دین و اندیشه
خطای حسّ و عقل قوای عقلانی انسان
روشن است که حس وتجربه اشتباه میکنند .آیا عقل هم اشتباه میکند؟لطفا بر پایه استدلالی هم تمثیلی و هم قیاسی بیان کنید.
ـ این ادّعا که حسّ اشتباه می کند، ادّعای خامی است. حسّ هر چه ادراک می کند درست ادراک می کند، این قوّه ی خیال است که ادراکات حسّ را غلط تفسیر می کند. لذا آنچه به نام خطای حواسّ معروف است، خطای حواسّ نیست بلکه خطای خیال است. حسّ اصلاً قضیّه نمی سازد که خطا هم بکند.ـ عقل هم خطا نمی کند. لذا اگر استدلالی خطاست، یعنی کار عقل نیست، بلکه کار قوّه ی خیال یا کار قوّه ی وهم است. توجّه شود که هر استدلالی کار عقل نیست. لذا از خطا بودن استدلال، نمی شود خطاکار بودن عقل را نتیجه گرفت.
ـ تفصیل این مطالب را می توانید در کتب «معرفت شناسی» مثلاً در کتاب «معرفت شناسی در قرآن» اثر آیة الله جوادی آملی ملاحظه فرمایید.
خطای حسّ و عقل قوای عقلانی انسان