلی تجسس در کار دیگران صحیح نیست، مگر آنکه مصلحت أهمّی که بیتوجهی به آن ممکن نباشد حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): نسبت به قبل از بلوغ فرزند اگر مصلحت فرزند در این باشد مانعی ندارد، اما نسبت به بعد از بلوغ و رشد فرزند، مطابق ادله امر به معروف و نهی از منکر عمل شود حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورت قطعیه داشته باشد حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): در راستای مسائل تربیتی مانعی ندارد
به طور کلی، چیزهایی مانند موبایل، ایمیل جزء وسایل شخصی افراد تلقی میگردد و دیگران و حتی زن و شوهر و سایر اعضای خانواده حق ندارند بدون اجازه یکدیگر به وسایل شخصی هم دست بزنند و یا آن را نظاره کنند؛ در این مسئله هیچ تردیدی نداشته باشید؛ چرا که همه انسانها حرمت، حریم، اسرار و رازهاى پنهانى مختلفى برای خود دارند که نمى خواهند دیگران و حتی نزدیکترین افراد از آن آگاه شوند؛ بنابراین دیگران هرگز اجازه ندارند بدون اجازه فرد وارد حریم خصوصی افراد شوند و مخفیانه و دزدانه آن را بنگرند. علت و فلسفه این مسئله هم کاملاً آشکار است؛ چه بسا ممکن است افراد با نظر کردن در وسایل شخصی یکدیگر به مطلب یا چیزی برخورد کنند که زمینه سوءظن و بدبینی آنها را فراهم کند و کار به تجسس، کنکاش و مسائل دیگر کشیده شود و بدین ترتیب، پایههای خانواده و نظام اجتماعی سست گردد و اعتماد افراد نسبت به هم سلب شود.
خداوند بدین منظور در قرآن کریم میفرماید: «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا» (1)؛ «اى کسانى که ایمان آورده اید! از بسیارى از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضى از گمانها گناه است و هرگز (در کار دیگران) تجسّس نکنید».
1. به طور کلی تجسس در کار دیگران صحیح نیست، مگر آنکه مصلحت أهمّی اقتضای این کار را داشته باشد.
2. والدین در راستای مسائل تربیتی و در صورت ضرورت، میتوانند نسبت به امور شخصی فرزند، اطلاع کسب کنند، ولی پس از رشد و بلوغ فرزند، غیر از امر به معروف و نهی از منکر وظیفهای ندارند.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
به طور کلی تجسس در کار دیگران صحیح نیست، مگر آنکه مصلحت أهمّی که بیتوجهی به آن ممکن نباشد
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
نسبت به قبل از بلوغ فرزند اگر مصلحت فرزند در این باشد مانعی ندارد، اما نسبت به بعد از بلوغ و رشد فرزند، مطابق ادله امر به معروف و نهی از منکر عمل شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورت قطعیه داشته باشد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
در راستای مسائل تربیتی مانعی ندارد.
اگرچه افراد مُجار به بازرسی گوشی تلفن یکدیگر نیستند و پدر و مادر شما شرعاً نمی تواند گوشی موبایل فرزندانش را نظاره کند، اما گاهی چنین رفتار پدر و مادر و نیز حساسیت بیش از حد فرزندان نسبت به گوشی شان احتمالاتی را در اذهان به وجود میآورد که این احتمالات معلول عواملی است که برای حل مشکل ابتدا میبایست آن عوامل را به خوبی ریشهیابی و شناسایی کرد و سپس در صدد رفع و حل مشکل پرداخت.
به گفته سعدی شیرازی:
«حکما گویند چهار کس از چهار کس به جان برنجند حرامی از سلطان و دزد از پاسبان و فاسق از غماز و روسپی از محتسب و آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است».
در هر صورت احساسات تلخ و ناخوشایند شما را از این جریان درک می کنیم، البته قبل از هر چیز بهتر است این سؤال را از خودتان بپرسید که چرا مادرتان گوشی شما را این قدر چک می کند. آیا قصد و غرض شخصی در میان است؟ آیا قصد آزار و اذیت شما را دارند؟
این را بدانید که معمولاً پدران و مادران دلسوز و خیرخواه فرزندانشان هستند و اگر چیزی می گویند یا مخالفتی می کنند و اگر سختگیری و یا محدودیتی قائل می شوند عمدتاً از شدت دلسوزی و خیرخواهی است و به خاطر حفظ و حمایت از شما در برابر خطرات و آسیب های احتمالی است. آنها نگران شما و آینده شما هستند و هرگز قصد و غرض سوئی ندارند.
باور بفرمایید که در بیرون گرگ های بسیاری در کمین نشسته اند که عفت و پاکی دختران ساده دل را ناجوانمردانه به تاراج برند. کم نیستند دخترانی که به خاطر به دست آوردن آزادی طعمۀ انسان های شیطان صفت شده اند و عفت و پاکی شان از بین رفته است و یا اغفال شده اند و مورد سوءاستفاده جنسی و غیرجنسی قرار گرفته اند؛ از آنجا که دختران معمولاً عاطفی تر و احساسی تر هستند، خطرات و آسیب هایی که برای آنها در جامعه وجود دارد بیش از هرکس دیگر آنها را تهدید می کند و در صورت بروز آسیب، این دختران هستند که بیشترین آسیب را به جان می خرند و دچار مشکلات عدیده و بعضاً جبران ناپذیری می گردند و گاهی آبروی خانواده و طایفه ای را دچار خدشه می سازند؛ بنابراین مقداری به والدین تان حق دهید که سختگیری نمایند و ایجاد محدودیت بیشتری برای شما بکنند و نسبت به شما و برخی رفتارهای تان خوش بین نباشند.
همواره موفق و کامروا باشید.
پینوشت:
1. حجرات(49)، آیه 12.
تجسس در موبایل فرزندان