خلع لباس روحانیت
سوال ۱۳ : آیا یک روحانی به خواست خود می تواند لباس روحانیت نپوشد ؟ آیا حکم شرعی یا قانونی برای این کار وجود دارد ؟ آیا معصیت نکرده است ؟
پاسخ :با سلام و احترام
طلبه می تواند به اختیار خویش لباس روحانیت بر تن کند. البته دریافت مدارک رسمی سطوح عالی حوزه و نیز افزایش شهریه رتبه سه حوزه علمیه مشروط به معمم شدن دائمی طلبه می باشد.
پوشیدن لباس روحانیت در حال حاضر در حوزهها بر اساس آییننامه تلبس طلاب حوزههای علمیه و مصوبات شورایعالی حوزههای علمیه انجام میشود.
مصوبات سال ۱۳۸۹ شمسی برای پوشیدن لباس روحانی چنین میگوید: به منظور ساماندهی، رسمیتبخشی، حفظ و حراست از قداست لباس روحانیت و تشویق و ترغیب طلاب به امر تلبس، آییننامه تلبس طلاب حوزههای علمیه، به شرح ذیل تدوین گردید.
فصل اول: تعاریف و کلیات
ماده ۱. تلبس به لباس مقدس روحانیت، برای کلیه طلاب و روحانیان، صرفاً بر اساس ضوابط مندرج در این آییننامه، امکانپذیر است.
تبصره ۱: هر گونه تلبس به لباس روحانیت، برای افراد عادی، ممنوع است.
تبصره ۲: تلبس به لباس مقدس روحانیت، برای طلاب فاقد پرونده از مرکز مدیریت حوزههای علمیه، ممنوع است؛ این افراد موظفاند پس از اخذ کد مرکز مدیریت حوزههای علمیه، نسبت به تلبس بر اساس ضوابط این آییننامه، اقدام نمایند.
ماده ۲. وظایف واحدهای مجری این آییننامه، به شرح زیر است:
الف) معاونت تهذیب مرکز مدیریت حوزههای علمیه، مسئول برنامهریزی، ساماندهی تلبس و نظارت بر حسن اجرای آن است.
ب) معاونت تهذیب مدیریتهای حوزه علمیه استانی، مسئولیت تشکیل پرونده تلبس، تأیید صلاحیت نهایی پس از استعلام صلاحیتهای علمی و عمومی از واحدهای سازمانی مربوط، و صدور مجوز تلبس طلاب را به عهده دارد.
ماده ۳. لباس روحانیت، عبارت است از عمامه، عبا و قبا که نشانگر برخورداری از تحصیلات دینی در حوزههای علمیه، پایبندی به ارزشهای اسلامی و آمادگی ایفای نقش در جامعه اسلامی است.
فصل دوم: ضوابط و مقررات
ماده ۴. شرایط عمومی تلبس، عبارتاند از:
۱. داشتن حداقل، ۱۸ سال سن
۲. داشتن وضعیت جسمی و روحی مناسب که در صورت نیاز و تشخیص ضرورت، از طریق آزمایشهای پزشکی و روانشناختی، بررسی میشود.
۳. عدم عضویت و سابقه ارتباط با گروهکهای انحرافی و گروههای مخالف اسلام و تشیع و نظام اسلامی
۴. عدم انحراف فکری و سیاسی و اخلاقی
۵. التزام عملی به اصل ولایت فقیه و قوانین جمهوری اسلامی
۶. نداشتن محکومیت کیفری و حقوقی مؤثر
تبصره ۱: احراز شرایط مندرج در بندهای ۳، ۴، ۵ و ۶، بر عهده واحد سازمانی آمار و بررسی مدیریتهای حوزه علمیه استانی خواهدبود.
تبصره ۲: ملاک در احراز صلاحیتهای عمومی افراد، حسب مورد، حال فعلی آنها خواهدبود.
ماده ۵. شرایط علمی تلبس، عبارتاند از:
۱. اتمام پایه پنجم(قبولی در تمامی امتحانات مربوط) برای طلاب مدارس بلندمدت
۲. توان پاسخگویی به سؤالات دینی رایج در جامعه
تبصره: احراز این شرط، با ارزیابی علمی -که محتوا و نحوه اجرای آن، توسط دستورالعمل مصوب مرکز مدیریت حوزههای علمیه تعیین میگردد- صورت میپذیرد.
۳. گذراندن دوره ویژه مربوط به وظایف روحانیت در پایه پنجم، بر اساس دستورالعمل مصوب مرکز مدیریت حوزههای علمیه
ماده ۶. شرایط اخلاقی و رفتاری تلبس، عبارتاند از:
۱. پایبندی به انج
با سلام و احترامپرسشگر محترم ضمن پوزش از شما باید بگوییم اگر منظور شما طلبه معممی است که بنا به دلایلی می خواهد مکلا شود بهتر ضمن مشورت با مشاوران ماهر و امین معاونت تهذیب حوزه تصمیم خویش را بگیرد.
این اقدام احتمالاً ناشی از یکی از این عوامل است:
1. طلبه از داشتن این لباس احساس سرشکستگی و کوچکی می کند و از ابراز هویت خود، لااقل در محیط خاص شرم یا بیم دارد. چنین کسی که تکلیف خود را با موقعیت صنفی خویش روشن نکرده و به روش زندگی خود ایمان ندارد، بهتر بود از اول این لباس را نمی پوشید و از این پس نیز تا تعیین تکلیف نهایی به این لباس در نیاید.
2. طلبه در شرایط خاص زمانی و مکانی، ضرورتی در پوشیدن این لباس نمی بیند؛ این شخص باید بداند که ضرورت پوشیدن این لباس از فوائد آن جدا نیست و به یک معنی، هیچ وجوب یا ضرورتی برای پوشیدن لباس وجود ندارد؛ هر چه هست فوائد بی شمار و آثار مثبت فراوان این لباس است که در افزایش بازده فعالیت نهاد روحانیت، به آستانه ضرورت می رسد و به این معنی، ضرورت لباس منحصر به شرایط خاص نیست و اگر اضافه کنیم که تغییر لباس موجب وهن جایگاه روحانی در نگاه مردم و اتهام به تلوّن و منفعت جویی می شود، این ضرورت پررنگ تر و برجسته تر خواهد شد.
3. طلبه برای انجام برخی کارها، احساس محدودیت می کند و با تغییر لباس، می خواهد آزادتر و راحت تر باشد؛ این عامل نیز دلیل موجهی برای تغییر لباس نیست، زیرا اگر چنین بود، از اول نباید این لباس انتخاب می شد. انتخاب این لباس از ابتدا، به معنی پذیرش بعضی از محدودیت ها برای انجام یک رسالت بزرگ است و تحمل این محدودیت ها هم قدمی در پیشبرد اهداف دین به شمار می رود.
البته از لحاظ قانونی در این مورد، قانون سکوت کرده است و باید مجوز تلبس دائم را به معاونت تهذیب حوزه بازگردانده تا مزایا و امکانات در نظر گرفته شده برای معممین قطع شود. و از لحاظ شرعی نیز اگر این کار زمینه ارتکاب فعل خلاف شرعی نشود اشکالی بر آن مترتب نمی باشد.
خلع لباس روحانیت