توسل و توحید
آیا «توسل» به معصومین با توحید عبادی منافات ندارد؟
توسل مسلمانان به معصومین(ع) که برای جلب نعمتهای اِلاهی صورت میگیرد، با توحید عبادی منافات ندارد؛ چنانکه انسان تشنه برای رفع عطش به طرف چشمهسار میرود و اگر بنشیند و عمداً به طرف آب نرود و دعا کند که تشنگی او برطرف گردد، سیراب نمیشود؛ زیرا تنها وسیله دفع تشنگی، آب زلال است. پیامبر اکرم(ص) و امیرالمؤمنین و سایر معصومین(ع) در رفع حوایج انسان، مجرای نعمت و فیض اِلاهیاند و رجوع به آنان مانند رجوع به آب زلال برای رفع عطش است.از اینرو، امیرالمؤمنین(ع) میفرماید هنگام دعا ابتدا بر اهل بیت(ع) صلوات بفرستید تا در اثر ریزش نعمت و رحمت اِلاهی برآنان به شما نیز نعمت برسد «إذا کانت لک إلی الله سبحانه حاجةٌ فابْدأ بمسألة الصّلوة علی رسوله(ص) ثم سل حاجتک فإنّ الله أکرم مِن أنّ یُسأل حاجتین فیقضی أحداهما ویمنع الاخری» (نهج البلاغه، حکمت 361). اگر توسل درست تحلیل شود، نه با توحید ناب مخالف است و نه مستلزم شرک یا محظور دیگر؛ چون خواستن از اهل بیت یعنی درخواست از خدا، از مسیر کسانی که مجرا و مظهر فیض اویند.نیایشهای امام سجاد(ع) در «صحیفه سجادیه»، محفوف به صلوات بر اهل بیت(ع) است و این، احترامی ساده و تأدبی اعتباری یا نظیر ناقوس کلیسا نیست؛ بلکه ادبی دینی آمیخته با عقل، و عجین با برهان است؛ زیرا گرچه خدای سبحان به همه چیز محیط است، لیکن همگان این استعداد را ندارند که مستقیماً از ذات ربوبی مستفیض شوند. از اینرو، ذوات مقدس معصومین(ع) واسطه تنزّل نعمت و رحمت اِلاهی برای آنهایند.
تردیدی نیست که اینþگونه معارف برای اصحاب معارف، مفاتیح غیب است و برای گرفتاران حجاب غفلت و تعصب، مغالیق غیب است؛ چنانþکه کلید دو لبه دارد که باگرداندن آن به جهتی خاص، مفتاح است و در بسته را میگشاید و با چرخاندن آن به سوی دیگر، مِغْلاق است و درِ باز را میبندد.
آیات قرآن و روایات معتبر، برای مفسری که دارای قلبی طاهر و روشن است، کلیدِ درِ گنجبنههای معارف اِلاهی است که به روی او گشوده خواهد شد؛ چون امام سجاد(ع) میفرماید «ایات القرآن خزائن العلم فکلّما فتحت خزانة فینبغی لک أن تنظر فیها» (بحار، 89/216). اگر کلید فهم مطالب به جهت صحیح آن چرخانده شود، با هر آیهای، درِ مخزنی از مخازن اِلاهی گشوده شود، بنابراین معارفی چون مظهریت و توسل، در پرتو برخورد صحیح با قرآن، و با دلی پاک کاملاً روشن است.
آیة الله جوادی آملی، علی(ع) مظهر اسمای حُسنای الاهی
به نقل از سایت تبیان
توسل و توحید