ارتشبد قره باغی- بی طرفی ارتش
ارتشبد قره باغی و بیانه بی طرفی ارتش درسال ۵۷؟
ارتشبد قره باغی در واپسین روزهای حکومت پهلوی به عنوان رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران، عضو شورای سلطنت و حامی دولت بختیار، از هر گونه تحرکات انقلابی جلوگیری کرده و به سرعت سرکوب می کرد و پس از ورود امام خمینی به ایران و اعلام ایشان مبنی بر تشکیل دولت جدید، سرسختانه از دولت بختیار حمایت می کرد. قره باغی طی بیانیههای مختلف خطاب به فرماندهان همواره دستورات لازم برای سرکوب انقلابیون را صادر میکرد. حتی در 21/11/57 در آخرین اطلاعیهای در سمت ریاست ستاد ارتش ابلاغ کرد عنوان داشت: در تأسیسات دولتی، کلانتری ها، پاسگاه ها و تأسیسات نظامی باید بطور قاطع در مقابل تک خرابکاران پدافند، حفاظت شده و متجاوزان شدیدا سرکوب گردند. ضمنا مقررات فرمانداری نظامی را بطور کامل در منطقه استحفاظی آن فرمانداری به موقع اجرا گذارند. اما پس از اعلام همبستگی همافران نیروی هوایی با امام خمینی و تسلیم اغلب شهرها و عدم کارآیی حکومت نظامی، سران ارتش از ادامه مقاومت مأیوس شدند. از اینرو شورای عالی نیروهای مسلح در صبح روز 22 بهمن 58 در اتاق شورای ستاد بزرگ ارتشتاران تشکیل شد. در این جلسه پس از ارائه گزارش فرماندهان از وضعیت نیروهای خود و اظهار و نظر چند تن دیگر در نهایت مسئله بی طرفی ارتش به اتفاق آرا تصویب گردید. در بیانیهای که برای نخستین بار کلمه شاهنشاهی از ارتش حذف شده بود، خاطرنشان گردید که از خواست ملت ایران با تمام قدرت پشتیبانی میکند.(منصور نصیری طیبی، مقاله چه کسی باعث فروپاشی ارتش شاهنشاهی شد) متن اعلامیه ساعت 2 بعدازظهر از رادیو ایران پخش شد که طی آن از کلیه یگان های نظامی خواسته شده بود تا به پادگانهای خود بازگردند. قرهباغی در خاطرات خود اعلام بی طرفی ارتش را یک نتیجه گیری منطقی و مناسب ترین راه حل برای اجرای دستورات شاه و حفظ تمامیت وحدت ارتش و جلوگیری از خونریزی میداند.(کتاب خاطرات ارتشبد قرهباغی، ص 364-363) بنابراین با توجه به اینکه در یکی دو روز منتهی به 22 بهمن 1357 عملاً حکومت پهلوی ساقط شده بود، بیانیه بی طرفی ارتش در روز 22 بهمن 1357، از سوی شورای عالی ارتش صادر شد. متن این اعلامیه به شرح زیر است: ارتش ایران وظیفه دفاع از استقلال و تمامیت کشور عزیز ایران را داشته و تاکنون در آشوبهای داخلی سعی نموده است با پشتیبانی از دولتهای قانونی این وظیفه را به نحو احسن انجام دهد. با توجه به تحولات اخیر کشور، شورای عالی ارتش در ساعت 10:30 [10 و 30 دقیقه صبح] روز 22 بهمن 1357 تشکیل و به اتفاق تصمیم گرفته شد که برای جلوگیری از هرج و مرج و خونریزی بیشتر، بیطرفی خود را در مناقشات سیاسی فعلی اعلام و به یگانهای نظامی دستور داده شد که به پادگانهای خود مراجعت نمایند. ارتش ایران همیشه پشتیبان ملت شریف و نجیب و میهنپرست ایران بوده و خواهد بود و از خواستههای ملت شریف ایران با تمام قدرت پشتیبانی مینماید.(اطلاعات ، 23/11/57 ، ش 15783 ، ص 4) این اعلامیه را، 27 نفر از فرماندهان ارشد ارتش از جمله: ارتشبد عباس قرهباغی، رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران، ارتشبد جعفر شفقت، وزیر جنگ، ارتشبد حسین فردوست، رئیس دفتر ویژه اطلاعات، سپهبد هوشنگ حاتم، رئیس جانشین ستاد بزرگ ارتشتاران، سپهبد ناصر مقدم، رئیس ساواک، سپهبد احمدعلی محققی، فرمانده ژاندارمری، سپهبد عبدالعلی بدرهای، فرمانده نیروی زمینی، سپهبد امیرحسین ربیعی، فرمانده نیروی هوایی، دریاسالار کمال حبیباللهی، فرمانده نیروی دریایی و… امضا کرده بودند.
ارتشبد قره باغی- بی طرفی ارتش