قهر
سلام .حدیث از پیامبر است که کسی که بیش از سه روز با برادر مومن خود قهر کند عباداتش قبول نیست .کدورتی بین من و خواهرم ایجاد شده که البته بار اولش نیست که اشتباه میکند اما معذرت خواهی هم نمیکند .اگر اکنون من پیش قدم شوم باز هم عین قبل ممکن است اشتباهش تکرار شود .وباز هم نفهمد حال من اگر پیش قدم نشوم اشکالی در روزه ونمازم دارد؟من بخاطر ترس از این حدیث کدورت را از بین میبردم .اما تاثیر گذار نشده .به نظر شما میتوانم صبر کنم تا خودش به اشتباهش پی ببرد؟
قهر موجب باطل شدن نماز و روزه نمی شود.ولی راجع به قهر کردن مطالبی را خدمت شما تقدیم می کنیم، توجه نمایید:
قطع رابطه میان دونفر قهرکردن با اوست ، وسزاوار است که دوبرادر ارتباطاتشان با یکدیگر قوی باشد! دهخدا،برای قهر کردن چند معنی ذکر کرده، یکی از معانی چنین است : قهر کردن با کسی یا از کسی ؛ از تکلم با او ، یا دیدار او ،کراهت داشتن است!
گاهی وقتها دست خودش نیست؛ بدون اینکه بخواهد قهر میکند، بدون اینکه فکر کند ،قهر میکند، اگر چیزی دلخواهش نباشد قهر میکند و این قدر این کار را ادامه میدهد تا درونش آرام شود. حالا فرقی نمیکند به آن چیزی که میخواست رسیده باشد یا نه! مهم این است که یک جوری مخالفت خود را اعلام کند.
یکی از نشانههای تنبیه، قهر است که افراد در مقابل رفتارهای دیگران به صورت یکی از شکلهای دیداری (ارتباط نداشتن)، چشمی، کلامی (قطع کلام) بروز میدهند که میتواند ریشه در زندگی بدوی یا اولیه افراد داشته باشد.
قهر از واکنشهای طبیعی انسان است که به صورت سرشتی، ژنتیکی یا محیطی به افراد منتقل میشود تا جایی که افراد در موقعیتهای یکسان به شکلهای گوناگون قهر میکنند. کودک، زن یا مرد تفاوتی نمیکند، همه این افراد در موقعیتهایی که با ناکامی مواجه میشوند یا به نیازهای مطلوب خود دست پیدا نمیکنند، برای ادای حق و … به درجات متعددی متوسل به قهر میشوند. قهر در روابطی که افراد انتظارات بیشتری از هم دارند و در تعاملات بیشتر هستند به مراتب، بیشتر رخ میدهد. کنشها و واکنشها، خوسته یا ناخواسته، افراد را به سمت قهر سوق میدهد.
قهر و عوامل ایجاد آن استرسزا هستند. اغلب افرادی که سعی میکنند با توسل به قهر به سمت خواسته خود قدمی مثبت بردارند متحمل استرسهای زیادی میشوند. نخست باید دانست؛ در هر صورت باید نماز و اعمال واجب را انجام داد، اما اگر این نماز و اعمال واجب همراه با رعایت اخلاق پسندیده باشد، از ثواب و درجه بالاتر برخوردار خواهد بود و مورد رضایت و قبول میباشد، اما اگر با اخلاق نکوهیده همراه بود، تنها به وظیفه عمل شده و از این جهت مجازات نخواهد داشت. اما از درجه و مرتبه رضایت خدا محروم خواهد بود. بنا بر روایات فراوان یکى از رفتارهایی که در اسلام به شدت نکوهش شده، قهر کردن با نزدیکان و برادران و خواهران دینى بر سر امور دنیا است؛ چنانچه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) مى فرماید: «هر دو مسلمانى که از یکدیگر قهر کنند و سه روز بر آن حال بمانند و با هم آشتى نکنند از اسلام بیرون روند [ البته منظور از خروج از اسلام این نیست که کافر و مرتد گردند و احکام ارتداد بر آنها اجرا گردد بلکه مراد این است که از مسلمانى کامل عملى خارج شده اند و اسلامشان ناقص گشته است. ] و میان آنها پیوند و دوستى دینى نخواهد بود؛ پس هر کدام که به [اصلاح رابطه و] سخن گفتن پیشى گیرد او در روز حساب زودتر به بهشت مى رود» [ کافى، ج 2، ص 345؛ وسائل الشیعه، ج 8، ص 585.] جدایى برادران ایمانى موجب خشم خداوند و شادى شیاطین است. بنابراین لازم است پیروان سیره اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) در این امور بیندیشند و اجازه ندهند دوستى و الفت با برادران به کینه و قهر کردن و جدایى بیانجامد و چنان چه گاهى کدورت و رنجش و قهرى پیش آمد، خود را بر آن دارند که در رفع آن بکوشند و بر یکدیگر پیشى گیرند. در روایتی از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) در وصایای آن حضرت به اباذر آمده است خداوند در هر روز دوشنبه و پنجشنبه پرونده اعمال مؤمنین را مورد نظر و لطف قرار میدهد مگر پرونده آن دو نفری که با هم کدورتی و قهری دارند و به مأمورانش (یعنی ملائکه) دستور میدهد پرونده آنها را کنار بگذارند تا وقتی با یکدیگر آشتی نمایند». بحار الأنوار، ج 71، ص 236.] البته اگر انسان در ارتباط با فردی دچار گناه میشود و یا به نوعی محذورات شرعی وجود دارد میتواند با او معاشرت نداشته باشد بدون اینکه با او قهر و دشمنی داشته باشد. میشود با او در حد سلام و علیک و ادای حقوق واجب ارتباط داشت چنانچه با خیلی از همسایگان و یا همکاران خود رابطه دوستی و رفت وآمدی نداریم ضمن آنکه با آنها قهر هم نیستیم و رابطه در حد سلام و احوال پرسی و دیگر حقوقی که دو مسلمان بر همدیگر دارند روابط برقرار است.
هفت توصیه!
1. قوه شناخت خود را نسبت به عوامل تنبیه دیگری، بالا ببرید و بدانید قهر به تنهایی چارهساز نیست. برای مثال پاداش و امکانات را حذف کنید.
2. از روشهای ارتباطی جایگزین برای اعلام احساس و نظر خود استفاده کنید.
3. اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.
4. مهارتهای کلامی خود را تقویت کنید.
5. چون افراد درونگرا ارتباط کلامیشان ضعیفتر است به نسبت، بیشتر از قهر استفاده میکنند ،پس یکی از راهکارها ، افزایش تعاملات اجتماعی است.
6. به دیگران هم برای ابراز نظر و احساس اجازه بدهید. شاید دیگران حرفی برای گفتن دارند که موجب رفع قهر میشود.
7. افکار و رفتار منفی را کمکم دور بریزید و بیشتر به موضوعهای مثبت فکر کنید.
توجه داشته باشیم که همیشه قهر بدنیست!بلکه گاهی قهر جوانمردانه وکارساز است ! اگر:
1. موضوع قهر برای طرف مقابل، مشخص باشد!
2. از قهر در جمع استفاده نکند!
3. راه آشتی را باز بگذارد و هر چیزی از دهانش بیرون آمد، نگوید!
4. مدتش طولانی نباشد (چون از میزان تاثیرگذاری آن کم میشود)!
5. موضوع قهر برای طرف مقابل مهم باشد!
6. در قهر و آشتی به ویژه در رابطه مادر و فرزندی، والدین بلافاصله عذرخواهی مکرر کودک را نپذیرند. چرا که این امر موجب تکرار رفتار غلط و تقویت عذرخواهی مکرر و درنتیجه اصلاح نشدن رفتار نامناسب و درنهایت کاربرد نامناسب قهر از سوی والدین میشود، البته در نپذیرفتن عذرخواهی هم زیاده روی نکنید.
موفق ومؤید باشید.
قهر