دین و اندیشه

تاثیر نیت و انگیزه در سعادت انسان

پرسش و پاسخ

چگونه کارهاى نیک با نیت وانگیزه الهی در سعادت ابدى انسان تأثیرگذار است؟

ارزش حـقیقى براى کارهاى اختیارى انسان بستگى به تاثیر آنها در رسیدن به کمال حقیقى یعنى قرب خداى متعال دارد و هر چند کارهائى که به نحوى حتى با چند واسطه زمینه تکامل دیگران را فـراهم مى کند , متصف به حسن و فضیلت مى شود , اما تاثیرآنها در سعادت ابدى فاعل , منوط به تـاثـیـرى اسـت کـه در تکامل روح وى داشته باشد (یعنى تاثیر حسن فعلى , منوط است به حسن فـاعـلـى) و از سـوى دیـگـر ارتباط افعال خارجى با روح فاعل از راه اراده حاصل مى شود که کار بـى واسـطـه اوست , و اراده کار , از میل و شوق و محبت به غایت و نتیجه کار برمى خیزد و همین انـگـیـزه است که حرکتى در درون روح به سوى هدف مقصود پدید مى آورد و در شکل اراده کار, مـتـبـلـورمـى شـود پس ارزش کار ارادى تابع انگیزه و نیت فاعل است و حسن فعلى بدون حسن فـاعـلى تاثیرى در تکامل روح و سعادت ابدى نخواهد داشت و بهمین دلیل است که کارهایى که با انـگـیـزه هـاى مادى و دنیوى انجام مى گیرد تاثیرى در سعادت ابدى ندارد و بزرگترین خدمات اجتماعى هم اگر به قصد خودنمایى ( ریا ) باشد , کمترین سودى را براى فاعل ندارد , بلکه موجب زیـان و انـحطاط روحى او هم مى شود:
«یا ایها الذین امنوا لا تبطلوا صدقاتکم بالمن والاذى کالذى ینفق ماله رئاء الناس و لا یومن باللّه والیوم الاخر فمثله کمثل صفوان علیه تراب فاصابه وابل فترکه صلدالا یقدرون على شیى مما کسبوا واللّه لا یهدى القوم الکافرین؛ (بقره/264) اى کسانى که ایمان آورده اید بخششهاى خود را با منت و آزار باطل نسازید , همانند کسى که مال خود را براى نشان دادن به مردم انفاق مى کند و به خدا و روز رستاخیز ایمان نمى آورد ( کار او ) همچون قطعه سنگى است که بر آن ( قشر نازکى از ) خاک باشد ( و بذرهایى در آن افـشـانـده شود ) و رگبار باران به آن برسد ( و همه خاکها و بذرها را بشوید ) و آن را صاف ( و خـالى از خاک و بذر )رها کند آنها از کارى که انجام داده اند , چیزى به دست نمى آورند و خداوند جمعیت کافران را هدایت نمى کند».و بر همین اساس است که قرآن کریم , تاثیر اعمال صالحه در سعادت اخروى را مشروطبه ایمان و قصد تقرب اراده وجه اللّه و ابتغاء مرضات اللّه دانسته است. «و من یعمل من الصالحات من ذکر او انثى و هو مومن فاولئک یدخلون الجنه و لایظلمون نقیرا؛ (نـسـاء/124) و کسى که چیزى از اعمال صالح را انجام دهد ,خواه مرد باشد یا زن , در حالى که ایمان داشته باشد , چنان کسانى داخل بهشت مى شوند و کمترین ستمى به آنها نخواهد شد».«مـن عـمـل صـالـحـا من ذکر او انثى و هو مومن فلنحیینه حیوه طیبه؛ ( نحل / 97 ) هر کسى کار شـایـسـتـه اى انـجـام دهـد خواه مرد باشد یا زن در حالى که مومن است او را به حیاتى پاک زنده مى داریم».«و من یعمل من الصالحات و هو مومن فلا یخاف ظلما و لا هضما؛ ( طه / 112 ) و آن کسى که کارهاى شایسته انجام دهد در حالى که مومن باشد نه از ظلمى مى ترسد و نه ازنقصان حقش»0. حاصل آنکه : اولا کار نیک , منحصر به خدمت کردن به دیگران نیست . ثـانـیـا خدمت به دیگران هم , مانند عبادات فردى در صورتى موثر در کمال نهائى و سعادت ابدى خواهدبود که از انگیزه الهى سرچشمه گرفته باشد و الا نه تنها موجب تکامل روحى نمى شود بلکه اگـر بـا انـگیزه خودخواهى و خودنمایى و خودپرستى باشد , موجب انحطاط روحى و اخلاقى هم خواهد بود . لازم به ذکر است کسانى که سخن حق به گوششان نرسیده وتقصیرى هم در حقیقت جوئى نداشته باشند , حساب دیگرى دارند و به عنوان مستضعفین فکرى با آنان برخورد مى شود.
محمد تقى مصباح یزدى / آموزش عقاید، مصباح یزدى – محمد تقى
به نقل از سایت تبیان

تاثیر نیت و انگیزه در سعادت انسان

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا