هدف ورزش و تحصیل از نظر اسلام
سوال بنده در باره ی هدف ادامه ی زندگی است شما چه سفارش می کنید برای من.من انسانی مومن و مذهبی و عاشق اهل بیت هستم مثل شما.من از طرفی استعداد ورزشی بالایی در زمینه ی فوتبال دارم و از طرفی تحصیلاتم هم خوب است می خواهم بدانم ایا عشق به فوتبال و عشق به اهل بیت با هم در قلب انسان جا می شوند؟ چون خداوند در قرآن کریم میفرماید: لم نجعل للانسان قلبین فی جوفه، و اینکه دنبال کردن ورزش به صورت حرفه ای و شرکت در مسابقات از قبیل لیگ های برتر کشوری و دوری و فاصله گرفتن از عرصه ی علم و دانش مانع پیشرفت انسان در رسیدن به کمالات معنوی می شود؟
امام صادق(ع) می فرمایند: اگر انسان سنگی را دوست داشته باشد با آن محشور می شود. و امام علی(ع) می فرمایند: برای غفلت انسان کافی است در کاری که سودمند نیست مشغول شود. منظورم فوتبال است
حالا شما پیشنهادتان چیست؟ آیا در ادامه زندگی فوتبال حرفه ای را دنبال کنم یا در عرصه ی علم و دانش مشغول شوم ؟ بعید هم هست که بشود در این دوتا با هم خوب پیشرفت کرد . من دوست دارم به امام زمانم خدمت کنم .
با سلام واحترام حضورپرسشگرگرامی؛
دوست گرامی! اگر ورزش حرفه ای مانع تهذیب وتحصیل نشود اشکالی ندارد ولی اگر فقط ورزش شد ! مثلا زندگی فقط فوتبال باشد ؟! پس دین چه ؟ ! تحصیل لااقل واجبات دین واحکام چه؟! اخلاق وتهذیب چه ؟! معنویت وغذای روح چه؟! ورزش حرفه ای آن وقتی موجب تقرب ما به خدا می شود که با تحصیل وتهذیب واقعا همراه باشد ( نه اینکه ما خیال کنیم چنین شده) وآن وقتی است که هدف از آن کسب رضایت الهی باشد، نه فقط برنده شدن! کمترین کار در امر تهذیب، توفیق بر انجام واجبات وترک حرامها است واین اقل مرتبه ای است که یک مسلمان می بایست انجام دهد ؛ هرگاه چیزی ،کاری ، ورزشی، مانع از انجام کمترین وظیفه دینی شد ! درآن صورت نه تنها از تقرب بخشیدن می افتد بلکه تبدیل به وزر و گناه نابخشودنی می شود!
به حکم عقل و به حکم دین، هر کاری و هر علمی برای خدا نیست، بیهوده است؛ حتّی اگر کسی علومی مثل فقه و کلام و فلسفه و عرفان نظری و علم اخلاق را هم برای غیر خدا بخواند، در حقیقت عمرش را تلف نموده است. از آن طرف، هر علم مفیدی برای خدا خوانده می شود، قطعاً موجب تقرّب به خدا می شود، حتّی اگر علمی صرفاً دنیایی باشد؛ مثلاً کسی که فیزیک می خواند تا آن را در خدمت حمایت از حکومت اسلامی قرار دهد، یا کسی که پزشکی می خواند تا قربة الی الله خلق الله را درمان کند، در حقیقت دارد عمل صالح انجام می دهد. دقّت شود که پول گرفتن برای انجام خدمت هم منافاتی با نیّت تقرّب ندارد. افرادی هستند که جرّاح هستند و به مراتب بالایی از عرفان رسیده اند. افرادی هستند که مهندسی یا شیمی یا … می خوانند و سالک الی الله هم هستند. آیا اجری که شهید مقدّم تهرانی ـ پدر صنعت موشکی جمهوری اسلامی ایران ـ دارد با اجر یک شهید عادی برابر است؟ خدمتی که او از راه همین علوم دنیایی به اسلام کرده، چه بسا یک مرجع تقلید یا یک عارف، چنان خدمتی به اسلام نتواند بکند. مهمّ، نیّت کار است. چه بسیار افرادی که در مورد خداشناسی کتاب نوشته و تدریس کرده اند ولی بویی از معنویّت حقیقی نبرده اند؛ و چه بسیار افرادی که با کارهایی مثل خیاطی و کشاورزی و پزشکی و مهندسی و … به درجات عالی معنویّت رسیده اند. مهمّ آن است که کار برای خدا باشد. کاری که برای خداست، بزرگ است؛ اگر چه ظاهرش کوچک باشد؛ و کاری که برای خدا نیست، کوچک و ناچیز است، اگر چه ظاهرش بزرگ باشد. امروز زنان مؤمنه چقدر زجر می کشند از کمبود پزشکان زن؟ در شهری مثل قم، برای پیدا کردن یک سونوگرافیست زن یا یک دانپزشک زن، چقدر باید متحمّل زحمت شویم؛ شهرهای دیگر جای خود دارند. برای خانمهای مسلمانی که استعداد و امکانش را دارند، واجب کفایی است که وارد رشته ی پزشکی شوند؛ بخصوص شاخه هایی از پزشکی که با خانمها بیشتر در ارتباط است. البته در خیلی از رشته های دیگر هم برای حفظ کشورمان و دین و مذهبمان نیازمند این علوم هستیم؛ لذا اگر کسی با نیّت تقرّب به خداوند متعال، دنبال این گونه علوم برود، قطعاً اجر مجاهد فی سبیل الله دارد. امروز جهاد علمی، اهمیّتش بیش از جهاد نظامی است. مقام معظّم رهبری، تلاش در مسیر همین علوم دانشگاهی را هم مصداق جهاد می دانند. به برخی ار فرامایشات ایشان توجّه فرمایید! « من جوانان عزیز را به یک مجاهدت حقیقی دعوت می کنم. مجاهدت فقط جنگیدن و به میدان جنگ رفتن نیست. کوشش در میدان علم، اخلاق، همکاری های سیاسی و تحقیق نیز برای مردم جهاد محسوب می شود.» « ما باید علم را با همه معنای کامل آن به عنوان یک جهاد دنبال کنیم؛ این را من به جوانها، استادان و دانشگاهها می گویم.» « جهاد فقط در میدان جنگ نیست، در میدان علم هم مثل بقیه میادین زندگی، جهاد لازم است.» « یکی از انواع جهاد با نفس هم این است که شما شب تا صبح را روی یک پروژه تحقیقاتی صرف کنید و گذر ساعات را نفهمید.» « امروز درس خواندن، علم آموزی، پژوهش و جدیت در کار اصلی دانشجوئی، یک جهاد است.» البته توجّه شود! همان گونه که در جهاد اصغر ممکن است رزمنده ای کم کم فریب دشمن را بخورد و به جبهه ی خودی خیانت بکند، در جهاد علمی نیز این خطر وجود دارد. لذا کسی که وارد دانشگاه می شود باید بداند که دانشگاه جولانگاه افکار شیطانی است؛ که سعی می کنند مجاهدان در جهاد علمی را فریفته و از مسیر الهی منحرف کنند. کسی که دانشگاه را جبهه ی جنگ نداند و احتیاطهای لازم در محیط جنگی را در دانشگاهها مراعات نکند، خیلی زود گرفتار دامهای دشمن می شود.
ورزش امروزه یکی از جذابترین شیوه های برای تاثیر گذاری برافکار عمومی و تبلیغات اقتصادی و فرهنگی است و به دلیل توجه زیاد افکارعمومی به ان در صورتی که با معنویت و مبانی دینی همراه باشد می تواند به عنوان ابزاری در راستای تبلیغ دین و ارزش های اسلامی باشد . مثلا حضور بانوان محجبه مسلمان در صحنه های بین المللی یکی از بهترین شیوه های تبلیغ این ارزش اسلامی است یا شکر گذاری ورزشکاران مسلمان بعد از پیروزی ها نیز اشاعه این معنویت گرایی است. بنابراین با بررسی اجمالی نقش ورزش در اشاعه فرهنگ دینی از دیدگاه امام راحل و مقام معظم رهبری میتوان پاسخ بهتری برای سوال شما ارائه کرد ورزش قهرمانی نشان دهنده هویت جامعه است «هر ورزشکار قهرمانِ ما که در عرصه یى از عرصه هاى ورزش حضور پیدا مى کند و چشمهایى را در سرتاسر دنیا به سوى خود جلب مى کند، در واقع ترجمه یى است از احساسات ملى و هویت اسلامى کشور و ملت ما؛ هرچه در این زمینه ها تلاش کنید، تلاشِ باارزشى کرده اید. امروز در دنیا مسأله ى ورزش و ورزش قهرمانى جایگاهى دارد که در واقع از این تریبون، براى نشان دادن هویت ملت بزرگِ ما، شماها استفاده کردید و این جاى تشکر دارد. حالا آنهایى که مدال آورده اید و بیشتر چشمها را به سمت خودتان جلب کردید در جاى خود؛ آنهایى هم که مدال نیاوردند، ولى تلاش و سعى خودشان را به دنیا نشان دادند و مورد تحسین قرار گرفتند هم در همین افتخار سهیم و شریک هستند. بنابراین من از این جهت که شماها در عرصه یى از عرصه هاى گوناگون این کشور و این ملت، نماد شخصیت ملت بزرگ ما هستید، از شماها تشکر مى کنم و از این که کار ورزش قهرمانى را دنبال مى کنید، خرسند مى شوم و این را یک کار باارزش مى دانم». [1] ورزش قهرمانی می تواند تبلیغ دین باشد حضرت امام در دیدار ورزشکاران میفرماید: »شما نمونه باشید در کشورهای دیگر که شماها از جمهوری اسلامی هستید. ما امروز احتیاج به این داریم که اسلام را در هر جا تقویت کنیم و در هر جا پیاده کنیم و از مملکت خودمان اسلام را به جاهای دیگر به آن معنایی که در مملکت الآن حاصل شده است صادر کنیم و یکی از وجه صدورش همین شما جوانها هستید که در سایر کشورها می روید و جمعیتهای زیادی به تماشای شما می آیند، به تماشای قدرتهای شما می آیند. باید طوری بکنید که این جمعیتهای زیاد را دعوت کنید عملاً به اسلام. در اعمالتان، در رفتارتان، در کردارتان طوری باشید که نمونه باشد برای جمهوری اسلامی و جمهوری اسلامی با شما به جاهای دیگر هم ان شاءاللّه برود…ملتها باحق اند، ملتها با چیزهایی هستند که، ارزشهایی هستند که ارزشهای انسانی است. این دولتها هستند که بسیاری از آنها از این ارزشهای انسانی هیچ اطلاعی ندارند. شما هم وقتی که آنجاها می روید با ملتها تماس دارید و ملتها به تماشای شما می آیند. همان طوری که عرضه می دارید ارزشهای بدنی خودتان را، قدرتهای بدنی خودتان را و برای ایران ارزش قائل می شوید و ارزش ایران را به آنها حکایت و نمایش می دهید، ارزشهای اخلاقی، ارزشهای اعمالی، ارزشهای عقیدتی، اینها هم توسط خود شما ان شاءاللّه در آنجاها منتشر بشود. و در اینجا هم، و ایران هم که هستید به خدمت این جامعه باشید. «[2] مقام معظم رهبری نیز در این زمینه می فرمایند: »یک مسئلهى دیگر این است که ورزش قهرمانى، امروز که مسابقات بینالمللى باب است و رائج است، مظهر تمایلات و استعدادها و تشخّص و هویت یک ملت است؛ و این خیلى چیز مهمى است. اینکه شماها در میدانهاى ورزشى، با اخلاق انسانى و با جوانمردى ظاهر شوید – و خوشبختانه ظاهر میشوید – از نظر بینندگان بینالمللى، که امروز دیگر میلیونها و در مواردى میلیاردها تماشاچى وجود دارد و مطلع میشوند، پیامآور یک حقیقتى است از داخل کشورتان، که این حقیقت را با هیچ زبان دیگرى نمیشد تبلیغ کرد. یک قهرمان با جوانمردىِ خودش تبلیغ میکند، با تدینِ خودش تبلیغ میکند«.[3] ورزش قهرمانی ابزاری برای تبلیغ ارزش های اسلامی است »یک جهت لطیف و بسیار مهم دیگر در کار مجموعه ى قهرمانهاى ما که بحمداللَّه نشان داده شده، نشان دادن دیندارى و علاقه مندى به ارزشهاى اسلامى است؛ این خیلى باارزش است؛ هم در ورزش جانبازان و معلولان، انسان این مسأله را مشاهده مى کند، هم در ورزش قهرمانهاى دیگر. وقتى یک قهرمان کشور ما جلوِ چشم میلیونها و شاید صدها میلیون جمعیت دنیا، بعد از پیروزى خودش، خدا را شکر مى کند و دستش را به آسمان بلند مى کند یا سجده مى کند، این را دست کم نگیرید؛ این پیام معنویت را در دنیا پخش مى کند؛ دنیایى که با میلیاردها دلار سعى شده که معنویت در آن بى فروغ شود و چراغ معنویت آن خاموش شود. مى دانید صهیونیست ها در این صد سال اخیر و بخصوص در این دهها سال اخیر چه خرجى کرده اند تا انسانها را بدون هویت معنوى بار بیاورند و به بى بندوبارى و بى اعتقادى و لاابالیگرى در عقیده و ایمان دینى بکشانند؟ شما وقتى بعد از پیروزى روى تشک کشتى یا محل وزنه بردارى یا در هر نقطه ى دیگرى، دست تان را بلند مى کنید، خدا را شکر مى کنید، به سجده مى افتید یا نام بزرگان دین را بر زبان مى آورید، در واقع دارید همه ى سرمایه یى را که آنها خرج کرده اند، با یک حرکت ساده دور مى کنید؛ خداى متعال به شماها کمک و الهام مى کند که این کار را انجام بدهید. حتماً این حسین آقاى رضازاده آن روز اوّلى که فریاد کشید «یا ابوالفضل»، نمى دانست که این چقدر اثر مى گذارد؛ او احساس دینى خودش را بروز داد؛ یا آن برادرى که سجده مى کند، یا آن که دستش را بلند مى کند – که من بارها در ورزشهاى قهرمانى خودمان این صحنه را از تلویزیون دیده ام – این ها در حقیقت معنویت را القا مى کنند«[4] ورزش قهرمانی می تواند سیلی به دشمنان نظام باشد »این کارِ آقاى آرش[5] عزیزمان هم از آن کارهاى بسیار برجسته بود؛ خیلى کار باارزشى بود. ایشان اگر مسابقه اش را برگزار مى کرد و پیروز هم مى شد، ارزش کارش این قدر نبود. البته در دنیا سعى کردند که به سر این کار بزنند؛ نتوانستند. همه شان دست به یکى کردند که: المپیک را خراب کردید؛ سیاسى کردید. خودِ آنها از همه چیز به نفع سیاستهاى استعمارى خودشان بهره بردارى و استفاده مى کنند؛ اما وقتى یک جوان مسلمان و مؤمن از یک ارزش دفاع مى کند؛ از یک ملت مظلوم دفاع مى کند و با یک قلدرِ بین المللى گردن کلفتِ چاقوکشِ عربده کش، با این زبان و با این منش درمى افتد، این طور علیه او جنجال و جوسازى مى کنند. البته غلط مى کنند! آنها در مقابل عمل انجام شده قرار گرفتند و ضربه فنى شدند! با این کار سیلى خوردند؛ حالا بعد از آن هرچه مى خواهند جنجال کنند، بکنند؛ ایشان کار خودش را کرد«. [6] بانوان و ورزش قهرمانی »این مسئلهى بانوان و دختران ورزشکار ما که با حجاب در میدان میروند، خیلى چیز مهمى است. من نمیدانم کسانى که درصدد ارزیابى حوادث کشورند، یک ارزیابى درستى از این قضیه دارند یا نه. این، فوقالعاده است. در کشورى از کشورهاى اروپا، یک زنى را به جرم باحجاب بودن، جرأت میکنند چاقو میزنند و او را میکُشند؛ آن هم در دادگاه و جلوى چشم قاضى! اینجورى است. خجالت نمیکشند؛ در دانشگاه، در ورزشگاه، در پارک، در خیابان، به حکم قانون – قانونى که جعل کردهاند – متعرّض زن محجبه میشوند. آن وقت در این فضا، توى این کشورها، یک زن محجبه در موضع قهرمان بر روى سکوى قهرمانى مىایستد و همه را وادار میکند به این که او را تکریم و تجلیل کنند. این چیز کمى است؟ این چیز کوچکى است؟ این کار خیلى باعظمت است. واقعاً همه باید قلباً از زنان ورزشکار ما که در میدانها با حجاب، با عفاف، با متانت و با وقار حاضر میشوند، تشکر کنند«.[7] نتیجه گیری با توجه به بیانات امام راحل و مقام معظم رهبری در زمینه ورزش می توان نتیجه گرفت، در صورتی که ورزش در راستای اهداف اسلامی قرار گیرد می تواند ابزاری برای تبلیغ دین و فرهنگ اسلامی باشدو با توجه به تاثیر گذاری بسیار زیاد ان در جامعه امروزی، توجه ورزشکاران به بخش فرهنگی ورزش ضرورت بیشتری دارد. [1] بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با ورزشکاران شرکت کننده در المپیک و پارالمپیک (1383/07/14 http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=2638 [2] http://jamaran.ir/fa/BooksahifeBody.aspx?id=2903 بیانات حضرت امام خطاب به ورزشکاران [3] بیانات در دیدار مدالآوران المپیک و پارالمپیک (1391/12/21 http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=10456 [4] بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با ورزشکاران شرکت کننده در المپیک و پارالمپیک (1383/07/14 http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=2638 [5] منظور ارش میر اسماعیلی است که در در حمایت از ارمان فلسطین از رقابت با ورزشکار رژیم غاصب صهیونیستی خود داری کرد [6] بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با ورزشکاران شرکت کننده در المپیک و پارالمپیک (1383/07/14 http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=2638 [7] بیانات در دیدار مدالآوران المپیک و پارالمپیک (1391/12/21 – http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=10456
موفق و مؤید باشید.
هدف ورزش و تحصیل از نظر اسلام